Τι θα πληρώσουν οι συνταξιούχοι που παραμένουν στο χωράφι

Να δηλώσουν στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του ΕΦΚΑ, που άνοιξε τη Δευτέρα 26 Φεβρουαρίου, την απασχόλησή τους, ανεξάρτητα από το αν πρέπει να καταβάλουν γι’ αυτήν ασφαλιστικές εισφορές ή τον ειδικό πόρο υπέρ ΕΦΚΑ, υποχρεούνται όλοι οι ενεργοί επαγγελματικά συνταξιούχοι.

Όπως προκύπτει από τη σχετική υπουργική απόφαση, η υποχρέωση αυτή ισχύει είτε η απασχόληση ξεκίνησε πριν είτε μετά τις 1/1/2024, οπότε και τέθηκε σε ισχύ το νέο καθεστώς (άρθρο 114 του ν. 5078/2023), σύμφωνα με το οποίο οι εργαζόμενοι συνταξιούχοι θα λαμβάνουν πλέον ολόκληρη τη σύνταξή τους, δίχως να υφίστανται περικοπή 30%.

Στη θέση της καθιερώνεται ένας ειδικός πόρος υπέρ ΕΦΚΑ, ο οποίος για μη μισθωτή απασχόληση –στην οποία συμπεριλαμβάνεται και η αγροτική– προσδιορίζεται στο 50% της εισφοράς κύριας σύνταξης της ασφαλιστικής κατηγορίας που έχει επιλεγεί από τον συνταξιούχο. Εφόσον υπάρχει και επικουρική ασφάλιση, το ποσοστό αυτό διαμορφώνεται στο 40%. Η καταβολή του πόρου από τους μη μισθωτούς γίνεται σε μηνιαία βάση μαζί με τις τακτικές εισφορές μέσω των ειδοποιητηρίων που αναρτά ο e- ΕΦΚΑ.

Εφόσον πρόκειται για μισθωτή απασχόληση, ο ειδικός πόρος υπέρ ΕΦΚΑ αντιστοιχεί στο 10% της αμοιβής των εργαζόμενων συνταξιούχων, προσδιορίζεται μέσω των Αναλυτικών Περιοδικών Δηλώσεων (ΑΠΔ) που υποβάλλουν κάθε μήνα οι εργοδότες και παρακρατείται κατά τη μισθοδοσία τους. Σημειώνεται ότι στο 10% των καταβαλλόμενων αμοιβών ανέρχεται ο πόρος και για τους συνταξιούχους που αμείβονται με εργόσημο του π. ΟΓΑ.

Το νέο καθεστώς διατηρεί τις απαλλαγές που ίσχυαν μέχρι σήμερα. Αυτό σημαίνει ότι εξακολουθούν να εξαιρούνται από την καταβολή τόσο του ειδικού πόρου υπέρ ΕΦΚΑ όσο και των ασφαλιστικών εισφορών συνταξιούχοι του π. ΟΓΑ που συνεχίζουν να ασκούν αγροτική δραστηριότητα. Ομοίως, εξαιρούνται και οι συνταξιούχοι άλλων Ταμείων με αγροτική δραστηριότητα από την οποία αποκτούν εισόδημα έως 10.000 ευρώ.

Αντίθετα, τον ειδικό πόρο υπέρ ΕΦΚΑ, μαζί με τις αντίστοιχες τακτικές εισφορές, θα κληθούν να καταβάλουν όσοι ετεροεπαγγελματίες συνταξιούχοι έχουν αγροτικό εισόδημα άνω των 10.000 ευρώ, καθώς και όσοι συνταξιούχοι του π. ΟΓΑ έχουν κάποια μη αγροτική απασχόληση, ανεξάρτητα από το ύψος του εισοδήματος που αποκομίζουν από αυτήν.

Όλοι ωστόσο θα πρέπει, όπως προαναφέραμε, να δηλώσουν την απασχόλησή τους στην ειδική πλατφόρμα του e-ΕΦΚΑ, είτε αυτή ξεκίνησε πριν είτε μετά τις 1/1/2024. Αυτή, όμως, δεν είναι η μοναδική τους υποχρέωση, καθώς θα πρέπει πριν ή μετά τη δήλωση να προχωρήσουν και σε εγγραφή/επανεγγραφή/μεταβολή στο μητρώο μη μισθωτών. Η ίδια υποχρέωση, εξάλλου, αφορά και τους υπόλοιπους μη μισθωτούς (ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοτελώς απασχολούμενους).

