Ελάχιστος χρόνος απομένει για να ανακοινωθούν οι λεπτομέρειες της στήριξης στον πρωτογενή τομέα, προϋπολογισμού 60 εκατ. ευρώ, για την ακρίβεια στα λιπάσματα. Όπως γνωστοποίησε την Πέμπτη 6/10 ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γ. Γεωργαντάς, έως τη Δευτέρα αναμένεται να ανακοινωθούν οι λεπτομέρειες της κατανομής του κονδυλίου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι την περασμένη εβδομάδα η αρμόδια επιτροπή, με επικεφαλής τον υφυπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γ. Στύλιο, συνεδρίασε στο ΥΠΑΑΤ, ώστε να συζητηθούν οι κρίσιμες παράμετροι, σύμφωνα με τις οποίες θα καθορίζονταν οι τελικές λεπτομέρειες του μέτρου στήριξης για τα λιπάσματα.
Βασικές κατευθυντήριες γραμμές της επιτροπής ήταν η στήριξη να χορηγηθεί με τρόπο απλό, διαφανή και δίκαιο, να έχει αναπτυξιακό και παραγωγικό αποτύπωμα και να δοθεί σε όσους έκαναν αποδεδειγμένα χρήση λιπασμάτων.
Κατά τη διάρκεια των συσκέψεών της, εξετάστηκαν τρία βασικά ζητήματα: Πρώτον, η περίοδος αναφοράς κατά την οποία οι αγρότες προμηθεύτηκαν τα λιπάσματα. Δεύτερον, ο τρόπος τεκμηρίωσης της δαπάνης αγοράς λιπασμάτων από τους παραγωγούς. Τρίτον, αν θα υπάρξει κάποια κατηγοριοποίηση προϊόντων, με δεδομένο ότι η στήριξη θα δοθεί, με στόχο τη διασφάλιση της επισιτιστικής επάρκειας. Αξίζει να αναφερθεί ότι η πληρωμή θα γίνει αποκλειστικά σε κατ’ επάγγελμα αγρότες, ενώ θα πρέπει να έχει πραγματοποιηθεί μέχρι το τέλος τους έτους, καθώς αποτελεί κανονιστική υποχρέωση βάσει πλαισίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τα κρίσιμα ζητήματα που εξετάστηκαν από την επιτροπή
Αναφορικά με την περίοδο προμήθειας των λιπασμάτων, ένα σενάριο που εξετάστηκε ήταν να οριστεί ως περίοδος αναφοράς το διάστημα από τα τέλη Δεκεμβρίου του 2021 έως το τέλος της φετινής χρονιάς (31 Δεκεμβρίου του 2022). Μια δεύτερη σκέψη ήταν να οριστεί η περίοδος από 1ης Οκτωβρίου 2021 έως 30 Σεπτεμβρίου του 2022. Η τρίτη σκέψη ήταν η αφετηρία να οριστεί από τις αρχές του 2022, δηλαδή λίγο πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, με καταληκτικό όριο και πάλι το τέλος του 2022.
Έτερο ερώτημα που απασχόλησε την επιτροπή είναι το πώς θα τεκμηριωθεί η αγορά των λιπασμάτων. Μία από τις σκέψεις που έγιναν ήταν οι παραγωγοί να προσκομίσουν τιμολόγια αγοράς λιπασμάτων. Μια δεύτερη σκέψη ήταν να αποδοθεί η στήριξη με ένα «κουπόνι» της μορφής του Fuel pass. Η τρίτη επιλογή που έπεσε στο τραπέζι ήταν να γίνει μια κατανομή βάσει των στρεμμάτων καλλιέργειας που δηλώνει ο εκάστοτε δικαιούχος στο ΟΣΔΕ και να υπολογιστεί το ποσό της στήριξης, χωρίς να ζητηθούν δικαιολογητικά.
Το τρίτο κρίσιμο ζήτημα που τέθηκε στις συνεδριάσεις της επιτροπής του ΥΠΑΑΤ ήταν αν θα υπάρξει κατηγοριοποίηση των προϊόντων. Μάλιστα, σύμφωνα με το ρεπορτάζ της «ΥΧ», μέχρι τελευταία στιγμή έπαιζε γερά το σενάριο να μείνουν εκτός δυνητικοί δικαιούχοι – παραγωγοί καλλιεργειών που δεν θεωρούνται κρίσιμες και πρώτης προτεραιότητας για την επισιτιστική επάρκεια. Σε αυτή την κατηγορία ήταν, μεταξύ άλλων, τα βιομηχανικά φυτά, όπως ο καπνός και το βαμβάκι, αλλά και τα ακρόδρυα.
