Στον Αμμότοπο της Άρτας, κάτω από την επιβλητική αρχαία ακρόπολη, με την ονομασία «ΟΡΡΑΟΝ», ο επί δεκαετίες απασχολούμενος στους τομείς του μάρκετινγκ και της φιλοξενίας, Νίκος Καψάλης, αποφάσισε να δημιουργήσει κάτι ξεχωριστό στον ελαιώνα που ανήκει στην οικογένειά του.
Αν και δεν είναι εύκολο να περιγράψει κανείς το εγχείρημα του πρότυπου βιοδυναμικού ελαιώνα με την ξεχωριστή ιστορική κληρονομιά, το σίγουρο είναι ότι ο ιδρυτής και ιδιοκτήτης του «HORRAON» επιχειρεί να πραγματοποιήσει ένα πρωτοφανές «πάντρεμα» για τα ελληνικά δεδομένα.
Μια ιδιαίτερη σύλληψη, με επίκεντρο την παραγωγή ελαιολάδου ανώτατης ποιότητας, αλλά και την ανάδειξη μιας αγροτικής εκμετάλλευσης μοναδικού κάλλους και φυσιογνωμίας. Όλα αυτά, αξιοποιώντας τις δυνατότητες της ευφυούς γεωργίας και ενσωματώνοντας ιδέες μάρκετινγκ και εφαρμογές ηλεκτρονικών συναλλαγών, που σπάνια συναντά κάποιος στην ελληνική πραγματικότητα.
«Ήρθαμε σε αυτόν τον ελαιώνα το 2020, μέσα στην πανδημία. Η γη και τα δέντρα ανήκαν στους γονείς μου, οι οποίοι τα καλλιεργούσαν μέχρι που ο πατέρας μου έφυγε από τη ζωή. Κάποια στιγμή, λόγω της πανδημίας, αποφάσισα να φύγω από την πόλη και να έρθω εδώ. Αποφάσισα να κάνω κάτι για αυτόν τον τόπο και μέσα από αυτό να δείξω και σε άλλους ανθρώπους που σχετίζονται με τον αγροτικό τομέα ότι στον δικό μας τόπο, στην Ήπειρο, υπάρχουν ανεκμετάλλευτοι θησαυροί», εξιστορεί ο κ. Καψάλης.
Ο ίδιος εξηγεί την πολιτιστική και ιστορική αξία της τοποθεσίας στην οποία βρίσκεται ο ελαιώνας: «Ουσιαστικά, η περιοχή αυτή και τα ελαιόδεντρά της αποτέλεσαν το καταφύγιο της μητέρας του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Ολυμπιάδας, αλλά και τον “παιδότοπο” του μεγάλου Μακεδόνα στρατηλάτη».
Ο ελαιώνας
Η εκμετάλλευση έχει έκταση 10 στρεμμάτων και περιλαμβάνει 120 δέντρα, τα οποία ανήκουν στην ποικιλία της «κερκυραϊκής λιανολιάς».
Σε αυτό το μοναδικό αγροοικολογικό τοπίο, όπου από την αρχαιότητα οι κάτοικοι της περιοχής καλλιεργούσαν τους ελαιώνες σεβόμενοι τη βιοποικιλότητα και εφαρμόζοντας βιώσιμες πρακτικές, ο… νεοεισερχόμενος στην πρωτογενή παραγωγή κάτοχος του ελαιώνα αποφάσισε να εφαρμόσει τις αρχές της βιοδυναμικής καλλιέργειας με παράλληλη εφαρμογή του συστήματος ευφυούς γεωργίας gaiasense. Στόχος, να παραχθεί ένα προϊόν πρώιμης συγκομιδής με εξαιρετικά οργανοληπτικά χαρακτηριστικά.
Όπως εξήγησε στην «ΥΧ» ο υπεύθυνος για την εγκατάσταση του συστήματος και για την παροχή γεωργικών συμβουλών, γεωπόνος Χρήστος Σαλτογιάννης, «όταν μιλάμε για βιοδυναμική καλλιέργεια, αναφερόμαστε σε πρακτικές που κατατάσσουν την παραγωγή σε επίπεδο ανώτερο ακόμα και από τη βιολογική. Πρόκειται για τις πλέον ήπιες καλλιεργητικές πρακτικές, εναρμονισμένες με τις αρχές της βιωσιμότητας. Είμαστε συμβατοί με τα αυστηρότερα περιβαλλοντικά πρότυπα, όπου, μεταξύ άλλων, λαμβάνεται υπόψη και το αποτύπωμα του άνθρακα.
Στην ελιά δεν έχουν γίνει σχεδόν καθόλου ψεκασμοί, πέρα από μία και μοναδική εφαρμογή με βάκιλο, ενώ χρησιμοποιήθηκαν οργανικά λιπάσματα με ενσωμάτωση στο έδαφος. Ο ελαιώνας είναι ξηρικός. Οι καλλιεργητικές ενέργειες έχουν γίνει χωρίς την επέμβαση μηχανημάτων, με μοναδική εξαίρεση τη χρήση καταστροφέα, ενώ ο ελαιόκαρπος έχει συλλεχθεί χειρωνακτικά».
