του Γιώργου Ρούστα
Έντονο είναι το ενδιαφέρον των μελισσοκόμων για το καινοτόμο, πρότυπο και βραβευμένο πρόγραμμα «Βασιλοτροφία: Αξιοποίηση, διάσωση και βελτίωση γενετικού υλικού μελισσών στη Θεσσαλία», που υλοποιείται από το Εργαστήριο Σηροτροφίας και Μελισσοκομίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών και συγχρηματοδοτείται από την Περιφέρεια Θεσσαλίας και τον Οργανισμό Νέα Γεωργία Νέα Γενιά μέσω της ιδρυτικής δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ).
Στην εκδήλωση παρουσίασης του προγράμματος, που πραγματοποιήθηκε στην Περιφέρεια Θεσσαλίας στη Λάρισα, η παρουσία των παραγωγών ήταν μεγάλη, ενώ ο επίκουρος καθηγητής του Εργαστηρίου Σηροτροφίας και Μελισσοκομίας του ΓΠΑ, Γιώργος Γκόρας, μίλησε για τη φιλοσοφία του προγράμματος, τα στάδια της υλοποίησης, καθώς και για τα αποτελέσματά του.
Πιο συγκεκριμένα, όπως ανέφερε ο κ. Γκόρας, κύριος σκοπός του προγράμματος είναι η υλοποίηση μαζικής παραγωγής βασιλισσών από τα επιλεγμένα μελίσσια που διατηρούν οι μελισσοκόμοι της Περιφέρειας Θεσσαλίας, με στόχο τη δημιουργία πολυπληθούς, επιλεγμένου και κατάλληλου γενετικού υλικού, ικανού να επιφέρει σε βάθος χρόνου μεγαλύτερη παραγωγή, ανθεκτικότητα σε ασθένειες, αλλά και άλλα επιθυμητά χαρακτηριστικά στα μελίσσια της περιοχής.
Έντονο το ενδιαφέρον
Για την υλοποίηση, επιλέχθηκαν 21 εξειδικευμένοι μελισσοκόμοι από ένα σύνολο περισσότερων από 120 αιτήσεων, οι οποίοι, αφού έλαβαν την απαραίτητη εκπαίδευση, πραγματοποίησαν εκτεταμένους εμβολιασμούς σε όλους τους ενδιαφερόμενους μελισσοκόμους της Περιφέρειας Θεσσαλίας.
Με τον τρόπο αυτόν, οι ωφελούμενοι μελισσοκόμοι είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν από κοντά τις λεπτομέρειες της διαδικασίας του εμβολιασμού, να λύσουν απορίες, να δοκιμάσουν οι ίδιοι τις δυνατότητές τους, αλλά και να λάβουν, λίγες μέρες μετά, έως 30 βασιλικά κελιά που είχαν παραχθεί από το δικό τους επιλεγμένο γενετικό υλικό, με άριστες συνθήκες για να τα χρησιμοποιήσουν στα μελίσσια τους.
Πιο αναλυτικά, επί του συνόλου των 2.500 μελισσοκόμων που είναι εγγεγραμμένοι στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, ήρθαν σε επαφή με το πρόγραμμα, κατά προσέγγιση το 23% (περίπου 600 μελισσοκόμοι), ενώ με βάση το αυξημένο ενδιαφέρον που έχουν επιδείξει και άλλοι μελισσοκόμοι της περιοχής, με τη συνέχιση της δράσης την άνοιξη του 2023, το ποσοστό αυτό μπορεί να φτάσει το 40%-45%.
Οι στόχοι του προγράμματος
Σύμφωνα με τον κ. Γκόρα, οι στόχοι του προγράμματος είναι η βιωματική εκμάθηση της διαδικασίας από τους συμμετέχοντες μελισσοκόμους, ώστε να είναι σε θέση να εφαρμόσουν την εμπειροτεχνική μέθοδο του εμβολιασμού μόνοι τους ή ακόμα και να αξιοποιήσουν στο μέλλον τους εκπαιδευμένους από το πρόγραμμα κατάρτισης «εμβολιαστές». Επιπλέον, η μαζική επιλογή που πραγματοποιήθηκε αναμένεται να αφήσει θετικό πρόσημο στο γενετικό υλικό των μελισσιών του κάθε ωφελούμενου μελισσοκόμου, αλλά και ευρύτερα στο σύνολο της περιοχής.
Οι μελισσοκόμοι που δραστηριοποιήθηκαν στις τέσσερις περιφερειακές ενότητες της Θεσσαλίας, πραγματοποιώντας μαζικούς εμβολιασμούς, κατέθεσαν την οπτική τους από τη δράση αυτή με αναφορές στις δυσκολίες που συνάντησαν, αλλά και στα θετικά που αποκόμισαν συνολικά.