Τα έφερε τούμπα ο Γ. Γεωργαντάς
Το απόγευμα της Πέμπτης 6 Οκτωβρίου η σύσκεψη υπό τον υπουργό Γ. Γεωργαντά έφερε μεγάλες ανατροπές ως προς τη διαφαινόμενη τελική κατεύθυνση του μέτρου. Ως προς την περίοδο αναφοράς, σύμφωνα με το ρεπορτάζ της «ΥΧ», το ΥΠΑΑΤ προέκρινε τη λογική του διαστήματος Οκτώβριος 2021 – Σεπτέμβριος 2022. Δηλαδή, η στήριξη να δοθεί απολογιστικά.
Ως προς τις πιθανές εξαιρέσεις προϊόντων λόγω του σκοπού της διασφάλισης επισιτιστικής επάρκειας τελικά εγκαταλείφθηκαν οι αρχικές σκέψεις, γεγονός που σημαίνει ότι κανένας περιορισμός βάσει προϊόντος δεν θα υφίσταται. Ο μόνος αποκλεισμός που θα ισχύσει είναι για τους ετεροεπαγγελματίες, που μένουν εκτός από ακόμα ένα μέτρο στήριξης.
Τελικά, από τα τρία σενάρια τεκμηρίωσης της αγοράς λιπασμάτων ο υπουργός φαίνεται ότι κατέληξε στη φόρμουλα της ηλεκτρονικής κατάθεσης τιμολογίων από τους παραγωγούς.
Αυτό σημαίνει ότι οι λογιστές θα ανεβάζουν τις δαπάνες των αγροτών σε μια ηλεκτρονική πλατφόρμα. Έτσι, θα συγκεντρωθεί και θα υπολογιστεί η συνολική αξία των δαπανών που έκαναν οι επαγγελματίες αγρότες για λίπανση, προκειμένου να προκύψει στη συνέχεια το ποσοστό στήριξης που θα καταλαμβάνει το κονδύλι των 60 εκατ. στη συνολική αξία των αναρτημένων δαπανών.
Καταληκτική λύση μέχρι… νεωτέρας
Εδώ, όπως σημείωσαν στην «ΥΧ» κυβερνητικά στελέχη, θα πρέπει να υπάρχουν οι κατάλληλες δικλείδες ασφαλείας που θα αποκλείουν ορισμένους επιτήδειους σε περίπτωση που προσπαθήσουν να εμφανίσουν τιμολόγια της τελευταίας στιγμής ή να προβούν σε άλλα λογιστικά «τρικ».
Πάντως, όπως προκύπτει από τις συζητήσεις με αγρότες, πρόκειται για μια λύση που θα αποτελέσει τη… χαρά του λογιστή, δυσαρεστεί όμως μερίδα των παραγωγών, καθώς για διάφορους λόγους θα υπάρχει κόσμος που δεν θα μπορεί να παρουσιάσει τιμολόγια ενώ έχει χρησιμοποιήσει προϊόντα λίπανσης.
Άλλωστε, η λογική των τιμολογίων είχε επιλεγεί αρχικά από το ΥΠΑΑΤ και για τη χορήγηση της στήριξης του αγροτικού πετρελαίου, ενώ είχε αναφερθεί σε δηλώσεις του υπουργού Γ. Γεωργαντά ως παράγοντας που ενισχύει τη διαφάνεια του μέτρου, για να εγκαταλειφθεί τελικά.
Εν κατακλείδι, αν και χθες διαμορφώθηκε η κατεύθυνση στην οποία θα κινηθεί η πολιτική ηγεσία στη Βάθη, μένει να φανεί ποια πράγματα μπορούν να λειτουργήσουν και στην πράξη, στη λογική της προσκόμισης των τιμολογίων. Σε διαφορετική περίπτωση, δεν είναι απίθανο να υπάρξει εκ νέου ανατροπή, μέχρι την επίσημη ανακοίνωση του μέτρου.
