Με ελάχιστα έως μηδενικά αποθέματα πελτέ αναμένεται να ξεκινήσει η νέα σεζόν για τις βιομηχανίες μεταποίησης ντομάτας, καθώς η απότομη αύξηση της ζήτησης που έφερε η πανδημία είχε ως αποτέλεσμα να… αποσυμφορηθούν σε έναν πολύ μεγάλο βαθμό οι αποθήκες των εργοστασίων.
Όπως αναφέρουν στην «ΥΧ» παράγοντες του κλάδου, για πρώτη φορά, μετά από αρκετά χρόνια, διαφαίνεται η προοπτική σταθεροποίησης της αγοράς σε τιμές σχετικά ικανοποιητικές και οπωσδήποτε υψηλότερες από αυτές των προηγούμενων σεζόν, τουλάχιστον για εκείνα τα προϊόντα που διατίθενται μέσω του λιανεμπορίου.
Σε αυτό το κανάλι, όπως εξηγεί στην «ΥΧ» ο πρόεδρος του Παγκόσμιου Συμβουλίου Μεταποίησης Ντομάτας (WPTC) και επικεφαλής της ομώνυμης εταιρείας, Δημήτρης Νομικός, καταγράφηκε στη χώρα μας τον Μάρτιο (πρώτο μήνα του lockdown) έως και διπλασιασμός των φορτώσεων, καθώς αφενός οι καταναλωτές προμηθεύονταν πολύ μεγαλύτερες ποσότητες προϊόντων ντομάτας, αφετέρου τα σούπερ μάρκετ αναπλήρωναν με ταχύτατους ρυθμούς τα αποθέματά τους.
Την έκρηξη αυτή ακολούθησε μια (αναμενόμενη, αφού και η ιδιωτική αποθεματοποίηση έχει… τα όριά της) κάμψη μέσα στον Απρίλιο. ενώ στις πρώτες μέρες του Μαΐου η ζήτηση δείχνει να ανακάμπτει και πάλι, σε επίπεδα ωστόσο σαφώς πιο «φυσιολογικά».
Συνολικά, ο κ. Νομικός εκτιμά ότι η αύξηση της κατανάλωσης, απόρροια της πρωτόγνωρης κατάστασης που βιώσαμε τους προηγούμενους μήνες, θα κυμανθεί από 20% έως 30%. Από τη συνθήκη αυτή, ωστόσο, δεν ωφελούνται εξίσου όλα τα εργοστάσια: Όσες βιομηχανίες, για παράδειγμα, απευθύνονται κατά κύριο λόγο στον κλάδο του HORECA (εστίαση, catering, ξενοδοχεία κ.λπ.), ο οποίος απορροφά περίπου το 30% της εγχώριας παραγωγής προϊόντων ντομάτας, βρίσκονται σε σαφώς πιο δύσκολη θέση.
«Σαφώς έχει να κάνει με το προφίλ του πελατολογίου της κάθε επιχείρησης», τονίζει ο κ. Νομικός. Ο ίδιος προσθέτει, πάντως, ότι «σε γενικές γραμμές, φαίνεται ότι βαδίζουμε προς μια σεζόν με ελάχιστα έως καθόλου αποθέματα παγκοσμίως, κάτι το οποίο λογικά θα επιτρέψει στην αγορά να σταθεροποιηθεί σε επίπεδα τιμών υψηλότερα από τα περυσινά». Ήδη, όπως αναφέρει ο ίδιος, τον Απρίλιο οι τιμές για τον ντοματοπολτό 28%-30% (28-30 brix) από τα ελληνικά εργοστάσια διαμορφώνονταν στα 750-760 ευρώ/τόνο.
Έντονο, αλλά και όψιμο ενδιαφέρον από παραγωγούς
Στο μεταξύ, θετικά είναι τα μηνύματα που έρχονται και από το «μέτωπο» της καλλιέργειας. Μέχρι το τέλος της περασμένης εβδομάδας οι φυτεύσεις στην Πελοπόννησο είχαν ολοκληρωθεί σε ποσοστό 85%, ενώ στην Κεντρική Ελλάδα είχαν φτάσει στο 70%.
«Πέρα από κάποιες βροχές την τελευταία εβδομάδα του Μαρτίου (και οι οποίες δεν φαίνεται ότι θα έχουν ουσιαστική επίπτωση στην παραγωγή), τα πράγματα δείχνουν να εξελίσσονται πολύ καλά», σημειώνει ο κ. Νομικός.
