των Γιάννη Τσατσάκη, Γιώργου Ρούστα
Για ένα άκρως θερμό καλοκαίρι προετοιμάζονται άπαντες στην εγχώρια αγορά σιτηρών σε μια εμπορική σεζόν με πολλές ιδιαιτερότητες, η οποία εύλογα ξεκινά με υψηλές προσδοκίες για τους παραγωγούς.
Η ένταση έγινε εμφανής με το… καλημέρα του αλωνισμού, καθώς τα 32 λεπτά/κιλό που προσφέρονται από το εμπόριο για τα κριθάρια μετά τις πρώτες κοπές ήδη θεωρούνται λίγα από τους καλλιεργητές, οι οποίοι, στο μέτρο που οι οικονομικές τους δυνατότητες το επιτρέπουν, εμφανίζονται ιδιαίτερα φειδωλοί στις πωλήσεις τους. Ως εκ τούτου, τόσο στη Θεσσαλία όσο και στη Βόρεια Ελλάδα έχουν αρχίσει να ψιθυρίζονται νούμερα της τάξης των 34-35 λεπτών, τα οποία παράγοντες της αγοράς θεωρούν σίγουρο ότι σύντομα θα αποτυπωθούν και σε επίσημη μορφή.
Το σενάριο αυτό ενισχύει η έντονη ζήτηση που καταγράφεται τόσο από το ιδιωτικό εμπόριο όσο και από τους κτηνοτρόφους, οι οποίοι προσεγγίζουν καλλιεργητές για απευθείας πωλήσεις σε μια προσπάθεια να συγκρατήσουν, όσο είναι εφικτό, τα δικά τους δυσβάσταχτα κοστολόγια. Σε ό,τι αφορά τα βυνοποιήσιμα κριθάρια, θέμα χρόνου είναι να ανοίξει τα χαρτιά της η Αθηναϊκή Ζυθοποιία, η οποία εμφανίζεται διατεθειμένη να ακολουθήσει φέτος πιο ξεκάθαρη γραμμή, ώστε να στείλει ένα μήνυμα στήριξης στους συνεργαζόμενους παραγωγούς και να «κλειδώσει» τις ποσότητες από τις εκτάσεις που καλλιεργήθηκαν συμβολαιακά. Οι πληροφορίες λένε ότι η εταιρεία προσανατολίζεται να πληρώσει 1 λεπτό πάνω από τα επίπεδα στα οποία θα κινηθεί η αγορά, κάτι τέτοιο ωστόσο δεν έχει μέχρι στιγμής επιβεβαιωθεί.
Ανεβασμένες οι αποδόσεις
Τα μηνύματα, πάντως, από τη Μαγνησία και τη Χαλκιδική, που άνοιξαν όπως κάθε χρόνο την αυλαία του αλωνισμού, κάνουν λόγο για σαφώς βελτιωμένες σε σχέση με πέρυσι αποδόσεις, ενώ εξίσου καλή είναι η εικόνα και για τα ποιοτικά χαρακτηριστικά. «Οι παραγωγές είναι 15%-20% πάνω σε σχέση με πέρυσι», δηλώνει στην «ΥΧ» και στο ypaithros.gr ο Χρήστος Μπάτζιος, παραγωγός από τον Αλμυρό Μαγνησίας, προσθέτοντας ότι «στις περισσότερες περιπτώσεις μιλάμε για πάνω από 400 κιλά/στρέμμα, αν και υπάρχουν ορισμένα πιο φτωχά χωράφια που ενδεχομένως να κινούνται στα 300-350 στρέμματα». Όπως εξηγεί, τα νούμερα θα μπορούσαν να είναι και υψηλότερα, καθώς «καθυστέρησαν λίγο οι βροχές της άνοιξης και επηρεάστηκαν έως έναν βαθμό τα χωράφια της περιοχής μας που δεν είναι τόσο ‘‘γερά’’. Και πάλι, όμως, βρισκόμαστε σε ένα καλό επίπεδο».
