Πώς φορολογούνται και πότε εκπίπτουν τα ενοίκια γης και αγροτικών κτισμάτων

Τι πρέπει να προσέξουν μισθωτές και εκμισθωτές

της Φωτεινής Μακρή, λογίστριας φοροτεχνικού Α’ Τάξης, ειδικού συμβούλου αγροτικής φορολογίας

Με ειδική κλίμακα, η οποία προβλέπει φόρο από το πρώτο ευρώ και συντελεστή κατ’ ελάχιστο 15%, θα φορολογηθούν και φέτος τα εισοδήματα που έλαβαν το 2020 οι ιδιοκτήτες από ενοικίαση γης και εγκαταστάσεων αγροτικής φύσεως.

Την ίδια στιγμή, για τον ίδιο τον αγρότη τα εν λόγω ενοίκια συνιστούν δαπάνη, η οποία καταχωρίζεται στα έξοδα και, όπως θα δούμε παρακάτω, ανάλογα με τον χρόνο και τον τρόπο εξόφλησής τους εκπίπτουν.

Μια χρήσιμη διευκρίνιση εξαρχής: Μιλώντας για «γη» εννοούμε, κατά κύριο λόγο, τα βοσκοτόπια και τα αγροτεμάχια που χρησιμοποιούν για τη δραστηριότητά τους κτηνοτρόφοι και γεωργοί.

Στις «εγκαταστάσεις αγροτικής φύσεως» συγκαταλέγονται π.χ. αποθήκες, σιλό, σταβλικές εγκαταστάσεις, χοιροτροφεία, πτηνοτροφεία, βοηθητικοί χώροι κ.ά. Αντίθετα, σε καμία από τις δύο παραπάνω κατηγορίες δεν συμπεριλαμβάνονται κτήρια μαζικής διαλογής, όπως π.χ. συσκευαστήρια ή τυποποιητήρια. Το εισόδημα από μισθώματα γης ή/και αγροτικών εγκαταστάσεων φορολογείται από το πρώτο ευρώ με ειδική φορολογική κλίμακα ως εξής:

✱ Για εισόδημα έως 12.000 ευρώ ο συντελεστής είναι 15%.

✱ Για το τμήμα του εισοδήματος από 12.001 έως 35.000 ευρώ ο συντελεστής είναι 35%.

✱ Για το τμήμα του εισοδήματος από 35.001 ευρώ και πάνω ο συντελεστής είναι 45%.

Ανείσπρακτα ενοίκια

Για τις φετινές δηλώσεις και λόγω της πανδημίας με το άρθρο 32 του ν. 4797/2021, θεσπίστηκαν ειδικές ρυθμίσεις για τα ανείσπρακτα εισοδήματα από την εκμίσθωση ακίνητης περιουσίας για το φορολογικό έτος 2020.

Έτσι, ειδικά για το φορολογικό έτος 2020, τα εισοδήματα από μισθώματα που δεν έχουν εισπραχθεί δεν συνυπολογίζονται στο συνολικό εισόδημα του δικαιούχου και στην περίπτωση που έχει κοινοποιηθεί στον μισθωτή μέχρι τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων εξώδικη καταγγελία της μίσθωσης, λόγω μη καταβολής των μισθωμάτων ή εξώδικη όχληση για την καταβολή των οφειλόμενων μισθωμάτων.

Αν ο εκμισθωτής (ο κάτοχος του ακινήτου που το νοικιάζει σε άλλον) προβεί σε κοινοποίηση εξώδικου στον μισθωτή μέχρι τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων φορολογικού έτους 2020 (27/8/21) και προσκομίσει τα απαιτούμενα δικαιολογητικά μέχρι τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2021, τα εισοδήματα αυτά θα φορολογηθούν στο έτος και κατά το ποσό που αποδεδειγμένα θα έχουν εισπραχθεί.

Αν δεν προβεί σε αυτήν τη διαδικασία της προσκόμισης των απαιτούμενων δικαιολογητικών, μέχρι τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2021, οφείλει να υποβάλει τροποποιητική δήλωση φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2020 μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2022, χωρίς την επιβολή τόκων και προστίμων, δηλώνοντας τα εν λόγω μισθώματα.

Κλειδί ο χρόνος πληρωμής

Για τον αγρότη-μισθωτή, τα έξοδα των μισθωτηρίων και τα ενοίκια συνιστούν δαπάνη και καταχωρίζονται στα έξοδα. Το κρίσιμο σημείο, ωστόσο, για να εκπέσουν είναι ο χρόνος πληρωμής. Σύμφωνα με την εγκύκλιο Ε2109/2021, όσα ενοίκια έχουν προκαταβληθεί μέχρι τις 12 Δεκεμβρίου 2019 για μισθώματα του 2020 με μετρητά εκπίπτουν κανονικά.

Όμως, όσα καταβλήθηκαν μετά από αυτή την ημερομηνία για να εκπέσουν θα πρέπει να έχουν πληρωθεί με ηλεκτρονικά μέσα. Σε αντίθετη περίπτωση, ο αγρότης θα πρέπει να υποβάλει τροποποιητική δήλωση.

Για παράδειγμα, έστω αγρότης ο οποίος στο φορολογικό έτος 2019 (1/1/2019-31/12/2019) προκατέβαλε το ενοίκιο του Ιανουαρίου 2020 στις 5 Δεκεμβρίου 2019. Η εν λόγω δαπάνη θα εκπέσει στο φορολογικό έτος 2020, ανεξάρτητα από τον τρόπο εξόφλησής της. Αν, ωστόσο, είχε πραγματοποιήσει τη συγκεκριμένη πληρωμή στις 20 Δεκεμβρίου 2019, θα πρέπει να κάνει τροποποιητική δήλωση.

Η εγκύκλιος αναφέρει σχετικά επ’ αυτού:

«Επισημαίνεται ότι οι δαπάνες που έχουν πραγματοποιηθεί εντός ενός φορολογικού έτους, αλλά δεν έχουν εξοφληθεί στο έτος αυτό, κρίνονται οριστικά, ως προς την εκπεσιμότητά τους, στο φορολογικό έτος που θα λάβει χώρα η εξόφληση αυτών. Στην περίπτωση που στο έτος εξόφλησης των δαπανών διαπιστωθεί ότι οι δαπάνες αυτές εξοφλήθηκαν χωρίς να γίνει χρήση ηλεκτρονικού μέσου πληρωμής ή διαμεσολάβηση παρόχου υπηρεσιών πληρωμών (π.χ. με μετρητά), η επιχείρηση υποχρεούται να υποβάλει τροποποιητική δήλωση του φορολογικού έτους που αφορά η δαπάνη, προσθέτοντας τα ποσά αυτών των δαπανών ως θετική λογιστική διαφορά».

Τα έξοδα από ενοίκια καταχωρίζονται στον πίνακα Γ του Ε3 και, εν συνεχεία, μεταφέρονται και στον Ζ2, Κωδικός 385 «Διάφορα Λειτουργικά Έξοδα» ο οποίος έχει αναδυόμενο Υποπίνακα (014). Η δαπάνη ενοικίου συμβάλλει στο κόστος πωληθέντων, δηλαδή στη διαμόρφωση του κόστους του τελικού προϊόντος.

Συνεπώς, με τον ορθό επιμερισμό διαμορφώνει τον κωδικό 317 (Πίνακας Δ έξοδα παραγωγής) του Ε3.