Στα μαχαίρια ΕΛΓΟ – ΕΦΕΤ για τους ελέγχους στην φέτα

Με ψήφους 2-1, το δικαστήριο επέστρεψε την πιστοποίηση στη La Farm

Στις 26 Αυγούστου 2022 δημοσιεύθηκε η απόφαση του διοικητικού εφετείου Αθηνών για την υπόθεση ελέγχων στη φέτα. Το εφετείο αποφάνθηκε υπέρ της αίτησης της θεσσαλικής τυροκομικής επιχείρησης La Farm για ακύρωση της απόφασης του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, που αφαιρούσε την πιστοποίηση παραγωγής φέτας ΠΟΠ από την επιχείρηση.

Η δικαστική απόφαση εκδόθηκε με δύο ψήφους υπέρ της ακύρωσης, ενώ κατά ψήφισε ο πρόεδρος του δικαστηρίου. Yπενθυμίζεται ότι τον Νοέμβριο του 2021 ο Οργανισμός του ΥΠΑΑΤ προχώρησε στην οριστική ανάκληση και αφαίρεση της πιστοποίησης της επιχείρησης, αφού προηγουμένως είχε πραγματοποιήσει ελέγχους τόσο στις εγκαταστάσεις της όσο και σε σημεία λιανικής πώλησης και είχε διαπιστώσει σοβαρές παραβάσεις.

Για πλήρη δικαίωση κάνει λόγο η La Farm

Μετά τη γνωστοποίηση της απόφασης του δικαστηρίου, δημοσιεύθηκε ανακοίνωση της τυροκομικής επιχείρησης, με τίτλο «Πλήρης και οριστική δικαίωση της La Farm». Σε αυτήν, μεταξύ άλλων, αναφέρεται ότι «[…] η εταιρεία δικαιώθηκε πλήρως και απολύτως στον δικαστικό της αγώνα κατά της προσωπικής απόφασης του Διευθύνοντος Συμβούλου του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, που είχε επιβάλει την ανάκληση της πιστοποίησης».

Παρά τις διαπιστωμένες από τον Οργανισμό παρατυπίες στις οποίες προέβη η επιχείρηση σχετικά με την προέλευση του γάλακτος και την ωρίμανση (οι οποίες, μάλιστα, γίνονται αποδεκτές και από την ίδια, σύμφωνα με τα έγγραφα της απόφασης), γεγονός είναι ότι η επιχείρηση ανακτά το δικαίωμα να παράγει φέτα.

Ωστόσο, το ιστορικό της υπόθεσης αναδεικνύει παθογένειες, οι οποίες, παρά την αυστηροποίηση του πλαισίου για υποθέσεις νοθείας και παραπλάνησης του καταναλωτή, αποδυναμώνουν τους ελεγκτικούς και κυρωτικούς μηχανισμούς του κράτους.

Το ιστορικό των ελέγχων του ΕΛΓΟ και της δικαστικής διαμάχης

Σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στα έγγραφα της δικαστικής απόφασης, κλιμάκια του ΕΛΓΟ προέβησαν σε τρεις επιτόπιους ελέγχους στις εγκαταστάσεις της επιχείρησης τον Ιούνιο του 2021, όπου διαπιστώθηκαν, μεταξύ άλλων, τα εξής ευρήματα:

1) Η συσκευασία είχε πραγματοποιηθεί πριν από το προβλεπόμενο διάστημα ωρίμανσης δύο μηνών.

2) Μη τήρηση της ιχνηλασιμότητας εφόσον τα στοιχεία παραγωγής, συσκευασίας και πώλησης της φέτας δεν επαληθεύονται.

3) Προμήθεια της χρωστικής χλωροφύλλης, που τεκμηριώνεται από τιμολόγιο. Το σκεπτικό με το οποίο ελήφθη η απόφαση του ΕΛΓΟ ήταν ότι η χρωστική χρησιμοποιείται στη λεύκανση τυριού από αγελαδινό γάλα, το οποίο κιτρινίζει. Αυτό, όπως αναφέρουν στο πόρισμά τους ελεγκτές του Οργανισμού, είναι παράνομο και συνιστά παραπλάνηση του καταναλωτή.

Στις 30/8/2021 κλιμάκιο του ΕΛΓΟ απέστειλε για ανάλυση δείγμα προϊόντος «ΤΥΡΙ ΦΕΤΑ-ΠΟΠ» ιδιωτικής ετικέτας, σε τάπερ 400 γραμμαρίων, που είχε συλλεχθεί για δειγματοληψία από κατάστημα σούπερ μάρκετ. Το αποτέλεσμα του δείγματος από το Γενικό Χημείο του Κράτους ήταν «μη κανονικό», καθώς σύμφωνα με την ανάλυση περιείχε μόνο αγελαδινό γάλα αντί για πρόβειο και γίδινο. Επιπλέον, η υγρασία και το λίπος του δείγματος ήταν εκτός προδιαγραφών.