Όπως ανέφεραν, «σε ορισμένες περιπτώσεις υπήρξε δυσπιστία από τη μεριά των ωφελούμενων μελισσοκόμων, ενώ συχνά οι «εμβολιαστές» κλήθηκαν να διευθετήσουν επιπλέον μελισσοκομικά θέματα στα μελίσσια που επισκέφτηκαν για την παραγωγή βασιλισσών, όπως τη διαχείριση ασθενειών.
Στα θετικά προσμετρώνται, η εμπιστοσύνη που έδειξε το σύνολο των ωφελούμενων μελισσοκόμων παρά τον αρχικό δισταγμό, αλλά και η αναγνώριση της σημασίας του προγράμματος για το σύνολο της μελισσοκομικής κοινότητας.
Τέλος, μεγάλο ήταν το ενδιαφέρον που επέδειξαν για συμμετοχή στο πρόγραμμα, όταν η νέα δράση του ξεκινήσει την άνοιξη, μελισσοκόμοι από όλη τη χώρα, οι οποίοι επισκέφθηκαν το περίπτερο της Περιφέρειας Θεσσαλίας στο 13ο Φεστιβάλ Μελιού στο ΣΕΦ και ενημερώθηκαν από τον κ. Γκόρα και τους συνεργάτες του.
Εσωστρέφεια στη ΛακωνίαΣτον αντίποδα, σε δράση που αφορά κυρίως όσους μελισσοκόμους επιδιώκουν να καλύψουν τις προσωπικές τους ανάγκες έχει εξελιχθεί η βασιλοτροφία στη Λακωνία, καθώς δεν έχει πάρει τη μορφή ανεξάρτητης επιχείρησης που θα είχε εντελώς διαφορετικούς προσανατολισμούς και θα αποτελούσε αποκλειστική οικονομική δραστηριότητα. Αυτά δήλωσε ο Γιώργος Σεντεμέντες, πρόεδρος των Επαγγελματιών Μελισσοκόμων των νομών Μεσσηνίας, Αρκαδίας και Λακωνίας. Η βασιλοτροφία αποτελεί το μεγάλο ερώτημα για τη Λακωνία. Φαίνεται ότι αναπτύσσεται, έστω και με αργούς ρυθμούς, αφού πλέον οι μελισσοκόμοι αποκτούν την απαιτούμενη τεχνογνωσία και είναι αυτάρκεις στις ανάγκες που υπάρχουν για βασίλισσες. Ο Νίκος Λυμπερόπουλος, που ασχολείται ειδικά με τη βασιλοτροφία, αναφερόμενος στην αγορά υποστήριξε ότι «δίνουμε βασίλισσες σε όλη την Ελλάδα και φτάνουμε μέχρι και τη Γαλλία. Αυτό που εμποδίζει την είσοδο των νέων στον κλάδο είναι το υψηλό κόστος λειτουργίας μίας τέτοιας μονάδας, σε συνδυασμό με τις ανάγκες σε προσωπικό και τις απαιτήσεις σε εργασία. Δυστυχώς, δεν προλαβαίνουμε να καλύψουμε τις απαιτήσεις της αγοράς και έτσι περιοριζόμαστε στις αγορές της Κύπρου και της Γαλλίας». Σε ό,τι αφορά την προοπτική των εξαγωγών, επεσήμανε ότι «επειδή πρόκειται για ζωντανό οργανισμό, έχουν δημιουργηθεί σοβαρά προβλήματα που αυξάνουν σημαντικά το κόστος και έτσι κρίθηκε ασύμφορη κάθε κίνηση. Ασχολούμαστε με την εσωτερική αγορά και, με βάση τη Λακωνία, φτάνουμε παντού. Η τιμή μέχρι την περασμένη χρονιά ήταν 11 ευρώ και τώρα πήγαμε στα 13 ευρώ ανά μέλισσα, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι πρόκειται για τιμή που μας καλύπτει». Ο ίδιος είναι τρίτης γενιάς βασιλοτρόφος και γνωρίζει καλά τις δυσκολίες. «Είναι πιο δύσκολη από τη μελισσοκομία και απαιτεί ειδικές γνώσεις και προσωπικό. Βέβαια, υπάρχει μεγάλη ζήτηση, αλλά υπάρχει και πρόβλημα με τις οικονομικές δυνατότητες των μελισσοκόμων, λόγω της οικονομικής κρίσης. Στην πραγματικότητα, αρκετοί έχουν εγκαταλείψει. Αν δεν έχεις πάνω από 400 μελίσσια δεν υπάρχεις και, φυσικά, μέσα σε όλα αυτά, πρέπει να αντιμετωπίσουν και τον αθέμιτο ανταγωνισμό», καταλήγει. Γιώργος Αργυρίου |