Ο ίδιος μεταφέρει ένα αυξημένο, αν και σε κάποιες περιπτώσεις όψιμο, ενδιαφέρον των καλλιεργητών για τη βιομηχανική ντομάτα. «Είναι αρκετοί αυτοί που λόγω των χαμηλών τιμών σε προϊόντα όπως το βαμβάκι, αποφάσισαν με αρκετή καθυστέρηση να καλλιεργήσουν ντομάτα και τώρα δύσκολα θα προλάβουν, αφού π.χ. δεν υπάρχουν διαθέσιμα φυτά. Πέραν αυτού, πάντως, νομίζω ότι ο κόσμος έχει εμπεδώσει πια ότι η ντομάτα δεν είναι μια “δεύτερης” ή “τρίτης” κατηγορίας καλλιέργεια και θεωρώ ότι με τις τιμές που δώσαμε φέτος τα ελληνικά εργοστάσια, την κάναμε πιο ελκυστική», υπογραμμίζει ο συνομιλητής μας.
Πρόβλημα οι βροχές για Ισπανούς και Πορτογάλους
Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις του WPTC, η ελληνική παραγωγή φέτος θα είναι αυξημένη κατά 10%, στους 440.000 τόνους. Αντίθετα για την Ισπανία, η αρχική πρόβλεψη των 3,1 εκατ. τόνων είναι πιθανό να μην επιβεβαιωθεί. Ο πολύ υγρός καιρός που επικράτησε από τα τέλη Μαρτίου και για το μεγαλύτερο μέρος του Απριλίου σε περιοχές όπως η Extremadura (όπου το νερό έφτασε τα 190 mm, ποσότητα που αντιστοιχεί στις βροχοπτώσεις μισής κανονικής χρονιάς), είχε ως αποτέλεσμα οι παραγωγοί να «χάσουν» τις πρώιμες φυτεύσεις. Στην Ανδαλουσία, η εικόνα είναι καλύτερη, καθώς οι βροχές ήταν λιγότερες και οι φυτεύσεις έχουν σχεδόν ολοκληρωθεί.
Το WPΤC εκτιμά ότι πολλά θα κριθούν για τη χώρα από τις καιρικές συνθήκες του Μαΐου, καθώς εύλογα οι αγρότες δεν επιθυμούν να ρισκάρουν προχωρώντας σε φυτεύσεις μέσα στον Ιούνιο.
Παρόμοια είναι η εικόνα και στην Πορτογαλία, όπου επίσης λόγω των έντονων βροχοπτώσεων, μια εβδομάδα πριν από το τέλος Απριλίου οι φυτεύσεις είχαν ολοκληρωθεί μόλις στο 25% των στρεμμάτων. Δεδομένου ότι ο καιρός έχει έκτοτε βελτιωθεί, το Συμβούλιο διατηρεί την πρόβλεψή του για 1,4 εκατ. τόνους, ωστόσο δεν αποκλείει μια πτωτική αναθεώρηση στο άμεσο μέλλον.
Πονοκέφαλος η ξηρασία για τους Ιταλούς
Στην Ιταλία, στο ίδιο διάστημα, είχε φυτευθεί το 35% των εκτάσεων και η πρόβλεψη του WPTC παραμένει αμετάβλητη στους 5 εκατ. τόνους σοδειάς. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι σε ένα σημαντικό τμήμα της χώρας, λόγω των έκτακτων συνθηκών που έχει διαμορφώσει ο κορωνοϊός, δεν έχουν κλειστεί ακόμα συμφωνίες για τις τιμές παραγωγού.
Στη Βόρεια Ιταλία, από όπου αναμένονται 2,55-2,6 εκατ. τόνοι, οι φυτεύσεις εκτιμάται ότι θα προχωρούν με ρυθμό 10% εβδομαδιαίως όσο πλησιάζουμε στις αρχές Ιουνίου και, πέραν του παγετού σε κάποια σημεία της Modena και της Ferrara, η γενική εικόνα είναι αρκετά καλή.
Ωστόσο, οι παραγωγοί αρχίζουν πλέον να ανησυχούν έντονα για την έλλειψη βροχής. Το ίδιο και οι συνάδελφοί τους στον Νότο, η εκτιμώμενη παραγωγή του οποίου φέτος ανέρχεται σε 2,4- 2,5 εκατ. τόνους. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο φράγμα του Occhito, από το οποίο αρδεύονται 70.000-80.000 στρέμματα της Απουλίας, το νερό δεν ξεπερνά τα 130 κυβικά όταν, υπό κανονικές συνθήκες, θα έπρεπε να βρίσκεται μεταξύ 160 και 180 κυβικών.
