Πιο ορατό από ποτέ είναι το φαινόμενο των υπολιπάνσεων, τόσο σε ετήσιες όσο και σε δενδρώδεις καλλιέργειες. Αυτό δήλωσαν στην «ΥΧ» παραγωγοί και γεωπόνοι, αποδίδοντας το φαινόμενο στο αυξημένο κόστος των λιπασμάτων σε συνδυασμό με τη γενικότερη αύξηση στο κόστος παραγωγής.
Τη στιγμή που στην αγορά φυσικού αερίου υπήρξε μια σημαντική αποκλιμάκωση μετά τα Χριστούγεννα, κύκλοι της ελληνικής βιομηχανίας λιπασμάτων παρουσιάστηκαν απαισιόδοξοι σχετικά με το ενδεχόμενο άμεσων μειώσεων στις τιμές, κάτι που συζητείται ευρέως σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Την όλη κατάσταση φαίνεται ότι επιχειρούν να εκμεταλλευτούν εισαγωγικές επιχειρήσεις που βρήκαν πρόσφορο έδαφος για να αποκομίσουν μεγάλα κέρδη στην ελληνική αγορά, όπως προκύπτει από νέα καταγγελία που έφτασε στην εφημερίδα μας από παραγωγούς.
Διπλάσιο το κόστος, πάνε πίσω οι αγορές
Δηλώσεις παραχώρησε στην «ΥΧ» ο πρόεδρος της Ομάδας Παραγωγών «Νηλέας», Γιώργος Κόκκινος. Ο ίδιος έκανε λόγο για διπλασιασμό του κόστους της λίπανσης: «Αυτή την περίοδο, συνηθίζουμε να αγοράζουμε λιπάσματα. Φέτος, οι αγορές γίνονται δειλά και οι ελαιοπαραγωγοί τις πάνε πίσω, λόγω του αυξημένου κόστους των προϊόντων.
Υπολογίζουμε ότι ανά δέντρο το κόστος φτάνει τα 5 ευρώ και είναι το διπλάσιο σε σχέση με πέρσι. Είναι δεδομένο ότι θα υπάρχουν εκτεταμένα φαινόμενα υπολιπάνσεων. Σε ποιον βαθμό θα φτάσουν θα το δούμε προς το τέλος του μήνα».
Όπως μας είπε ο ίδιος, η κατάσταση είναι πολύ σοβαρή, ωστόσο επέστησε την προσοχή των ελαιοπαραγωγών για να μη χαθούν οι κόποι και η κληρονομιά δεκαετιών: «Όσο δύσκολη και αν είναι η κατάσταση, θεωρώ ότι η ορθολογική λίπανση είναι πιο σημαντική από ποτέ. Υπάρχουν δέντρα αιωνόβια στους ελαιώνες μας, κληρονομιά πολλών γενεών, δεν πρέπει να υπάρξει εγκατάλειψη».
Σε ερώτημά μας αν ως συλλογικό σχήμα υπάρχει η δυνατότητα μαζικών αγορών με στόχο χαμηλότερη τιμή, ο κ. Κόκκινος μας είπε: «Αν και εφαρμόζαμε την πρακτική αυτή και τις προηγούμενες χρονιές άτυπα, φέτος θα την εφαρμόσουμε πολύ πιο συντονισμένα και για μεγαλύτερες ποσότητες. Μέχρι πέρσι δεν θέλαμε να προκαλέσουμε διαταραχή της αγοράς, φέτος όμως δεν έχουμε κανένα περιθώριο».
Παρόμοιο πρόβλημα αντιμετωπίζουν και οι αγρότες στις μεγάλες καλλιέργειες. Μάλιστα, παραγωγός από τη Θεσσαλονίκη μας είπε ότι «κανονικά τέτοια εποχή είχα κλείσει λιπάσματα, τώρα δεν το έχω κάνει. Πέρσι, για βασική λίπανση είχα δαπανήσει περίπου 30.000 ευρώ, ενώ σήμερα θέλω τουλάχιστον 70.000 ευρώ. Περνάνε πολλά σενάρια από το μυαλό μου, είναι πολύ πιθανόν από τα συνολικά 1.500 στρέμματα που καλλιεργώ, να μη νοικιάσω γη και να καλλιεργήσω μόνο τα δικά μου».
Στη Θεσσαλία, οι παραγωγοί του συνεταιρισμού «ΘΕΣγη» έχουν καλυφθεί σε σημαντικό ποσοστό για τις σπορές των σιτηρών, όπως δήλωσε στην «ΥΧ» ο πρόεδρος του συνεταιρισμού, Παναγιώτης Καλφούντζος: «Προχωρήσαμε στην αγορά μιας σημαντικής ποσότητας αζωτούχων λιπασμάτων στα μέσα Οκτωβρίου. Σε σχέση με τις τιμές που υπάρχουν σήμερα, γλυτώσαμε ένα 20%. Ωστόσο, σε σχέση με πέρσι πληρώσαμε 80% ακριβότερα τα λιπάσματα».