Όπως μας εξήγησε ο ίδιος, «φέτος ήταν η πρώτη πιλοτική συγκομιδή και θέλαμε να δούμε κάποιες παραμέτρους της καλλιέργειας. Συνεπώς, είχαμε μια μικρή ανοχή ως προς το χρονικό διάστημα της συγκομιδής, που πραγματοποιήθηκε στα τέλη Οκτωβρίου. Ωστόσο, το αποτέλεσμα ήταν εξαιρετικό, με οξύτητα 0,21% και συνολικές πολυφαινόλες 251,8».
Μια ξεχωριστή ιδέα ανάδειξης του «μικρού παραγωγού»
Η όλη ιδέα του «HORRAON» απέχει σημαντικά από μια τυπική εκμετάλλευση, γεγονός που φαίνεται και στην ιστοσελίδα του πρότυπου αυτού ηπειρώτικου ελαιώνα. Ιδέες και ψηφιακές εφαρμογές πρωτοποριακές, ιδιαίτερα για τα δεδομένα της πρωτογενούς παραγωγής, ενσωματώνονται χάρη στο όραμα και στο ανήσυχο πνεύμα του κ. Καψάλη.
«Να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν πουλάμε το ελαιόλαδο. Ο μοναδικός τρόπος για να αποκτήσει κάποιος ένα μπουκαλάκι από το “ultra-premium” εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδό μας είναι είτε υιοθετώντας ένα ελαιόδεντρό μας, είτε αποκτώντας ένα ψηφιακό έργο τέχνης (NFT). Για να αποκτήσει κάποιος ένα τέτοιο έργο συλλεκτικής αξίας, θα πρέπει να συνδεθεί με εφαρμογή ηλεκτρονικού πορτοφολιού μέσα από την ιστοσελίδα μας και να δαπανήσει το ανάλογο αντίτιμο σε Εthereum (σ.σ. κρυπτονόμισμα, παρόμοιας λογικής με το Bitcoin)».
Επισημαίνοντάς του ότι στην ιστοσελίδα του ελαιώνα υπάρχουν επίσης podcasts (ηχογραφημένες εκπομπές), ο ίδιος γελάει και μας λέει: «Αυτό που ήθελα να κάνω είναι να αποδείξω ότι ένας μικρός παραγωγός, ακόμα και σε μια περιοχή που δεν διαφημίζεται για το ελαιόλαδό της, μπορεί να κάνει πολλά.
Παράλληλα, ήθελα να στρέψω την προσοχή του κράτους προς αυτή την κατεύθυνση, ώστε να αντιληφθεί ότι πρέπει να στηρίξει πρωτίστως τον μικρό αυτόν παραγωγό, που είναι η πραγματική δύναμη του πρωτογενούς μας τομέα».
Η συμβολή της ευφυούς γεωργίας για την παραγωγή ενός ξεχωριστού ελαιολάδουΤόσο ο κ. Καψάλης, όσο και ο γεωπόνος, Χρήστος Σαλτογιάννης, μας ανέλυσαν τους τομείς στους οποίους το σύστημα gaiasense συνέβαλε καταλυτικά στη διασφάλιση ενός καλλιεργητικού κύκλου χωρίς προβλήματα: «Πολύ σημαντικό ήταν να είμαστε σίγουροι ότι η ελιά δεν θα έχει πρόβλημα με το κυκλοκόνιο και το γλοιοσπόριο. Το gaiasense είναι ένα ακούραστο “μάτι” για λογαριασμό του παραγωγού, που αναλύει ανά πάσα στιγμή τις ατμοσφαιρικές συνθήκες και ειδοποιεί τον παραγωγό σε ποιες ενέργειες πρέπει να προβεί την κατάλληλη στιγμή. Επιπλέον, υπάρχει πάντοτε η έγκαιρη ενημέρωση για ακραία καιρικά φαινόμενα, που πραγματικά μπορεί να αποβεί σωτήρια». «Μπαίνοντας στην εφαρμογή του gaiasense από το κινητό μου ήξερα ακριβώς ποιες μέρες και ώρες έπρεπε να πραγματοποιήσουμε τους ψεκασμούς. Είναι μια εξαιρετική εφαρμογή που μπορεί να την αξιοποιήσει ο οποιοσδήποτε. Θα ήθελα, όμως, να επισημάνω ότι τις μέγιστες δυνατότητες των τεχνολογιών ευφυούς γεωργίας, που πραγματικά είναι εντυπωσιακές, θα τις πάρεις μόνο με τη βοήθεια του γεωργικού συμβούλου», μας είπε από την πλευρά του ο κ. Καψάλης για να καταλήξει: «Ο ανθρώπινος παράγοντας είναι καθοριστικός, γι’ αυτό και θα ήθελα να ευχαριστήσω τόσο τον Χρήστο Σαλτογιάννη, όσο και τον ιδιοκτήτη του ομώνυμου ελαιοτριβείου, Αχιλλέα Κονάκη. Χωρίς αυτούς δεν θα πετυχαίναμε το επιθυμητό αποτέλεσμα». |