Με αυτές τις αποδόσεις, σημειώνει, ένας παραγωγός της περιοχής μπορεί να αναμένει έσοδα της τάξης των 120 ευρώ/στρέμμα, με τα έξοδα ωστόσο να είναι ιδιαίτερα αυξημένα σε σχέση με την περσινή χρονιά. «Λαμβάνοντας υπόψη τα πάντα, από τον πιστοποιημένο σπόρο, το λίπασμα και το πετρέλαιο, μέχρι τα φάρμακα και τα αλωνιστικά, προκύπτει ένα κόστος της τάξης των 70 ευρώ, ενδεχομένως και 80 ευρώ/στρέμμα για όσους δεν έχουν δική τους θεριζοαλωνιστική. Όλα αυτά δίχως να συνυπολογίζουμε τον ΦΠΑ και τυχόν κόστος ενοικίου», αναφέρει ο κ. Μπάτζιος. «Η μεγάλη μας αγωνία τώρα έχει να κάνει με την επόμενη χρονιά», προσθέτει, εξηγώντας ότι «ο φόβος είναι ότι θα κληθούμε το φθινόπωρο να καλλιεργήσουμε με τα σημερινά ή και ακόμα πιο ανεβασμένα έξοδα δίχως οι τιμές το επόμενο καλοκαίρι να είναι αντίστοιχα υψηλές».
Αυξημένες κατά 15% αποδόσεις «βλέπει» και ο Μίλτος Χαρέμης, παραγωγός από τη Νέα Γωνιά Χαλκιδικής, που καλλιεργεί βυνοποιήσιμο κριθάρι για λογαριασμό της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας. «Πάμε για έναν μέσο όρο της τάξης των 600 κιλών/στρέμμα», επισημαίνει σημειώνοντας ότι «θα θέλαμε η εταιρεία να έχει ήδη αποσαφηνίσει τις προθέσεις της και να μην έχουμε φτάσει να αλωνίζουμε δίχως να ξέρουμε τιμή».
Προσωπική του εκτίμηση είναι ότι η αγορά θα προσεγγίσει σύντομα τα 34-35 λεπτά/κιλό και τονίζει ότι τα κόστη φέτος είναι αυξημένα κατά περίπου 65%. Το γεγονός αυτό, συμπληρώνει, εγκυμονεί κι έναν ακόμα κίνδυνο: «Όσο ανεβαίνουν οι τζίροι, αυξάνεται και το ρίσκο. Με αυτά τα έξοδα δεν υπάρχει περιθώριο να στραβώσει κάτι στις παραγωγές, γιατί, αν συμβεί αυτό, πολύς κόσμος δεν θα μπορέσει να σπείρει ξανά».
«Θα ακολουθήσει την αγορά η Αθηναϊκή»
Από 50.000 έως 60.000 τόνους βυνοποιήσιμου κριθαριού σχεδιάζει να απορροφήσει φέτος η Αθηναϊκή Ζυθοποιία, όπως δηλώνει στην «ΥΧ» και στο ypaithros.gr ο υπεύθυνος του Προγράμματος Συμβολαιακής, Βασίλης Κωτούλας, διευκρινίζοντας ότι «στόχος είναι να καλύψουμε τις ανάγκες μας και, ει δυνατόν, να κάνουμε και κάποιες εξαγωγές», διευκρινίζει.
«Μέχρι στιγμής, φαίνεται ότι πάμε 20% πάνω στις παραγωγές, με τις μέσες αποδόσεις να ξεπερνούν τα 400 κιλά/στρέμμα, ενώ από την οπτική παρατήρηση τουλάχιστον δεδομένου ότι δεν έχουμε κάνει ακόμα εργαστηριακές αναλύσεις, φαίνεται ότι και οι ποιότητες είναι πολύ καλές», συμπληρώνει. Αναφορικά με τις τιμές, σημειώνει ότι «η κατάσταση είναι ακόμα ρευστή. Αυτό, όμως, που μπορώ να πω με βεβαιότητα είναι ότι σε καμία περίπτωση δεν θα υπολειπόμαστε της αγοράς».
