Ανησυχία προκαλούν οι προειδοποιήσεις εμπειρογνωμόνων που κάνουν λόγο για εσωτερική πολιτική επιρροή του ακροδεξιού κόμματος των Σουηδών Δημοκρατών που ενδέχεται να επηρεάσει τις εργασίες της σουηδικής προεδρίας της ΕΕ σε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, από τη χρήση φυτοφαρμάκων και το κλίμα έως τη μετανάστευση.
Οι προτεραιότητες της Στοκχόλμης, η οποία την 1η Ιανουαρίου πήρε τη σκυτάλη από την Πράγα στην εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ, θα αφορούν την ασφάλεια, την ανθεκτικότητα, την πράσινη μετάβαση και τις δημοκρατικές αξίες στην ΕΕ. Ωστόσο, οι σουηδικές βουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου έχουν αλλάξει το πολιτικό τοπίο στη χώρα, γεγονός που φαίνεται ότι θα έχει αντίκτυπο σε επίπεδο ΕΕ, καθώς οι ακροδεξιοί Σουηδοί Δημοκράτες (Sverigedemokraterna, SD) απέκτησαν σημαντική δύναμη στο σκανδιναβικό βασίλειο.
Το δεξιό μπλοκ κατέκτησε τη νίκη στις εκλογές και ανέβηκε στην εξουσία μετά από οκτώ χρόνια διακυβέρνησης από τους Σοσιαλδημοκράτες, με το κεντροδεξιό Κόμμα των Μετριοπαθών, τους Χριστιανοδημοκράτες και τους Φιλελεύθερους να σχηματίζουν συνασπισμό. Με βάση τη συμφωνία του συνασπισμού, το ακροδεξιό κόμμα SD, το οποίο έλαβε ένα ιστορικά υψηλό 20% στις εκλογές, έμεινε εκτός κυβέρνησης, παρότι ήταν το δεύτερο κόμμα στο Κοινοβούλιο μετά τους αντιπολιτευόμενους πλέον Σοσιαλδημοκράτες. Σε αντάλλαγμα, το SD πέρασε μεγάλα τμήματα της σκληρής μεταναστευτικής του πολιτικής και θα γνωμοδοτεί πάνω σε προκαθορισμένα θέματα, όπως η ενέργεια και οι υποθέσεις της ΕΕ.
Η επιρροή των Σουηδών Δημοκρατών στις εργασίες της προεδρίας της ΕΕ είναι πιθανό να είναι ευρύτερη από ό,τι αναμενόταν αρχικώς, με βάση ένα αδημοσίευτο παράρτημα της συμφωνίας συνασπισμού, το οποίο αποκαλύφθηκε από το σουηδικό μέσο ενημέρωσης Altinget και έφτασε στην κατοχή της EURACTIV. Σύμφωνα με το έγγραφο, το ακροδεξιό κόμμα θα ερωτηθεί για θέματα της ΕΕ πέραν αυτών που συμφωνήθηκαν άμεσα στη συμφωνία συνασπισμού, όπως ο κανονισμός για τη βιώσιμη χρήση των φυτοφαρμάκων (SUR) και η πρόταση για την αποκατάσταση της φύσης, η οποία αποσκοπεί στο να σταματήσει και να αντιστραφεί η απώλεια της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημικών υπηρεσιών στην ΕΕ έως το 2030.
«Δεν είναι μυστικό ότι οι Σουηδοί Δημοκράτες απέχουν πολύ από το να θέλουν να εφαρμόσουν μια φιλόδοξη πολιτική για το κλίμα», δήλωσε ο Niels Paarup-Petersen, Σουηδός βουλευτής και εκπρόσωπος του Κόμματος του Κέντρου για θέματα ψηφιακής τεχνολογίας και κυβερνοχώρου, προσθέτοντας ότι δεν υπάρχει καν μια σαφής πολιτική για το κλίμα στη συμφωνία του συνασπισμού, καθώς το ακροδεξιό κόμμα δεν είναι «υπέρ του κλίματος».
Για τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Karlstad, Tobias Hubinette, η περιβαλλοντική πολιτική της ΕΕ θα αισθανθεί τις επιπτώσεις της μετατόπισης της σουηδικής κυβέρνησης προς τα δεξιά. «Οι Σουηδοί Δημοκράτες είναι πολύ επικριτικοί απέναντι σε αυτό που αποκαλούν “κινδυνολόγους του κλίματος”. Δεν πιστεύουν πραγματικά στην κλιματική αλλαγή», δήλωσε, προσθέτοντας ότι για το κόμμα SD κάθε προσπάθεια ανάπτυξης μιας πράσινης οικονομίας εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης ισοδυναμεί με μια Ευρώπη που «θέλει να έχει περισσότερη εξουσία».
Το κόμμα SD έχει ιστορικό άρνησης της κλιματικής αλλαγής, με τον ηγέτη του, Jimmie Akesson, να δηλώνει στην τηλεόραση ότι δεν υπάρχουν επιστημονικές αποδείξεις για την κλιματική κρίση, την οποία αποκάλεσε «νέα θρησκεία». Ωστόσο, μία από τις τέσσερις προτεραιότητες της σουηδικής προεδρίας της ΕΕ είναι η υλοποίηση μιας πράσινης μετάβασης ως απάντηση στην «παγκόσμια κλιματική πρόκληση», κάτι που ο Hubinette χαρακτήρισε παράδοξο και δύσκολο να εξηγηθεί. «Θα είναι πολύ, πολύ ενδιαφέρον να δούμε τι πραγματικά θα παραδώσουν», δήλωσε.
