«New Farmer» («Νέος Αγρότης»): Εκεί που η πραγματικότητα συναντά την επινόηση

Παντρεύοντας τα γεγονότα με τη μυθοπλασία, το project «New Farmer» («Νέος Αγρότης») του Bruce Eesly, που παρουσιάζεται στο πλαίσιο των φετινών «Συναντήσεων» της Αρλ, το ετήσιο διεθνές φεστιβάλ φωτογραφίας στη Νότια Γαλλία, αμφισβητεί την κυρίαρχη αφήγηση της Πράσινης Επανάστασης μέσω της χρήσης εικόνων που έχουν δημιουργηθεί με τη βοήθεια τεχνητής νοημοσύνης.

Με βάσεις στο χιούμορ και το παράλογο, το «New Farmer» παρουσιάζει μια εξιδανικευμένη πραγματικότητα, μια ιδεατή εικόνα της καθημερινότητας, έτσι όπως την είχαν υποσχεθεί και παρουσιάσει τα φυλλάδια και οι προβλέψεις των εταιρειών και των επιστημόνων μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και μέχρι τη δεκαετία του ’80: Νέες υπερπαραγωγικές ποικιλίες καλλιεργειών, καινοτόμες μηχανές που κάνουν όλη τη σκληρή δουλειά, κανένα ανεπιθύμητο ζιζάνιο στον ορίζοντα, ικανοποιημένοι αγρότες, ακόμη πιο ικανοποιημένοι καταναλωτές, αφθονία.

Για τον καλλιτέχνη και κηπουρό από το Βερολίνο, Eesly, το έργο «New Farmer» διερευνά την εκχυδαϊστική μας σχέση με τη φύση και τον τρόπο με τον οποίο η ιστορία δημιουργείται και γίνεται αντιληπτή μέσω των εικόνων. Είναι ένα μετα-φωτογραφικό πείραμα που ασχολείται με την προπαγάνδα και τον εξωραϊσμό της αλήθειας, ενώ, παράλληλα, αποτελεί ένα καυστικό σχόλιο πάνω στις φρούδες ελπίδες των αγροτών που γιγαντώθηκαν χάρη σε κούφιες υποσχέσεις, αλλά και στη δύναμη των ΜΜΕ και του marketing.

Θολώνοντας τις έννοιες της αλήθειας και του ψέματος, το project καλεί, εντέλει, το κοινό, τους θεατές να εξετάσουν κριτικά τη θέση τους στη βιόσφαιρα και τις επιπτώσεις των πράξεών τους

Το «New Farmer» παρουσιάζεται ως ιστορικό ντοκουμέντο και φαίνεται να επαναλαμβάνει το αφήγημα της επιτυχίας της Πράσινης Επανάστασης: Η γενετική τροποποίηση οδηγεί σε νέες ποικιλίες καλλιεργειών που έχουν ως αποτέλεσμα μεγαλύτερες και καλύτερες συγκομιδές. Καθώς, ωστόσο, η «ιστορία» ξεδιπλώνεται μέσα τόσο από εικόνες, αλλά και λεζάντες, γίνονται εμφανείς διάφορες «ρωγμές».

Οι εικόνες ταλαντεύονται στα όρια της αληθοφάνειας, ώσπου τελικά γίνονται παράλογες. Δεν πρόκειται για φωτογραφίες-ντοκουμέντα από τη δεκαετία του 1950 και 1960, όπως φανερώνει η αισθητική τους και υποδηλώνουν οι σχετικές λεζάντες, αλλά για εικόνες που δημιουργήθηκαν στο 2023, με τεχνητή νοημοσύνη. Όμως και η ίδια η ιστορία, ενώ έχει κάποια ομοιότητα με πραγματικά γεγονότα, είναι επίσης επινοημένη. Αυτή η εναλλακτική εκδοχή της πραγματικότητας δεν καταλήγει στα γιγαντιαία χωράφια μονοκαλλιεργειών που μας περιβάλλουν σήμερα, αλλά, αντίθετα, κυριαρχείται από υπερμεγέθη λαχανικά – μια παρωδία του παρελθόντος που οδηγεί σε σκέψεις και προβληματισμούς για το μέλλον.

Θολώνοντας τις έννοιες της αλήθειας και του ψέματος, το project καλεί, εντέλει, το κοινό, τους θεατές να εξετάσουν κριτικά τη θέση τους στη βιόσφαιρα και τις επιπτώσεις των πράξεών τους. Όπως, άλλωστε, δηλώνει και ο ίδιος ο Eesly, «έχουμε μετατρέψει τους σπόρους σε πνευματική ιδιοκτησία, σχεδιασμένους να χρησιμοποιούνται μία φορά και να αγοράζονται ξανά κάθε χρόνο. Σήμερα, η μισή παγκόσμια προσφορά σπόρων βρίσκεται στα χέρια τεσσάρων εταιρειών.

Έχουμε δημιουργήσει ένα παγκόσμιο σύστημα διατροφής που εξαρτάται από μια πολύ περιορισμένη επιλογή φυτών, καθιστώντας το ιδιαίτερα ευάλωτο σε ασθένειες, παράσιτα και ακραίες κλιματικές συνθήκες», για να καταλήξει με το ερώτημα: «Μπορούμε, άραγε, να αγκαλιάσουμε ξανά τη βιοποικιλότητα;»

Η απάντηση δική μας…