Μετά την ολοκλήρωση της ελεγκτικής διαδικασίας του ΕΛΓΟ στην τυροκομική επιχείρηση, ο Οργανισμός εξέδωσε τον Νοέμβριο του 2021 ενημερωτική ανακοίνωση για την επιβολή οριστικής ανάκλησης της πιστοποίησης φέτας. Ήταν η πρώτη φορά που ο ΕΛΓΟ επέβαλε μια τόσο αυστηρή ποινή για περίπτωση νοθείας στη φέτα και παραπλάνησης του καταναλωτή.

Τον Απρίλιο του 2022 εκδικάστηκε η αίτηση ακύρωσης της οριστικής άρσης πιστοποίησης, με αντιδίκους τη θεσσαλική επιχείρηση και το ΥΠΑΑΤ (ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ).

Η χλωροφύλλη που λεύκαινε το τυρί και το «πινγκ-πονγκ» των δηλώσεων

Όπως αναφέρεται στη δικογραφία, κλιμάκιο του ΕΦΕΤ πραγματοποίησε επιτόπιο έλεγχο στην επιχείρηση τον Οκτώβριο του 2021, με αντικείμενο τιμολόγιο Ιουνίου προμήθειας της χρωστικής ουσίας χλωροφύλλη σε ποσότητα 125 kg. Η έκθεση του ελεγκτή αναφέρει: «Η ποσότητα της χλωροφύλλης σε σχέση με τον όγκο της επεξεργασίας του τυρογάλακτος προς τυριά τυρογάλακτος δημιουργούσε την ένδειξη ότι χρησιμοποιούνταν γι’ αυτό για το οποίο μας δόθηκαν εξηγήσεις». O Οργανισμός, μετά τον έλεγχο, πραγματοποίησε προς την επιχείρηση γραπτή σύσταση να μη χρησιμοποιείται η χρωστική σε κανένα είδος τυριού.

Σύμφωνα με όσα δήλωσαν ανώτατα στελέχη του ΕΦΕΤ στην «ΥΧ», ο έλεγχος αφορούσε τη χρήση της χλωροφύλλης αποκλειστικά σε μυζήθρα και δεν σχετίζεται με τους ελέγχους του ΕΛΓΟ για τη φέτα. Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι παρά τα ευρήματα της προμήθειας της χλωροφύλλης και από τους δύο Οργανισμούς, δεν πραγματοποιήθηκε έλεγχος σε δείγματα τυριού για να διαπιστωθεί αν περιείχαν τη χρωστική.

Εις βάρος του ΥΠΑΑΤ η έλλειψη επικοινωνίας των ελεγκτικών φορέων του

Σύμφωνα με διαφορετικές πηγές από τον ΕΛΓΟ, ο Οργανισμός δεν είχε λάβει γνώση για τον έλεγχο του ΕΦΕΤ για τη χρωστική, ενώ ενημερώθηκε γι’ αυτό κατά τη διάρκεια της εκδίκασης της υπόθεσης από έγγραφο που προσκομίστηκε από τους νομικούς εκπροσώπους της τυροκομικής επιχείρησης.

Ο ΕΛΓΟ θεωρεί ότι το πόρισμα του ελέγχου του ΕΦΕΤ αξιοποιήθηκε από το νομικό επιτελείο της επιχείρησης για να ακυρωθεί η άρση της πιστοποίησης της φέτας. Σε επικοινωνία μας με τον πρόεδρο του φορέα, Αντώνη Ζαμπέλα, ο ίδιος επιφυλάχθηκε να τοποθετηθεί γραπτώς.

Ωστόσο, έτερο διοικητικό στέλεχος του φορέα απάντησε στην «ΥΧ» σχετικά με τους ισχυρισμούς του ΕΛΓΟ ότι δεν ισχύουν σε καμία περίπτωση, καθώς ο έλεγχος που είχε πραγματοποιήσει ο ΕΦΕΤ δεν αφορούσε τη φέτα, αφήνοντας μάλιστα αιχμές ότι ο ΕΛΓΟ χειρίστηκε την υπόθεση των ελέγχων στη φέτα εντελώς μόνος του.

Αυτό που προκύπτει σε κάθε περίπτωση είναι η έλλειψη συνεργασίας, αλλά και η απουσία επικοινωνίας μεταξύ των δύο εποπτευόμενων Οργανισμών του ΥΠΑΑΤ, τη στιγμή που διακυβεύονται ζητήματα μεγάλης σημασίας τόσο για τον κτηνοτρόφο όσο και για τον καταναλωτή.

Σε επικοινωνία μας με τον διευθύνοντα σύμβουλο του ΕΛΓΟ – Δήμητρα, Παναγιώτη Χαντζηνικολάου, και σε ερώτησή μας αν ο Οργανισμός θα ασκήσει έφεση κατά της απόφασης του δικαστηρίου, ο ίδιος μας είπε ότι «εξετάζονται όλα τα ενδεχόμενα για τις επόμενες κινήσεις». Μάλιστα, χαρακτήρισε την απόφαση «παράδοξη», παραπέμποντάς μας στο σκεπτικό του προέδρου που τάχθηκε υπέρ της διατήρησης της άρσης και μειοψήφησε έναντι των άλλων δύο δικαστών.