Ψηλά τα brix, επηρεασμένες οι αποδόσεις στις πρώιμες φυτεύσεις της βιομηχανικής

Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται πλέον η καμπάνια της βιομηχανικής ντομάτας στις κύριες παραγωγικές ζώνες της χώρας, με το αντίκτυπο των έντονων καιρικών φαινομένων που συνόδεψαν φέτος την καλλιέργεια από τα πρώτα της βήματα να γίνεται αισθητό στο πεδίο των αποδόσεων.

Στη Θεσσαλία όπου η συγκομιδή βρίσκεται αυτή τη στιγμή λίγο πάνω από το 25%, η αυλαία των εισκομίσεων άνοιξε με τις πρώιμες φυτεύσεις από τα Φάρσαλα και τη Λάρισα, περιοχές που, (πολύ) περισσότερο η πρώτη και λιγότερη η δεύτερη, «χτυπήθηκαν» από τον περονόσπορο, γεγονός που, συν τοις άλλοις, κατέστησε πολλές φυτείες ευάλωτες στον καύσωνα του Ιουλίου. Αυτό «μεταφράζεται» σε απώλειες πολύτιμων κιλών για τους παραγωγούς σε μια χρονιά που οι προσφερόμενες τιμές ήταν άκρως ελκυστικές, με την μπριξομονάδα να κινείται μεταξύ 29 και 30 ευρώ .

Στον αντίποδα, η ποιότητα της ντομάτας που παραλαμβάνουν οι βιομηχανίες είναι, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, πολύ καλή, με τα brix να φτάνουν κατά μέσο όρο τα 5 ενώ υπάρχει η προσδοκία ότι όσο περισσότερες περιοχές μπαίνουν στο χορό των εισκομίσεων (Μαγνησία, Βοιωτία, Καρδίτσα), η εικόνα σε ό,τι αφορά τους όγκους παραγωγής θα βελτιώνεται. .Για την ώρα, η ροή των παραδόσεων είναι σε γενικές γραμμές ομαλή, αν και κάποιες πληροφορίες κάνουν λόγο για μεγάλους χρόνους αναμονής σε ένα εργοστάσιο, γεγονός που έχει προκαλέσει εκνευρισμό στους συνεργαζόμενους παραγωγούς.

Πάντως, οι αντοχές των εργοστασίων είναι πολύ πιθανό να δοκιμαστούν το επόμενο διάστημα καθώς, όσο προχωράει η καμπάνια, επιβεβαιώνεται το σενάριο ότι, λόγω των ιδιόμορφων φετινών συνθηκών, οι όψιμες ντομάτες θα έρθουν πιο μπροστά.. Αξίζει να σημειωθεί επίσης, ότι, σε μια κίνηση στήριξης προς τους παραγωγούς αλλά και σε μια προσπάθεια να δοθεί ένα μήνα ενόψει της επόμενης χρονιάς, οι επιχειρήσεις, αρχής γενομένης από τη Νομικός, μετέθεσαν μέχρι τις 5 Αυγούστου το πριμ πρωιμότητας.

«Πρέπει να αλλάξει ο κανονισμός του ΕΛΓΑ»

«Είναι γεγονός ότι, όπως αναμέναμε άλλωστε, υπάρχουν αρκετές ζημιές στη βιομηχανική ντομάτα. Δεν μιλάμε για μια καταστροφική χρονιά βέβαια, σίγουρα όμως οι παραγωγές ως τώρα δεν είναι οι αναμενόμενες και τα υψηλά brix έρχονται να καλύψουν ένα μέρος μόνο των απωλειών», δηλώνει στην «ΥΧ» ο πρόεδρος του ΘΕΣΤΟ, Χρήστος Σουλιώτης. «Πέρα από τα προβλήματα στις πρώιμες φυτεύσεις, ζημιές έχουν γίνει και στις όψιμες καθώς, εξαιτίας των πολύ υψηλών θερμοκρασιών, χαθήκανε ταξιανθίες και πολύ δύσκολα τα φυτά θα προλάβουν να καλύψουν το χαμένο έδαφος», προσθέτει.