«Γέμισαν οι αποθήκες με λιπάσματα», καταγγέλλουν οι αγρότες
Καταγγελίες σχετικά με αθέμιτες πρακτικές από συγκεκριμένους εισαγωγείς λιπασμάτων έφτασαν στην «ΥΧ» από παραγωγούς που καλλιεργούν στη Βόρεια Ελλάδα. Ένας από αυτούς, ο παραγωγός ρυζιού και βαμβακιού, Βεργής Τσελέπης, μας είπε: «Στις αποθήκες της βιομηχανικής περιοχής της Σίνδου έχουν στοιβαχτεί εδώ και περίπου ένα εξάμηνο τεράστιες ποσότητες λιπασμάτων. Όταν βλέπαμε το καλοκαίρι τα φορτηγά, αναρωτιόμασταν πού πάνε όλα αυτά τα λιπάσματα. Αυτά τα έχουν φέρει εισαγωγείς».
Σύμφωνα με άλλο παραγωγό που επικοινώνησε μαζί μας και θέλησε να παραμείνει ανώνυμος, ορισμένοι αποθηκευτικοί χώροι ανήκουν σε γνωστή εισαγωγική εταιρεία της Βόρειας Ελλάδας που δραστηριοποιείται και στον χώρο των γεωργικών μηχανημάτων.
Υπενθυμίζεται ότι, σε πρόσφατο εκτενές ρεπορτάζ της «ΥΧ», στέλεχος επιχείρησης με καταστήματα γεωργικών εφοδίων είχε καταγγείλει αθέμιτες πρακτικές από μεγάλη ελληνική επιχείρηση λιπασμάτων που είχε σπεύσει να κλείσει εμπορικές συμφωνίες, κερδίζοντας μερίδια από ανταγωνιστές και αλλάζοντας εν συνεχεία τους όρους των συμφωνιών.
Αποκλιμάκωση στο αέριο, τι λέει η βιομηχανία για πιθανή μείωση τιμών
Σημαντική αποκλιμάκωση τιμών σημειώθηκε στην τιμή του φυσικού αερίου στην Ευρώπη μετά τα Χριστούγεννα, καθώς η τιμή βρίσκεται σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με αυτά που βρισκόταν το προηγούμενο διάστημα.
Συγκεκριμένα, από τα περίπου 180 ευρώ ανά μεγαβατώρα που είχε φτάσει στις 21/12, στη συνέχεια έπεσε στα 63,5 ευρώ, για να αρχίσει και πάλι να αυξάνεται. Ακόμα, μια θετική εξέλιξη ήταν ότι πρόσφατα η Yara ανακοίνωσε ότι ενεργοποιεί εκ νέου ορισμένες εγκαταστάσεις παραγωγής λιπασμάτων στην Ευρώπη. Το ερώτημα που διατυπώνουν αγρότες, αλλά και οικονομικοί αναλυτές σε όλη την Ευρώπη είναι αν σταθεροποιηθεί στα τρέχοντα επίπεδα η τιμή του αερίου, πότε είναι πιθανό να υπάρξει μείωση στις τιμές των λιπασμάτων.
Για το θέμα αυτό, υψηλόβαθμο στέλεχος της βιομηχανίας, που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του, δήλωσε: «Υπάρχει μια σειρά αρνητικών και απρόβλεπτων εξελίξεων σε παγκόσμιο επίπεδο. Πρώτον, οι αυξημένες τιμές των προϊόντων, που ανέβασαν τη ζήτηση με πρόθεση για αύξηση των καλλιεργούμενων στρεμμάτων σε χώρες με μεγάλη αγροτική παραγωγή, όπως οι ΗΠΑ. Δεύτερον, οι πρακτικές που εφαρμόζει η Κίνα και οδήγησαν πρακτικά σε παύση των εξαγωγών λιπασμάτων, όπως επίσης και οι εξαγωγικοί δασμοί που επέβαλε η Ρωσία, καθώς και το εμπάργκο της Λευκορωσίας, που σημειωτέον αποτελεί τον δεύτερο μεγαλύτερο παραγωγό καλίου, είναι παράγοντες που έχουν διαμορφώσει την κατάσταση που φτάνει στους αγρότες.
Στην ΕΕ, υπάρχουν μερικές δεκάδες εργοστάσια που παράγουν λίπασμα μέσω αερίου και συνεχώς ανοιγοκλείνουν τον διακόπτη τους. Με τα υπάρχοντα δεδομένα είναι καλές οι πιθανότητες να λειτουργήσουν πολλά από αυτά και τουλάχιστον να μην υπάρχουν προβλήματα διαθεσιμότητας και, επομένως, περαιτέρω αύξηση τιμών».
