Η παγκόσμια ανάπτυξη των τελευταίων ετών για τον βιολογικό κλάδο συνεχίστηκε και το 2021, αν και με βραδύτερους ρυθμούς, σύμφωνα με τα αποκαλυπτικά στοιχεία που δημοσίευσε το ινστιτούτο FiBL και ο Παγκόσμιος Οργανισμός για τη Βιολογική Γεωργία (IFOAM) στο πλαίσιο της έκθεσης βιολογικών BioFach, που πραγματοποιήθηκε στη Νυρεμβέργη από 14 μέχρι 17 Φεβρουαρίου.
Οι λιανικές πωλήσεις βιολογικών προϊόντων αυξήθηκαν κατά 4 δισ. ευρώ και έφτασαν σχεδόν τα 125 δισ. ευρώ το 2021, ενώ οι βιολογικές γεωργικές εκτάσεις αυξήθηκαν σε 764 εκατ. στρέμματα, μια ετήσια άνοδος της τάξης του 1,7% στη βιολογικά διαχειριζόμενη γη. Ακόμη, συνολικά 20 χώρες έχουν πλέον θέσει υπό βιολογική διαχείριση τουλάχιστον το 10% συνολικής γεωργικής τους γης, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα.
Η έκθεση των IFOAM/FiBL, με τίτλο «The World of Organic Agriculture», η οποία εξετάζει τα συγκεντρωτικά στοιχεία του 2021, πιστοποιεί ότι η αυξανόμενη καταναλωτική ζήτηση τόνωσε την ανάπτυξη του κλάδου. «Η ζήτηση των καταναλωτών για βιολογικά τρόφιμα αυξήθηκε σημαντικά κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι αυτή η τάση συνεχίστηκε καθ’ όλη τη διάρκεια του 2021, καθώς οι λιανικές πωλήσεις αυξήθηκαν, αν και όχι με τον ίδιο ρυθμό, όπως κατά την αρχική περίοδο της πανδημίας», δήλωσε η Δρ. Monica Rubiolo, επικεφαλής του Τμήματος Εμπορικής Προώθησης στην Κρατική Γραμματεία Οικονομικών Υποθέσεων (SECO) της Ελβετίας, η οποία υποστήριξε τη δημοσίευση.
Ανάπτυξη καταγράφηκε σε πολλές προηγμένες αγορές βιολογικών προϊόντων, ενώ τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι με αυτή την τάση έχει συμβαδίσει και η πλευρά της παραγωγής. Όπως δείχνουν τα στοιχεία των IFOAM/FiBL, η βιολογική γεωργική γη επεκτάθηκε σε πολλές χώρες, αυξάνοντας τη βιολογική έκταση του πλανήτη σε περισσότερα από 764 εκατομμύρια στρέμματα. Αυτός ο αριθμός αντιπροσωπεύει το 1,6% της συνολικής γεωργικής γης παγκοσμίως, τη διαχείριση της οποίας έχουν αναλάβει 3,7 εκατομμύρια βιολογικοί παραγωγοί, μια αύξηση 4,9% σε σύγκριση με το 2020.
Πιο συγκεκριμένα, η έκταση της βιολογικής παραγωγής αυξήθηκε στην Αφρική, στην Ασία, στην Ευρώπη και στην Ωκεανία, ενώ μειώθηκε στην Αμερική. Κάτι λιγότερο από το ήμισυ της παγκόσμιας βιολογικής αγροτικής γης βρισκόταν στην Ωκεανία (359 εκατομμύρια στρέμματα). Η Ευρώπη είχε τη δεύτερη μεγαλύτερη έκταση (178 εκατομμύρια στρέμματα), ακολουθούμενη από τη Λατινική Αμερική (99 εκατομμύρια στρέμματα).
