Ενθαρρυντικά είναι τα σημάδια από τις πρώτες επαφές των βιομηχανιών επεξεργασίας ντομάτας με τους ξένους πελάτες τους ενόψει της νέας σεζόν, καθώς αποτυπώνουν ζωηρό ενδιαφέρον για ελληνικό προϊόν.
Από τις ίδιες συζητήσεις διαφαίνεται επίσης μια διάθεση των αγοραστών να ανεβάσουν το ύψος των προσφορών, τουλάχιστον σε σύγκριση με αυτές που είχαν ρίξει σε πρώτη φάση στο τραπέζι. Αυτό πιθανότατα συνδέεται τόσο με την προσδοκία για αύξηση της ζήτησης από το κανάλι της εστίασης (καθώς προχωρούν οι εμβολιασμοί και τα περιοριστικά μέτρα χαλαρώνουν), όσο και με την εικόνα που αρχίζει σιγά σιγά να διαμορφώνεται στο πεδίο της παγκόσμιας παραγωγής.
Η τελευταία, σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες (Απρίλιος 2021) εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Συμβουλίου Βιομηχανικής Ντομάτας (WPTC), αναμένεται να ανέλθει το 2021 στους 38,9 εκατ. τόνους, θα είναι δηλαδή οριακά μόνο αυξημένη (σε ποσοστό κάτω του 1%) σε σχέση με εκείνη του 2020.
Πέραν αυτού, ευνοϊκά για τις ελληνικές και, γενικότερα, τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις του κλάδου φαίνεται ότι λειτουργεί και ο αστάθμητος παράγοντας που έχει να κάνει με την περιώνυμη «υπόθεση των Ουιγούρων».
Ο λόγος για την κατακραυγή που προκάλεσαν στη Δύση οι αναφορές για εξώθηση σε καταναγκαστική εργασία της εν λόγω μουσουλμανικής μειονότητας, η οποία κατοικεί στην επαρχία Σιντζιάνγκ, όπου παράγεται το 80% του κινεζικού βάμβακος. Ανεξάρτητα από τη γεωπολιτική διάσταση του θέματος και τα όποια κίνητρα πίσω από την έκταση που πήρε, είναι γεγονός ότι οι καταγγελίες αυτές οδήγησαν γνωστούς κολοσσούς ένδυσης να δηλώσουν ότι παύουν να χρησιμοποιούν ή/και να αγοράζουν βαμβάκι από τη συγκεκριμένη περιοχή.
Στο άρμα του μποϊκοτάζ, ωστόσο, σύντομα έσπευσαν να προσδεθούν και πολλοί αγοραστές τοματικών προϊόντων, δεδομένου ότι από την ίδια επαρχία προέρχεται κι ένα μεγάλο μέρος τις κινεζικής παραγωγής βιομηχανικής ντομάτας. «Οι περισσότερες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις δεν θέλουν να συνδεθούν με την υπόθεση της καταπίεσης των ανθρώπινων δικαιωμάτων στην Σιντζιάνγκ, γι’ αυτό και έχουν στραφεί φέτος σε χώρες της Ευρώπης προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες τους», δηλώνει στην «ΥΧ» ο Δημήτρης Νομικός, επικεφαλής της Δ. Νομικός ΑΕ.
Πρωτιά στην αύξηση εξαγωγών
Σε κάθε περίπτωση, η νέα εμπορική σεζόν έρχεται μετά από μια χρονιά που έδωσε στις ελληνικές βιομηχανίες τη δυνατότητα να «διώξουν» αποθέματα, σε τιμές μάλιστα αρκετά ικανοποιητικές. Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία της εξειδικευμένης ιστοσελίδας tomatonews, το 12μηνο Φεβρουάριος 2020-Ιανουάριος 2021 η χώρα μας παρουσίασε αύξηση 20% (6.052 τόνους) στις εξαγωγές της σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2019, ποσοστό που ήταν και το υψηλότερο μεταξύ των δέκα βασικών «παικτών» του κλάδου σε παγκόσμιο επίπεδο.
Όπως φαίνεται, μάλιστα, από το διάγραμμα 1, η αύξηση αυτή δεν οφείλεται μόνο στην πίεση που δημιούργησαν οι μαζικές αγορές στο λιανεμπόριο κατά τους πρώτους μήνες της πανδημίας (σ.σ. εξαιτίας της λεγόμενης «ιδιωτικής αποθεματοποίησης») αλλά και στην «έκρηξη» των φορτώσεων προς τη Μεγάλη Βρετανία κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2020 υπό τον φόβο ενός «άτακτου Brexit» (σ.σ. κάτι αντίστοιχο συνέβη και με την κομπόστα ροδάκινου, όπως είχε γράψει σε σχετικό ρεπορτάζ η «ΥΧ»).