Υποβάλλονται ξανά οι χειρόγραφες δηλώσεις

Ειδικότερα, στην ειδική πλατφόρμα του e-EΦΚΑ (https://www.efka.gov.gr/dilosi-erg-synt.php) πρέπει να εισέλθουν:

✱ Συνταξιούχοι οι οποίοι ξεκίνησαν να εργάζονται οποτεδήποτε πριν από την έναρξη ισχύος της απόφασης και συνεχίζουν απασχολούνται μέχρι σήμερα.

✱ Συνταξιούχοι οι οποίοι ξεκίνησαν να εργάζονται από 1/1/2024, ακόμη και εάν ήδη έχουν διακόψει την απασχόλησή τους.

✱ Όσοι έχουν υποβάλει ή υποβάλουν εφεξής αίτηση συνταξιοδότησης και συνεχίζουν χωρίς διακοπή την απασχόλησή τους.

✱ Όσοι υποβάλουν αίτηση συνταξιοδότησης και αναλάβουν εργασία μετά την υποβολή αυτής.

Η υποχρέωση δήλωσης ισχύει για όλους τους εξ ιδίου δικαιώματος συνταξιούχους λόγω γήρατος και λόγω αναπηρίας, ενώ δεν ισχύει για συνταξιούχους λόγω θανάτου. Επίσης, όσοι έχουν δηλώσει την έναρξη της απασχόλησής τους με άλλον τρόπο, π.χ. με υποβολή χειρόγραφης αίτησης στο τοπικό υποκατάστημα του ΕΦΚΑ, θα πρέπει να επαναλάβουν τη σχετική δήλωση ψηφιακά στην πλατφόρμα.

Η είσοδος στην πλατφόρμα πραγματοποιείται με τη χρήση των κωδικών taxisnet ή με τη χρήση των συστημάτων ηλεκτρονικής τραπεζικής (e-banking). Στην πλατφόρμα δηλώνονται η ανάληψη της απασχόλησης και η κατηγορία της, ο τύπος της σύνταξης ή η υποβολή αίτησης για συνταξιοδότηση, όπως επίσης και η συνδρομή προϋποθέσεων για την εξαίρεση από την καταβολή πόρου υπέρ e-ΕΦΚΑ ή και από την καταβολή ασφαλιστικών εισφορών.

Ποιοι έχουν περιθώριο τεσσάρων μηνών

Η δήλωση πρέπει να υποβληθεί μέχρι την τελευταία μέρα του μήνα ανάληψης της απασχόλησης ή μέχρι την τελευταία μέρα του μήνα υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης (για όσους συνεχίζουν χωρίς διακοπή την απασχόλησή τους).

Ειδικά για όσους ανέλαβαν υποχρεωτικώς υπακτέα στην ασφάλιση του EΦΚΑ απασχόληση πριν από τη δημοσίευση της υπουργικής απόφασης (26/2/2024) και συνεχίζουν να απασχολούνται μέχρι σήμερα ή ανέλαβαν απασχόληση από 1/1/2024 και τη διέκοψαν πριν από την έναρξη ισχύος της ΚΥΑ, έχουν κατ’ εξαίρεση προθεσμία τεσσάρων μηνών από την έναρξη ισχύος της ΚΥΑ να δηλώσουν την απασχόλησή τους στην πλατφόρμα.

Με τη διαδικασία αυτή, θα προβούν στη δήλωση και όσοι είχαν υποβάλει χειρόγραφες δηλώσεις ανάληψης απασχόλησης στα τοπικά υποκαταστήματα του e-ΕΦΚΑ στο παρελθόν, αλλά συνεχίζουν να απασχολούνται και μετά την 1/1/2024.

Παραδείγματα

Στους συνταξιούχους με αγροτική ή οποιαδήποτε άλλη μη μισθωτή απασχόληση επιβάλλεται, όπως προαναφέρθηκε, πόρος υπέρ ΕΦΚΑ ύψους 50% επί της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας κύριας ασφάλισης για τον κλάδο κύριας ασφάλισης και παροχών.

