Τις τελευταίες δεκαετίες, η αναζήτηση της οικονομικής αποτελεσματικότητας στον αγροδιατροφικό τομέα έστρεψε την ευρωπαϊκή γεωργία σε παραγωγές βασιζόμενες στη χρήση λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων.
Αυτή η τάση οδήγησε στον περιορισμό της διαφοροποίησης των καλλιεργειών, με το σήμερα να χαρακτηρίζεται από μικρές εναλλαγές, ακόμη και μονοκαλλιέργειες, που με τη σειρά τους οδηγούν, μεταξύ άλλων, σε υψηλή συχνότητα εμφάνισης παρασίτων και ασθενειών, διάβρωση και απώλεια γονιμότητας του εδάφους, ρύπανση και περιορισμό της βιοποικιλότητας.
Αντίστροφα, η διαφοροποίηση των καλλιεργειών μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της γεωργικής βιοποικιλότητας, υποστηρίζοντας οικολογικές διαδικασίες απαραίτητες για τη βιώσιμη παραγωγή.
Έξυπνη χρήση των πιθανών πλεονεκτημάτων της μπορεί να:
✱ Εξασφαλίσει την παραγωγή προϊόντων αγροδιατροφής και ζωοτροφών, καθώς και για χρήσεις στην ενέργεια και στη βιομηχανία.
✱ Επιτρέψει την ασφάλεια τροφίμων και διατροφής.
✱ Βελτιώσει την παροχή υπηρεσιών οικοσυστήματος.
✱ Μειώσει τη χρήση χημικών λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων.
✱ Αυξήσει την αποδοτικότητα της ενέργειας και της χρήσης πόρων.
Παράλληλα, μπορεί να περιορίσει κινδύνους, αυξάνοντας την ανθεκτικότητα στις περιβαλλοντικές αλλαγές μέσω της διαφοροποίησης του εισοδήματος, της αποκατάστασης της βιοποικιλότητας, της ποιότητας του εδάφους και της κλιματικής αλλαγής.
Η μετάβαση από ένα απλουστευμένο σύστημα διαφοροποίησης απαιτεί ένταση γνώσης και υποστήριξη, νέες τεχνικές και τεχνολογίες, αλλά και μια διαφορετική οργάνωση στην αγροδιατροφή, που συνεπάγεται αλλαγές στις γεωργικές πολιτικές και στα ρυθμιστικά συστήματα.
Τέτοιες προκλήσεις επιχειρεί να αντιμετωπίσει το DiverIMPACTS, που συγχρηματοδοτείται στο πλαίσιο του «Horizon 2020» από το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Έρευνας και Καινοτομίας και την Ελβετική Γραμματεία Εκπαίδευσης, Έρευνας και Καινοτομίας (SERI), στο οποίο συμμετέχει και η Fibl.
Κεντρικός στόχος του είναι να επιτύχει το πλήρες δυναμικό της διαφοροποίησης καλλιεργητικών συστημάτων για βελτιωμένη παραγωγικότητα, παροχή υπηρεσιών οικοσυστήματος και βιώσιμες αλυσίδες αξίας με αποδοτικότητα των πόρων.
Υπό τον συντονισμό του Dr. Antoine Messean, του γαλλικού ερευνητικού ινστιτούτου INRAE και του Dr. Didier Stilmant του CRA-W, ως αναπληρωτή συντονιστή, το πρόγραμμα ξεκίνησε το 2017 και αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Μάιο του 2022, ενώ έχει ακόμη 34 εταίρους από κράτη-μέλη της ΕΕ.
Το DiverIMPACTS επιχειρεί να προωθήσει αυτήν τη διαφοροποίηση των καλλιεργειών μέσα από 25 μελέτες περιπτώσεων, λαμβάνοντας υπόψη τοπικές ιδιομορφίες, να αξιολογήσει τη βιωσιμότητά της για διαφορετικούς παίκτες και επίπεδα στις παραπάνω μελέτες και σε δέκα πειράματα στο πεδίο, να άρει εμπόδια και να αναζητήσει νέες ευκαιρίες και, τέλος, να αναπτύξει στρατηγικές όχι μόνο σε επίπεδο παραγωγών και εμπλεκομένων, αλλά και για ερευνητές, καθηγητές, εκπαιδευτές, συμβούλους, καθώς και όσους διαμορφώνουν πολιτική.