Η παγκόσμια αγορά βιολογικών συνέχισε να αναπτύσσεται, αλλά πιο αργά
Τα σχεδόν 125 δισ. ευρώ στα οποία ανήλθε η αγορά βιολογικών προϊόντων το 2021 σηματοδοτούν μια ετήσια αύξηση περίπου 3%. Με 48,6 δισ. ευρώ, οι Ηνωμένες Πολιτείες συνέχισαν να είναι η κυρίαρχη αγορά στον κόσμο, ακολουθούμενες από τη Γερμανία (15,9 δισ. ευρώ) και τη Γαλλία (12,7 δισ. ευρώ), ενώ η αγορά της ΕΕ έφτασε αθροιστικά τα 46,7 δισ. ευρώ. Οι Ελβετοί καταναλωτές ξόδεψαν τα περισσότερα για βιολογικά τρόφιμα (425 ευρώ κατά κεφαλήν) και η Δανία συνέχισε να έχει το υψηλότερο μερίδιο αγοράς βιολογικών προϊόντων, στο 13% της συνολικής αγοράς τροφίμων της.
Η διπλή ανάγνωση των επιδόσεων της Ελλάδας
Σύμφωνα με τα ευρήματα της έκθεσης, η έκταση της βιολογικής παραγωγής στην Ελλάδα το 2021, συμπεριλαμβανομένων των υπό μετατροπή εκτάσεων, ανερχόταν σε 5,3 εκατ. στρέμματα (2,9 εκατ. εξ αυτών για μόνιμους βοσκότοπους και 565.000 για βιολογικές ελιές -μία από τις μεγαλύτερες εκτάσεις στον κόσμο για τη συγκεκριμένη παραγωγή πίσω μόνον από Ιταλία, Τυνησία, Ισπανία και Τουρκία), τοποθετώντας τη χώρα μας στη 18η θέση της παγκόσμιας λίστας.
Συγκριτικά, η μεγαλύτερη βιολογική έκταση ανήκει –με διαφορά– στην Αυστραλία (357 εκατ. στρέμματα), ενώ ακολουθούν από μεγάλη απόσταση η Αργεντινή (40 εκατ. στρέμματα), η Γαλλία (27,7 εκατ. στρέμματα) και η Κίνα (27,5 εκατ. στρέμματα). Πάντως, σε ό,τι αφορά τον ρυθμό βιολογικής μετατροπής, οι επιδόσεις της Ελλάδας δεν είναι εντυπωσιακές, σημειώνοντας πρόοδο μόλις 15,6% σε βιολογικά στρέμματα τη δεκαετία 2011-2021 (ενδεικτικά, η Γαλλία κατέγραψε αύξηση 168,8% μέσα στο ίδιο διάστημα).
Όσον αφορά τα βιολογικά μερίδια επί της συνολικής γεωργικής γης ανά χώρα για το 2021, την πρώτη τριάδα απαρτίζουν το Λίχτενσταϊν (40,2%), η Σαμόα (29,1%) και η Αυστρία (26,5%).
Τα βιολογικά στην κορυφή της ατζέντας των κρατών -μελών της ΕΕ
Όπως έδειξαν τα στοιχεία της έκθεσης που παρουσιάστηκε στην BioFach 2023, η υποστήριξη μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ για τα βιολογικά έχει ανέλθει στο ανώτερο κυβερνητικό επίπεδο. Ενδεικτικά, ο Γερμανός υπουργός Γεωργίας, Τζεμ Έζντεμιρ, περιέγραψε τα βιολογικά ως «την αποφασιστική απάντηση στις κρίσεις του κλίματος και της βιοποικιλότητας και όσοι έχουν διαφορετική άποψη πρέπει να πάνε σε… οφθαλμίατρο».
Αντιθέτως, δεν διακρίνεται αντίστοιχος βαθμός φιλοδοξίας στη Μ. Βρετανία μετά το Brexit. «Ενώ το ποσοστό της υπό βιολογικής διαχείρισης γης στο Ηνωμένο Βασίλειο παραμένει μπροστά από τον παγκόσμιο μέσο όρο στο 2,8%, δεν διακρινόμαστε από τις φιλοδοξίες πολλών από τους Ευρωπαίους γείτονές μας», επισημαίνει ο Roger Kerr, διευθύνων σύμβουλος του φορέα ελέγχου για τους Βρετανούς βιολογικούς αγρότες (OF&G).