Σε περίπτωση υπαγωγής και στην επικουρική ασφάλιση, επιβάλλεται εισφορά ύψους 40% επί της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας κύριας ασφάλισης για τον κλάδο κύριας ασφάλισης και λοιπών παροχών και 40% επί της ασφαλιστικής κατηγορίας για τον κλάδο επικουρικής ασφάλισης που έχει επιλέξει ο ίδιος ο συνταξιούχος. Στους δε μισθωτούς, επιβάλλεται πόρος 10%, ο οποίος επιμερίζεται σε 7,7% επί των ασφαλιστέων αποδοχών κύριας ασφάλισης για τον κλάδο κύριας ασφάλισης και λοιπών παροχών και 2,3% επί των αντίστοιχων αποδοχών για την επικουρική ασφάλιση.

Στην πράξη, εφόσον, για παράδειγμα, ένας ετεροεπαγγελματίας συνταξιούχος έχει επιλέξει την 1η ασφαλιστική κατηγορία των αγροτών (όπως κάνει, άλλωστε, η πλειονότητα), ο πόρος που θα κληθεί να καταβάλει είναι 51,615 ευρώ (103,23 x 50%). Επομένως, το συνολικό ποσό που θα πληρώσει για έναν μήνα είναι 193,415 ευρώ (51,615 ευρώ + 141,80 ευρώ οι συνολικές τακτικές εισφορές για κύρια ασφάλιση). Αντίστοιχα, αν έχει επιλέξει τη 2η ασφαλιστική κατηγορία, ο πόρος υπέρ ΕΦΚΑ διαμορφώνεται σε 62,39 ευρώ και το συνολικό πληρωτέο ποσό σε 232,54 ευρώ (62,39 + 170,15 ευρώ).

Σε περίπτωση που καταβάλλεται και εισφορά για επικουρική ασφάλιση και ο ασφαλισμένος έχει επιλέξει π.χ. την 1η κατηγορία τόσο για κύρια όσο και για επικουρική ασφάλιση, τότε ο πόρος υπέρ ΕΦΚΑ διαμορφώνεται σε 41,292 ευρώ (103,23 x 40%) συν 17,696 ευρώ (44,24 x 40%), δηλαδή 58,988 ευρώ. Το δε συνολικό ποσό προς καταβολή ανέρχεται σε 200,788 ευρώ (141,80 + 58,988).

Για συνταξιούχους με πολλαπλή ασφάλιση, οι οποίοι έχουν, για παράδειγμα, μισθωτή και, παράλληλα, μη μισθωτή απασχόληση, θα γίνεται παρακράτηση του 10% της αμοιβής τους για τη μισθωτή απασχόληση, ενώ οι εισφορές της μη μισθωτής θα προσαυξάνονται κατά 50% (ή κατά 40% εφόσον έχουν και επικουρική ασφάλιση). Σε κάθε περίπτωση, πάντως, το ύψος του ειδικού πόρου υπέρ ΕΦΚΑ δεν μπορεί να υπερβαίνει το 12πλάσιο της εθνικής σύνταξης, δηλαδή τα 426,17 ευρώ/μήνα.

Οι συνολικές εισφορές ανά κατηγορία για ετεροεπαγγελματίες με αγροτικό εισόδημα άνω των 10.000 ευρώ

Ετήσια εκκαθάριση για όσους αμείβονται με εργόσημο

Oι αμειβόμενοι με εργόσημο του π. ΟΓΑ καταβάλλουν πόρο υπέρ e-ΕΦΚΑ ύψους 10% επί της αξίας των καταβαλλόμενων αμοιβών, για τον κλάδο κύριας ασφάλισης και λοιπών παροχών. Το ίδιο ισχύει και για όσους αμείβονται με εργόσημο του π. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. Και στις δύο περιπτώσεις, το ποσό του πόρου προσδιορίζεται μετά από εκκαθάριση που διενεργείται σε ετήσια βάση.

Σημειώνεται ότι ο ειδικός πόρος υπέρ ΕΦΚΑ ισχύει αναδρομικά από την 1/1/2024 που τέθηκε σε ισχύ ο νέος νόμος και το ποσό που αντιστοιχεί στον Ιανουάριο θα εισπραχθεί σε μία δόση μετά τη δήλωση της απασχόλησης στην πλατφόρμα.