Πέραν αυτών, ο καύσωνας του Ιουλίου άφησε πίσω του αρκετά ηλιοεγκαύματα αλλά, σε ορισμένα χωράφια τουλάχιστον, και μικροκαρπία καθώς, όπως εξηγεί ο κ. Σουλιώτης, «η υπερβολική ζέστη δεν επέτρεψε στη ντομάτα να κάνει κυτταροδιαίρεση, με αποτέλεσμα ο καρπός να μη μεγαλώσει».

Οι συγκεκριμένες ζημιές, όπως διευκρινίζει, μπορούν να αποζημιωθούν από τον ΕΛΓΑ, δεν συμβαίνει ωστόσο το ίδιο με τις χαμένες ταξιανθίες. «Γι’ αυτό και δεν κουραζόμαστε να επαναλαμβάνουμε ότι πρέπει επιτέλους ο κανονισμός να αλλάξει και να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα που θέτει η κλιματική αλλαγή. Είναι επιτακτική ανάγκη να γίνει αυτό ώστε να διώξει τον Έλληνα παραγωγό το φόβο να ασχοληθεί με καλλιέργειες με υψηλά κόστη και εξίσου υψηλό ρίσκο, όπως είναι η βιομηχανική ντομάτα. Όλα αυτά σε μια συγκυρία που, όπως βλέπουμε, υπάρχει έντονη ζήτηση και κινητοποίηση από τα εργοστάσια και οι διεθνείς συνθήκες φαίνεται ότι ανοίγουν για τη χώρα μας μια σημαντική ευκαιρία», τονίζει ο πρόεδρος του ΘΕΣΤΟ, υπενθυμίζοντας το αίτημα για συνάντηση που έχει απευθύνει ο συνεταιρισμός στο νέο υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης.

Την ανάγκη για εκσυγχρονισμό του κανονισμού του ΕΛΓΑ υπογραμμίζει και ο Παναγιώτης Καλογιάννης, διαχειριστής της ομάδας παραγωγών βιομηχανικής ντομάτας του Συνεταιρισμού Λαρισαίων Αγροτών. «Υπάρχει σημαντική ζημιά από τον καύσωνα, ιδίως στα πρώιμα χωράφια που είχαν πληγεί από τον περονόσπορο, που ο υπάρχων κανονισμός δεν καλύπτει, όπως επίσης δεν καλύπτει και τη μικροκαρπία. Αντί να έχουμε μεγάλες ντομάτες στο πάνω μέρος, βλέπουμε ότι, λόγω της ζέστης, δεν ‘έδεσε’ το φυτό, με αποτέλεσμα να συναντάμε στην κορυφή πολύ μικρούς καρπούς, στη μέση τίποτα και στο κάτω μέρος λίγες μόνο μεγάλες ντομάτες», σημειώνει. Το θετικό, όπως συμπληρώνει, είναι ότι τα brix μέχρις στιγμής κινούνται σε καλά επίπεδα.

Στο 5 ο μέσος όρος των brix

Σύμφωνα με τον διευθυντή των εργοστασίων Φαρσάλων και Δομοκού της Νομικός ΑΕ, Θωμά Τσιαγκλάνη, η εικόνα από την περιοχή των Φαρσάλων είναι μοιρασμένη: «Υπάρχουν χωράφια που είχαν πληγεί από τον περονόσπορο και ήταν και πιο ευάλωτα, από τη στιγμή που αποφυλλώθηκε το φυτό, στον καύσωνα που ακολούθησε, με αποτέλεσμα να έχουμε τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά θέματα. Υπάρχουν όμως και εκμεταλλεύσεις όπου οι παραγωγοί κατάφεραν να καταπολεμήσουν τον περονόσπορο στο αρχικό του στάδιο και διαχειρίστηκαν στη συνέχεια καλά με τα απαραίτητα ποτίσματα τον καύσωνα. Εκεί συναντάμε υψηλές αποδόσεις της τάξης των 11-12 τόνων το στρέμμα, με πολύ καλά ποιοτικά χαρακτηριστικά. Στην περιοχή της Λάρισας τα όποια προβλήματα εμφανίζονται κατά τόπους και η γενική εικόνα είναι πολύ ενθαρρυντική».

