Νέος πονοκέφαλος για αγρότες και λογιστές τα ηλεκτρονικά βιβλία
των Φωτεινή Μακρή, Γιάννη Τσατσάκη
Στη νέα εποχή των ηλεκτρονικών βιβλίων καλούνται να περάσουν από 1/1/2020 οι επιχειρήσεις, οι ελεύθεροι επαγγελματίες, αλλά και οι αγρότες. Και αν για όλους τους υπόλοιπους η μετάβαση στη νέα «ψηφιακή πραγματικότητα» συνιστά ούτως ή άλλως μια πρόκληση, στα μάτια του αγροτικού κόσμου, στη ζωή του οποίου τα λογιστικά βιβλία με τον υποχρεωτικό τους χαρακτήρα μπήκαν πριν από λίγα μόλις χρόνια, το εγχείρημα είναι λογικό να φαντάζει πιο δύσκολο.
Να ξεκαθαρίσουμε κατ’ αρχάς ότι τα ηλεκτρονικά βιβλία δεν αντικαθιστούν τα «συμβατικά» λογιστικά βιβλία, ούτε απαλλάσσουν τις επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες από την υποχρέωση υποβολής φορολογικών δηλώσεων. Στην ουσία, πρόκειται για τήρηση «διπλών» βιβλίων, τα στοιχεία των οποίων θα πρέπει να συμφωνούν μεταξύ τους, ενώ συνιστούν ακόμα μια ανάθεση εργασίας στους λογιστές-φοροτεχνικούς, η οποία είναι και χρονοβόρα, αφού η όλη διαδικασία απαιτεί συγκεκριμένες ημερομηνίες.
Μέσω της ηλεκτρονικής τήρησης, θα γίνει δυνατή η σταδιακή προσυμπλήρωση φορολογικών εντύπων όπως η Περιοδική Δήλωση ΦΠΑ και των εντύπων των φορολογικών δηλώσεων. Η ελπίδα είναι ότι, αφού όλα πάρουν τον… ηλεκτρονικό δρόμο τους, θα καταργηθούν και οι συγκεντρωτικές καταστάσεις προμηθευτών – πελατών.
Αυτήν τη στιγμή, δημιουργείται από την ΑΑΔΕ η εφαρμογή my Digital Accounting and Tax Application (myDATA), η οποία περιλαμβάνει α) το βιβλίο αναλυτικών εγγραφών και β) το βιβλίο συνοπτικής απεικόνισης.
Στο α) θα καταχωρούνται από τους λογιστές συνοπτικά τα παραστατικά εσόδων / εξόδων των επιχειρήσεων και θα γίνονται οι αναγκαίες λογιστικές εγγραφές τακτοποίησης για τον προσδιορισμό του λογιστικού και φορολογικού αποτελέσματος κάθε έτους. Στο β) θα εμφανίζονται συγκεντρωτικά τα αποτελέσματα της επιχείρησης, μηνιαία ή ετήσια.
Όλοι οι φορολογικοί μηχανισμοί (ΦΗΜ), όπως οι ταμειακές μηχανές, θα είναι συνδεδεμένες κατευθείαν με την ΑΑΔΕ για όλες τις λιανικές συναλλαγές. Ακόμη κι αν αυτή η διαδικασία δεν ξεκινήσει από 1/1/2020, ο λογιστής είναι υπόχρεος σε καταχώρηση συγκεντρωτικά αυτών των συναλλαγών.
Η πλατφόρμα myDATA
Η βασική υποχρέωση αφορά τη διαβίβαση στην πλατφόρμα myDATΑ των φορολογικών στοιχείων που εκδίδουν οι επαγγελματίες στον διαδικτυακό τόπο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων. Παράλληλα, θα ενημερώνονται και τα ηλεκτρονικά βιβλία του επαγγελματία που λαμβάνει τα παραστατικά (λήπτης), ο οποίος και θα πρέπει να αποδεχθεί ότι τα έχει και σε φυσική μορφή (κάτι αντίστοιχο δηλαδή με την πλατφόρμα των νωπών και ευαλλοίωτων).
Σε πρώτη φάση, η υποχρέωση τήρησης ηλεκτρονικών βιβλίων δεν αφορά τους αγρότες του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ. Όμως, σε αυτές τις περιπτώσεις ο αντισυμβαλλόμενος που τηρεί βιβλία θα πρέπει να διαβιβάσει τη σύνοψη των παραστατικών που έλαβε.
Αντίθετα, οι αγρότες του κανονικού καθεστώτος είναι υπόχρεοι τήρησης ηλεκτρονικών βιβλίων. Όπως και οι παραγωγοί λαϊκών αγορών, θα πρέπει να επικοινωνήσουν με τους τεχνικούς ΦΗΜ για περαιτέρω αναβάθμιση και διασύνδεση των ταμειακών με την ΑΑΔΕ.
Το σχέδιο της ΑΑΔΕ προβλέπει πιλοτική εφαρμογή των ηλεκτρονικών βιβλίων στο τελευταίο τρίμηνο του 2019 και υποχρεωτική τήρησή τους από το επόμενο έτος. Σαφώς, το εγχείρημα συνιστά πρόκληση και για τις εταιρείες λογισμικών και λογιστικών προγραμμάτων, που θα πρέπει να μηχανογραφηθούν κατάλληλα.
Το θετικό είναι ότι, εφόσον όλα κυλήσουν ομαλά, θα εξαλειφθούν τυχόν εικονικά παραστατικά και θα υπάρξει εμπέδωση φορολογικής συνείδησης. Ελπίζουμε να δοθεί επαρκής χρόνος, ώστε επαγγελματίες και λογιστές να εξοικειωθούν με τις αλλαγές δίχως τον φόβο των προστίμων και, φυσικά, μένει να δούμε και τις κυρώσεις που θα προβλέπονται για τυχόν ελέγχους και πρόστιμα.
