Τα τελευταία χρόνια, οι πολίτες στην Ευρώπη παρουσιάζουν αυξημένο ενδιαφέρον σχετικά με την προέλευση και την ποιότητα των τροφίμων που καταναλώνουν. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη στροφή προς τα βιολογικά προϊόντα, παρόλο που συνηθίζεται να είναι πιο ακριβά από τα συμβατικά. Όμως, σε κάποιες περιπτώσεις, η αυξημένη ζήτηση οδηγεί σε παραπλάνηση των καταναλωτών, αφού πολλές είναι οι περιπτώσεις που συμβατικά προϊόντα πωλούνται ως βιολογικά. Το έργο AuthenticFood, χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ, σχεδίασε και εξέτασε μία ευρεία γκάμα μεθόδων ανάλυσης στοιχείων, ώστε να διευκρινιστεί ο τρόπος παραγωγής κάθε προϊόντος φυτικής προέλευσης. Η δράση αυτή αποσκοπεί στον περιορισμό της απάτης στον τομέα των βιολογικών προϊόντων, ώστε οι καταναλωτές να γνωρίζουν τι αγοράζουν.
Οι μέθοδοι που ανέπτυξε το έργο περιλαμβάνουν αναλύσεις των υπολειμμάτων των παρασιτοκτόνων, των μεταβολιτών, των ανόργανων στοιχείων και των παραλλαγών επιλεγμένων στοιχείων, που είναι γνωστά ως ισότοπα. Η ανάλυση των στοιχείων αυτών εξετάστηκε σε καλλιέργειες ντομάτας, σιταριού και σκληρού σιταριού σε ελεγχόμενη δοκιμή πεδίου, σε αγροκτήματα ή κατευθείαν σε προϊόντα από παραγωγούς της Δανίας και της Ιταλίας.
Ανάλυση υπολειμμάτων
Αν και η ανάλυση των υπολειμμάτων των παρασιτοκτόνων θεωρείται διαδεδομένη μέθοδος για την αναγνώριση του τρόπου παραγωγής των τροφίμων, το έργο απέδειξε πως η μέθοδος αυτή δεν κρίνεται επαρκής, ώστε να αναγνωριστεί η βιολογική καλλιέργεια από τη συμβατική. Το έργο αναφέρει, επίσης, πως η σύνθεση μεταβολιτών και ανόργανων στοιχείων επηρεάζεται από την τοποθεσία στην οποία έχει παραχθεί ένα προϊόν. Η μέθοδος αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τις νοθείες και τις απάτες που πραγματοποιούνται, όσον αφορά το γεωγραφικό πλαίσιο που έχει παραχθεί ένα προϊόν.
Ισότοπα στοιχεία
Η ανάλυση ισότοπων στοιχείων, και κυρίως του αζώτου, είναι η μέθοδος που μπορεί να χρησιμοποιηθεί με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο στη διάκριση των βιολογικών από τα συμβατικά προϊόντα. Αυτό βασίζεται στο γεγονός πως το ιστορικό λίπανσης της καλλιέργειας αντικατοπτρίζεται στη σύνθεση των ισοτόπων αζώτου. Οι καλλιέργειες στις οποίες έχουν χρησιμοποιηθεί συνθετικά λιπάσματα ξεχωρίζουν από αυτές που έχουν παραχθεί με βιολογικές ουσίες, όπως η κοπριά. Αυτό οφείλεται στη διαφορά που παρουσιάζουν τα ισότοπα.
Βικτωρία Αποστολοπούλου
