Προτεραιότητες για την καλύτερη αξιοποίηση των βιολογικών, ως μέρος της λύσης, κατά τη μετάβαση σε πιο βιώσιμα συστήματα τροφίμων που διασφαλίζουν τη «ζωντάνια» των αγροτικών περιοχών, θέτουν οι βιοκαλλιεργητές της Ευρώπης. Μέσω ενός Μανιφέστου Πολιτικής για τις ευρωεκλογές του 2024, που εξέδωσε πρόσφατα ο οργανισμός-ομπρέλα για τα βιολογικά της Ευρώπης, ο IFOAM Organics Europe θέτει τις προτεραιότητες που θα πρέπει να εφαρμοστούν από όσους λάβουν την πολιτική εντολή, στο πλαίσιο της συζήτησης και για τη νέα ΚΑΠ μετά το 2027. Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται για τις εξής:
✱ Επανασχεδιασμός της ΚΑΠ για την προώθηση της βιοποικιλότητας και τη στήριξη εκτεταμένων πρακτικών
Ενίσχυση της φιλοδοξίας, αλλά και αναγνώριση της συμβολής του τομέα με κίνητρα ανάλογης ανταποδοτικότητας προτείνει ο φορέας, που αναζητά μοντέλα, τα οποία να διορθώνουν ζητήματα που σχετίζονται με αποτυχίες της τρέχουσας ΚΑΠ. Ένα προτεινόμενο μοντέλο μελλοντικών πληρωμών της ΚΑΠ συνεπάγεται τη σύνδεσή τους απευθείας με το επίπεδο της περιβαλλοντικής φιλοδοξίας. Το μοντέλο αυτό θα διαχωρίζει τις εκμεταλλεύσεις με βάση την αξιολόγησή τους σε τέσσερις πτυχές: Έδαφος, κλίμα, νερό και βιοποικιλότητα, διασφαλίζοντας την εναρμονισμένη εφαρμογή σε όλη την Ευρώπη. Με τη βιολογική γεωργία να βρίσκεται στην υψηλότερη βαθμίδα, θα έχει στόχο την ανταμοιβή των βιώσιμων πρακτικών.
✱ Ενίσχυση της οικονομίας και της βιωσιμότητας των συστημάτων διατροφής μέσω βιώσιμων προμηθειών
Για να γίνουν πραγματικότητα οι Βιώσιμες Δημόσιες Συμβάσεις, χρειάζονται ελάχιστα υποχρεωτικά κριτήρια που επιβάλλουν την ένταξη των βιολογικών προϊόντων σε όλους τους δημόσιους φορείς (σχολεία, νοσοκομεία κ.λπ.) μέσω συγκεκριμένων ποσοστώσεων, τονίζει ο IFOAM. Η μετάβαση σε ένα βιώσιμο σύστημα τροφίμων πρέπει να είναι μια συλλογική προσπάθεια που αφορά ολόκληρη την εφοδιαστική αλυσίδα, κάτι που προϋποθέτει οι ευρωπαϊκές φιλοδοξίες να μεταφραστούν σε υποχρεωτικά κριτήρια με συγκεκριμένη εφαρμογή.
✱ Βελτίωση των καταναλωτικών επιλογών μέσω της ενημέρωσης για το πραγματικό κόστος και εντοπίζοντας το «πράσινο ξέπλυμα»
Προτείνεται σωστή επικοινωνία με τους καταναλωτές, όπου να διατυπώνεται με σαφήνεια το πραγματικό κόστος παραγωγής, αλλά και να αναδεικνύεται το παράλληλο όφελος που προσφέρουν τα βιολογικά, καθώς και η εξοικονόμηση σε άλλα πεδία. Τα προγράμματα προώθησης είναι ένα από τα πολλά εργαλεία, ενώ κρίσιμη κρίνεται η διατήρηση του προϋπολογισμού για τη συμμετοχή των βιολογικών σε ευρωπαϊκά προωθητικά προγράμματα, σημειώνεται, μεταξύ άλλων.
Αναφορικά με το ζήτημα του «πράσινου ξεπλύματος – greenwashing», τονίζεται η αξία της πιστοποίησης, ειδικά υπό το ευρωπαϊκό λογότυπο, το μόνο νομικά καθορισμένο για την αειφόρο γεωργική πρακτική στην ΕΕ και ζητούνται ουσιαστικές λύσεις κατά των φαινομένων «πράσινου ξεπλύματος», καθώς η προτεινόμενη νομοθεσία δεν δίνει ουσιαστικές λύσεις.
✱ Ενθάρρυνση της αγροτικής καινοτομίας με προώθηση του βιοελέγχου και της καινοτομίας, της εκπαίδευσης και της γνώσης
Τονίζοντας την αξία της εξεύρεσης και εφαρμογής λύσεων βιοελέγχου, έναντι των συνθετικών φυτοφαρμάκων, ο τομέας ζητά την ανάπτυξη ενός ευνοϊκότερου νομικού περιβάλλοντος για την ενσωμάτωση τέτοιων λύσεων στις γεωργικές πρακτικές. Αυτό περιλαμβάνει αναθεώρηση της νομοθεσίας για την ταχεία έγκριση και αδειοδότηση φυσικών ουσιών, παροχή οικονομικών κινήτρων και τεχνικής υποστήριξης, διάθεση κονδυλίων για την ερευνητική αναζήτηση τέτοιων προσαρμοσμένων λύσεων, καθώς και ενισχυμένους μηχανισμούς παρακολούθησης ως προς τις στρατηγικές μείωσης φυτοφαρμάκων.
Στα πεδία της γνώσης και της καινοτομίας, ο IFOAM υπογραμμίζει την ανάγκη να θεσπιστούν ισχυρές εθνικές πολιτικές και μηχανισμοί χρηματοδότησης για τη δημιουργία και τη διάδοση γνώσης και συγκεκριμένα την ενθάρρυνση ανάπτυξης δικτύων διάδοσης γνώσεων βιολογικής γεωργίας τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο. Παράλληλα, θα πρέπει να λειτουργήσουν ψηφιακές πλατφόρμες και εργαλεία, ειδικά σχεδιασμένα για τη διάδοση της γνώσης στον τομέα, ενώ, επιπλέον, θα πρέπει να αναπτυχθούν ανάλογες ανεξάρτητες υποστηρικτικές δομές και για τη μεταποίηση και το εμπόριο.