Ελληνικές εξαγωγές Πελτέ (σε τόνους)
Διόλου τυχαία, σε αυτούς τους τρεις μήνες καταγράφονται και οι καλύτερες εξαγωγικές επιδόσεις της χώρας μας για το εξεταζόμενο διάστημα, με κορυφαία αυτήν του Νοεμβρίου 2020 όπου οι φορτώσεις έφτασαν τους 4.355 τόνους (από 2.536 τόνους τον ίδιο μήνα του 2019). Μεγάλες αυξήσεις στις εξαγωγές τους «είδαν» επίσης την ίδια περίοδο η Τουρκία (18%) και η Πορτογαλία (15%), ακολουθούμενες από την Ιταλία (10%) και την Ισπανία (7%). Αντίθετα, λιγότερο φαίνεται ότι επωφελήθηκαν από τη δυναμική που δημιούργησε η πανδημία (στη λιανική κατανάλωση πάντα) οι χώρες εκτός ΕΕ, με τις ΗΠΑ και την Κίνα να καταγράφουν αύξηση 5% και 2% στις εξαγωγές τους αντίστοιχα.
Ανεβασμένες παντού οι τιμές
Στον απόηχο μιας έντονης από πλευράς εξαγωγικής δραστηριότητας περσινής σεζόν, που είχε ως αποτέλεσμα και τη μείωση του παγκόσμιου στοκ, η φετινή αύξηση στην τιμή της πρώτης ύλης δεν προκαλεί έκπληξη.
Σύμφωνα με στοιχεία από το WPTC, που παραθέτει το tomatonews και τα οποία βασίζονται στις συμφωνίες που έχουν κλειστεί μεταξύ των εργοστασίων και των αγροτικών οργανώσεων για τα 2/3 περίπου της φετινής συγκομιδής, η μέση ενδεικτική τιμή της βιομηχανικής ντομάτας σε παγκόσμιο επίπεδο αγγίζει φέτος τα 90 δολ./τόνο (περί τα 74,6 ευρώ/τόνο, με την τρέχουσα ισοτιμία, βλ. διάγραμμα 2). Το νούμερο αυτό είναι ανεβασμένο κατά σχεδόν 3 δολάρια σε σύγκριση με την περσινή χρονιά (87,1 δολ./τόνο), ενώ αν η σύγκριση γίνει με τη μέση τιμή της τριετίας 2018-2020 (84 δολάρια) η αύξηση είναι ακόμα μεγαλύτερη και προσεγγίζει το 7%.
Οι μεγαλύτερες μεταβολές τιμών εντοπίζονται στις ευρωπαϊκές χώρες, με την Ισπανία να παρουσιάζει αύξηση 11%, την Πορτογαλία 9% και την Ιταλία 8%. Ανοδικά, σε ποσοστό 7%, κινήθηκε η μέση τιμή στην Κίνα (που με 72 δολ./τόνο παραμένει πάντως «φθηνότερη» σε σχέση με τους ανταγωνιστές της), ενώ στην Καλιφόρνια η αύξηση έφτασε το 6% .
Πάει να χαθεί το πριμ πρωιμότητας στον κάμπο
Για την Ελλάδα δεν παρατίθενται στοιχεία, ωστόσο, σύμφωνα με τον κ. Νομικό, μπορούμε να μιλάμε για μια μεσοσταθμική αύξηση της τάξης του 3% στις τιμές. Βέβαια, σύμφωνα με εκπροσώπους παραγωγών από τη Θεσσαλία, το νούμερο αυτό τίθεται εν αμφιβόλω λόγω των ζημιών που προκάλεσε στις πρώιμες ντομάτες του κάμπου ο πρόσφατος παγετός.
«Σε σύγκριση με πέρυσι, τα τιμολόγια για την “κανονική περίοδο” ήταν πανομοιότυπα με τα περσινά. Στις πρώιμες και στις όψιμες ντομάτες υπήρχε πράγματι μια αύξηση, η οποία όμως, σε ό,τι αφορά τις πρώιμες τουλάχιστον, κινδυνεύει να χαθεί. Κάηκαν περίπου 2.500 στρέμματα», λέει στην «ΥΧ» το μέλος του ΔΣ του ΘΕΣΤΟ, Γιώργος Δρόσος.
Σύμφωνα με πληροφορίες και λόγω των συνθηκών, έχει ζητηθεί σε ανεπίσημο επίπεδο από τις βιομηχανίες (οι οποίες δεν δείχνουν αρνητικές) να αναπροσαρμοστεί ο μηχανισμός του πριμ πρωιμότητας, δηλαδή να χορηγηθεί και φέτος βάσει ποσοστού της συνολικής παραγωγής αντί με ημερολογιακά κριτήρια.
Μέση Τιμή Βιομηχανικής Ντομάτας στην ΕΕ (ευρώ/τόνος)
Πηγή: tomatonews.com