H Nομικός, όπως αναφέρει, έχει εκτελέσει μέχρι στιγμής το 20% του προγράμματός της, «πολύ κοντά στο στόχο που είχαμε θέσει εξαρχής και αναμένεται να συνεχίσουμε στους ίδιους υψηλούς ρυθμούς μέχρι τις 5-10 Σεπτεμβρίου, οπότε και αναμένουμε να κατεβάσουν ταχύτητα οι εισκομίσεις». Ο κ. Τσιαγκλάνης εκτιμά ότι το δείγμα είναι πλέον αρκετά αντιπροσωπευτικό «για να μιλάμε για πολύ καλές ποιότητες, με τα brix να ανέρχονται κατά μέσο όρο στο 5 ενώ και συνολικά οι αποδόσεις διαφαίνονται υψηλότερες από πέρυσι».

Πλησιάζει το 40% η καμπάνια στην Ηλεία

Στην Ηλεία η καμπάνια έχει ξεπεράσει πλέον το 35% και ενώ τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των καρπών κρίνονται παραπάνω από ικανοποιητικά είναι εμφανές ότι υπάρχουν απώλειες σε επίπεδο αποδόσεων.

«Μέσα στο Σαββατοκύριακο το πρόγραμμά μας θα φτάσει το 40%, ελπίζουμε ο καιρός να παραμείνει ευνοϊκός για τη συγκομιδή μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου», δηλώνει στην «ΥΧ» ο διευθυντής Προμήθειας Ντομάτας και Αειφόρου Γεωργίας του εργοστασίου Pummaro, Δημήτρης Ευθυμιόπουλος.

Ο ίδιος προσθέτει ότι όσο προχωράει η καμπάνια, η ποιότητα της ντομάτας γίνεται καλύτερη: «Όλο και πιο συχνά κλείνουμε μέρες με το μέσο όρο των brix στο 5,20.Aυτό είναι πολύ σημαντικό, ιδίως αν σκεφτούμε ότι είχαμε μια πολύ καλλιεργητική έντονη χρονιά, με ιδιαίτερες καιρικές συνθήκες και συνεχείς επιθέσεις από τα παθογόνα στις ντομάτες, κάτι που συνεπάγεται και αυξημένα κόστη για τους παραγωγούς».

Οι συνολικές αποδόσεις, όπως συμπληρώνει, φαίνονται ελαφρώς χαμηλότερες, «υπάρχουν όμως και σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ των αγροτεμαχίων». Παράλληλα με τις παραλαβές, όπως αναφέρει, η εταιρεία επιχειρεί, σε συνεργασία με τους αγρότες, να τονώσει τις όψιμες φυτεύσεις. «Προσπαθούμε με ισορροπημένη λίπανση και τις ανάλογες φροντίδες να ‘μπουστάρουμε’ τα φυτά ώστε να βγάλουν πάλι λουλούδια και να ξαναδέσουν», υπογραμμίζει.

Στα ανώτατα όρια δυναμικότητας κινείται και το εργοστάσιο του Κύκνου, όπως σημειώνει στην «ΥΧ» η επικεφαλής του Γεωπονικού Τμήματος, Μαριλένα Παπαθεοδώρου. «Υπάρχει μια πίεση γιατί, λόγω των αλλαγών που προκάλεσε στην καμπάνια ο καιρός, παραλαμβάνουμε ταυτόχρονα πρώιμα και όψιμα χωράφια. Αυτό είναι κάτι που αναμέναμε και θεωρώ ότι, επί του παρόντος και τηρουμένων των αναλογιών, διαχειριζόμαστε την κατάσταση αρκετά καλά», προσθέτει η ίδια.

Η εικόνα σε ό,τι αφορά την ποιότητα της εισκομιζόμενης ντομάτας είναι πολύ καλή και βελτιώνεται διαρκώς, με τα brix να κινούνται γύρω από το 5, ωστόσο, όπως σημειώνει, «οι στρεμματικές αποδόσεις είναι κατώτερες των προσδοκιών». «Οι πρώιμες φυτεύσεις είναι προφανές ότι επηρεάστηκαν και αναμένουμε να δούμε τι θα γίνει με τις όψιμες ώστε να βγάλουμε ένα συνολικό συμπέρασμα. Σε κάθε περίπτωση, είμαστε στο πλευρό των παραγωγών γιατί γνωρίζουμε ότι ο αγώνας που έκαναν σε μια δύσκολη, από πολλές απόψεις χρονιά, ήταν πολύ μεγάλος», υπογραμμίζει.