Την εκτίμησή του ότι η αγορά στο κριθάρι θα «κάτσει» φέτος στα 35 λεπτά μεταφέρει ο Παναγιώτης Καλογιάννης, μέλος του Συνεταιρισμού Λαρισαίων Αγροτών, ο οποίος θεωρεί ότι οι αποδόσεις στην περιοχή θα κινηθούν μεταξύ 400-500 κιλών/στρέμμα. «Τιμές κάτω των 30 λεπτών, που ακούστηκαν κάποια στιγμή, μόνο ως αστείο μπορούν να εκληφθούν, όταν το λίπασμα έχει φτάσει σχεδόν 1 ευρώ το κιλό», σημειώνει. «Ακόμα και τα 32 λεπτά που ακούγονται τώρα είναι λίγα. Ο κόσμος είναι χρεωμένος. Το ρεύμα είναι απλήρωτο, οι ρήτρες αναπροσαρμογής καταβάλλονται με ρυθμίσεις, ενώ τα εφόδια είναι πλέον απλησίαστα», τονίζει.
Οι κινήσεις των συνεταιρισμών στη Θεσσαλία
Παραλαβές κριθαριού ξεκίνησε ο ΘΕΣγη με κλειστή τιμή 32 λεπτών/κιλό, οποιαδήποτε μεταβολή της οποίας, όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση, θα ανακοινώνεται μέσω του site του συνεταιρισμού. Παράλληλα, δίνεται η δυνατότητα σε όσους παραγωγούς το επιθυμούν να κρατήσουν ανοιχτή την τιμή το αργότερο μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2022. Οι πληρωμές, όπως διευκρινίζεται, «θα πραγματοποιούνται κάθε Τρίτη και Παρασκευή, εφόσον έχει ολοκληρωθεί η τιμολόγηση».
Ίδια πολιτική ακολουθεί και ο Συνεταιρισμός Νίκαιας, ο οποίος επίσης προχωρά σε συμβολαιακή με την Αθηναϊκή Ζυθοποιία, ενώ ο ΑΣ Βόλου ανακοίνωσε για τους κτηνοτρόφους-μέλη του παραλαβή των κριθαριών με 30 λεπτά προκαταβολή, ανοιχτή τιμή με πληρωμές δύο φορές την εβδομάδα και εκκαθάριση στις 31 Ιουλίου.
Σύμφωνα με τις πρώτες προβλέψεις των παραγωγών, στον Νομό Λάρισας τα ξηρικά χωράφια αναμένεται να δώσουν περίπου 400 κιλά/στρέμμα και τα «καλά» (που προέρχονται από ντομάτα βαμβάκι) μέχρι και 600 κιλά. Να σημειωθεί ότι φέτος τα στρέμματα στον κάμπο ήταν μειωμένα, ωστόσο, του χρόνου αναμένεται να αυξηθούν, εν μέρει λόγω και της προβλεπόμενης καταβολής συνδεδεμένης ενίσχυσης για τον πιστοποιημένο σπόρο που χρησιμοποιούν οι παραγωγοί. Ρόλο αναμένεται να παίξει και η μείωση 50% στη φορολογία για όσους εφαρμόζουν συμβολαιακή γεωργία, καθώς στο κριθάρι η τακτική αυτή υιοθετείται από τους περισσότερους.
Εντός της εβδομάδας και αφού θα έχει ξεκινήσει επί της ουσίας ο αλωνισμός του κριθαριού στην περιοχή αναμένεται να ανακοινώσει τιμές ο ΑΣ Πλατυκάμπου, όπως αναφέρει στην «ΥΧ» και στο ypaithros.gr ο πρόεδρος, Γιάννης Κουκούτσης. Ο ίδιος θεωρεί ότι και στο σκληρό σιτάρι οι τιμές κοντά στα 50 λεπτά/κιλό είναι εφικτές, «αν λάβει κανείς υπόψη ότι το προηγούμενο διάστημα έγιναν από την Ελλάδα εξαγωγικές δουλειές για την περσινή σοδειά στα 520 ευρώ/τόνο FOB», όπως εξηγεί.
«Αυτό που παρατηρούμε φέτος είναι ότι το εμπόριο τόσο στο κριθάρι όσο και στο σιτάρι σπεύδει από νωρίς να δώσει ή έστω να διαρρεύσει τιμές. Αυτό δείχνει ότι θέλουν να εξασφαλίσουν όσο το δυνατόν πιο γρήγορα προϊόν, υπάρχει ζήτηση», προσθέτει ο κ. Κουκούτσης. Σε κάθε περίπτωση, υπογραμμίζει, ο συνεταιρισμός θα εξασφαλίσει την καλύτερη τιμή παραγωγού, όπως κάθε χρονιά».
