Ένα φρούτο με ιστορία, πολλούς συμβολισμούς και άμεσα συνδεδεμένο με την Πρωτοχρονιά είναι το ρόδι, το οποίο αποκαλείται από πολλούς και «κόκκινος χρυσός», αφού μία πληθώρα ερευνητικών εργασιών αποδεικνύουν την υψηλή διατροφική του αξία. Η ροδιά είναι ένα από τα παλαιότερα γνωστά καλλιεργούμενα φρούτα και συγκαταλέγεται μεταξύ των επτά ειδών φρούτων που αναφέρονται στη Βίβλο.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσε στην «ΥΧ» η ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Φυλλοβόλων Δένδρων του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, Παυλίνα Δρογούδη, η πιο απλή εξήγηση για το όνομα του ροδιού είναι ότι προήλθε από τη λατινική λέξη pomum, που σημαίνει μήλο, και granatus, που σημαίνει «με σπόρους».
Λέγεται ότι το όνομα του γένους Punica προήλθε από τον λαό των Φοινίκων που δραστηριοποιήθηκαν στη διάδοση της καλλιέργειάς της ροδιάς. Punica ήταν επίσης το ρωμαϊκό όνομα για την πόλη της Καρχηδόνας που ιδρύθηκε από τους Φοίνικες, απ’ όπου τα καλύτερα ρόδια ήρθαν στην Ιταλία.
Η ροδιά είναι αυτόχθονη στο Ιράν και στα Ιμαλάια στη Βόρεια Ινδία (3500-2000 π.Χ.). Το 2000 π.Χ. οι Φοίνικες μετέφεραν το ρόδι σε όλη τη Μεσογειακή Ασία, στην Αφρική και στην Ευρώπη. Μεταφέρθηκε ανατολικά στην Κίνα με τους Δρόμους του Μεταξιού το 100 π.Χ. Οι Ισπανοί μετέφεραν τη ροδιά στην Κεντρική Αμερική, στο Μεξικό και στη Νότια Αμερική κατά το 1500.
Συμβολισμοί
Η Αραβική (rumman) και η Εβραϊκή (rimmon) ονομασία της ροδιάς προέρχονται από τις λέξεις «φρούτο του παραδείσου», το οποίο δείχνει τη μεγάλη εκτίμηση των πολιτισμών τους σε αυτό. Η ελληνική μυθολογία το συνδέει με τη γονιμότητα, την ευημερία και την ευκαρπία, αλλά και με το ακριβώς αντίθετο, τον Κάτω Κόσμο.
Η ροδιά είναι δέντρο αφιερωμένο στην Ήρα την Τελεία, προστάτιδα του γάμου και της ευγονίας. Ο Παυσανίας αναφέρει πως το χρυσελεφάντινο άγαλμα της θεάς στο Άργος κρατούσε στο χέρι ένα ρόδι. Πέρα από αυτά, είναι και το δέντρο που, σύμφωνα με άλλο μύθο, φύτεψε η Αφροδίτη στον ιερό της κήπο στην Πάφο της Κύπρου.
Σύμφωνα με μία μυθολογική εκδοχή, οι σπόροι του ροδιού συνδέονται με την αρπαγή της Περσεφόνης από τον Άδη: Όταν η Περσεφόνη φεύγει με βίαιο τρόπο από την αγκαλιά της μητέρας της Δήμητρας (Γη-Μητέρα) που θρηνεί για την απώλειά της, αφήνοντας τη γη άγονη και άκαρπη, διαμεσολαβεί ο Δίας.
Τότε ο Άδης αναγκάζεται να επιστρέψει την κόρη, αλλά πρώτα την ξεγελά, δίνοντάς της να γευτεί τέσσερις σπόρους ροδιού (ροίης κόκκον), σφάλμα μεγάλο, αφού όποιος τρώει ή πίνει στον Άδη, δεν μπορεί να επιστρέψει.
Αυτή η θεώρηση των καρπιδίων του ροδιού ως τροφή του Κάτω Κόσμου πέρασε και στα χριστιανικά έθιμα, μέσα από τα αναθήματα για τη μνημόνευση των νεκρών.