Κατώτερες του αναμενομένου οι παραγωγές σε Ισπανία, Ιταλία

Νωρίτερα από το συνηθισμένο ξεκίνησε η καμπάνια φέτος και στην Εξτρεμαδούρα, περιοχή που εισφέρει σχεδόν το 90% της ισπανικής παραγωγής βιομηχανικής ντομάτας καθώς οι υψηλές θερμοκρασίες το δίμηνο Μαΐου-Ιουνίου και ο καύσωνας που ακολούθησε τον Ιούλιο επιτάχυναν την ωρίμανση των καρπών.

Τα πρώτα φορτία παραδόθηκαν στα εργοστάσια στις 21 Ιουλίου και οι πρώτες εκτιμήσεις μιλούν για μείωση των αποδόσεων τουλάχιστον 10% από τις αρχικές προβλέψεις που τις τοποθετούσαν στους 9,2 τόνους/στρέμμα κατά μέσο όρο. Αν και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά είναι σε γενικές γραμμές καλά, φαίνεται σε αρκετές εκμεταλλεύσεις υπάρχουν προσβολές από ωίδιο και τετράνυχο. Παράγοντες της τοπικής αγοράς θεωρούν πολύ πιθανό ένα μεγάλο μέρος της ντομάτας να είναι έτοιμο προς εισκόμιση στο διάστημα από 10 έως 20 Αύγουστου, κάτι που- εφόσον επιβεβαιωθεί- αναπόφευκτα θα ασκήσει πίεση στα εργοστάσια.

Οι συμβολαιοποιημένες εκτάσεις ανήλθαν φέτος στα 220.000 στρέμματα έναντι 195.000 στρεμμάτων πέρυσι, εξακολουθούν ωστόσο να υπολείπονται των 230.000 στρεμμάτων που αποτελούν το συνήθη μέσο όρο για την περιοχή. Οι περιορισμοί στην άρδευση, λόγω της έντονης ξηρασίας, είχαν ως αποτέλεσμα αρκετές φυτεύσεις να μην πραγματοποιηθούν. Στο βόρειο τμήμα της χώρας τα εργοστάσια ξεκινούν τις παραλαβές αυτές τις μέρες και λόγω των έντονων βροχοπτώσεων αλλά και των χαλαζοπτώσεων του Ιουλίου, εκτιμάται ότι οι αποδόσεις κι εκεί θα κινηθούν χαμηλότερα του αναμενομένου. Aξίζει να σημειωθεί ότι το ισπανικό υπουργείο Γεωργίας έχει ανακοινώσει έκτακτη ενίσχυση ύψους 45,6 ευρώ/στρέμμα για τους παραγωγούς που, λόγω της ξηρασίας, δεν κατάφεραν να προχωρήσουν σε φυτεύσεις.

Την ίδια στιγμή, στην Ιταλία, μετά και την αύξηση των τιμών κατά 47% στα 150 ευρώ/τόνο, οι εκτάσεις με βιομηχανική διευρύνθηκαν κατά 5% σε σχέση με πέρυσι φτάνοντας τα 680.000 στρέμματα, με τις αρχικές εκτιμήσεις να μιλούν για μια παραγωγή της τάξης των 5,6 εκατ. τόνων.

Ωστόσο, σύμφωνα με τοπικούς παράγοντες της αγοράς, το νούμερο αυτό ενδεχομένως να αποδειχτεί αρκετά αισιόδοξο. Αυτή την εβδομάδα τα εργοστάσια στο Νότο αναμενόταν να φτάσουν σε φουλ ρυθμούς παραλαβών και επεξεργασίας, όμως οι πρώτες εκτιμήσεις θέλουν τις αποδόσεις να είναι μειωμένες λόγω των έντονων βροχοπτώσεων του Απριλίου. Επιπλέον, δεν υπάρχει ακόμα εκτίμηση για την επίπτωση των πολύ υψηλών θερμοκρασιών του Ιουλίου.