Στα 525 ευρώ λιμάνι η ζήτηση για εξαγωγή στο σκληρό
Στο σκληρό σιτάρι εντωμεταξύ και όσο πλησιάζουμε προς το κύριο “σώμα” του αλωνισμού (ο οποίος έχει ξεκινήσει δειλά δειλά σε κάποιες πρώιμες περιοχές, όπως ο Αλμυρός Μαγνησίας), ενισχύεται η αίσθηση ότι η αγορά για τη νέα σεζόν θα ανοίξει με τιμές κοντά στα 50 λεπτά το κιλό. Μέχρι στιγμής, βέβαια, τα χαρτιά των εμπόρων παραμένουν κλειστά.
Όπως πληροφορείται η «ΥΧ» και το ypaithros.gr , τα 46 λεπτά του Μάρκου που ακούστηκαν έντονα τις τελευταίες μέρες έχουν να κάνουν με τιμή ημέρας και σιτάρια με πολύ καλά ποιοτικά χαρακτηριστικά (πρωτεΐνη 14%, υαλώδη 80 kg/hl). Αυτό το διάστημα η ζήτηση για εξαγωγές, όπως αυτή αποτυπώνεται στα συμβόλαια προπώλησης της νέας σοδειάς, διαμορφώνεται στα 525 ευρώ/τόνο FOB λιμάνι μας.
Νέο ρεκόρ για φέτος στη Φότζια
Η Φότζια, στο μεταξύ, «έγραψε» την περασμένη εβδομάδα νέα άνοδο 10 ευρώ/τόνο, με τις τιμές να ανεβαίνουν στα υψηλότερα επίπεδα της τρέχουσας (ημερολογιακής και εμπορικής) χρονιάς. Είχαν προηγηθεί δύο επίσης ανοδικές συνεδριάσεις, στη διάρκεια των οποίων οι τιμές ενισχύθηκαν κατά 13 ευρώ/τόνο (10+3). Στην τελευταία λίστα της Φότζια, η πρώτη ποιοτική κατηγορία (πρωτεΐνη 12%, ειδικό βάρος 79 kg/hl, υαλώδη 80%) διαπραγματεύεται πλέον στα 565-570 ευρώ/τόνο, ενώ οι αμέσως επόμενες ποιότητες (πρωτεΐνη 11,5%, ειδικό βάρος 78 kg/hl, υαλώδη 65%) στα 555-560 ευρώ/τόνο (τιμές αποθήκης). Μένει να φανεί τώρα πώς θα αποτιμήσει η κυριότερη αγορά του ιταλικού Νότου τη νέα σοδειά, η συγκομιδή της οποίας ξεκίνησε δειλά δειλά στη γειτονική χώρα τις τελευταίες μέρες. Ήδη στη Σικελία καταγράφονται τιμές παραγωγού της τάξης των 48 λεπτών/κιλό.
Δεδομένου πάντως ότι ο αλωνισμός κι εκεί, όπως και στην Ελλάδα, είναι αρκετά πίσω και οι ανάγκες των μυλωνάδων για αλέσεις «τρέχουν», η κυρίαρχη αυτήν τη στιγμή εκτίμηση είναι ότι οι τιμές θα ξεκινήσουν από ψηλά και θα παραμείνουν στα επίπεδα αυτά για το μεγαλύτερο μέρος του καλοκαιριού. Το τι θα ακολουθήσει μετά θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την παραγωγή του Καναδά, η οποία «καταφθάνει» το φθινόπωρο.
Τον ρόλο της θα παίξει και η προσπάθεια των εμπόρων να προμηθευτούν και, παράλληλα, να «διώξουν» γρήγορα αρκετές ποσότητες, καθώς, όπως έγραψε στο προηγούμενο φύλλο η «ΥΧ», το σκηνικό της αγοράς εγκυμονεί φέτος για αυτούς αρκετό ρίσκο.
