Ο θεματοφύλακας του πολλαπλασιαστικού υλικού

γράφει ο Νίκος Λάππας

Με την αναδειξη  του πολλαπλασιαστικού υλικού σε κυρίαρχο παράγοντα της γεωργικής παραγωγικότητας και τη λεγόµενη «πράσινη επανάσταση», το ζήτηµα των ποικιλιών των ειδών τέθηκε στο επίκεντρο.

Οι πρώτες συζητήσεις άρχισαν στα µέσα του προηγούµενου αιώνα και επικεντρώθηκαν στο ζήτηµα της ιδιοκτησίας του πολλαπλασιαστικού υλικού µε τη διατύπωση δύο απόψεων.

Αφενός υπήρξαν αυτοί που θεώρησαν ότι κανείς δεν µπορεί να έχει πνευµατικά δικαιώµατα σε είδη που εξελίσσονται για πολλούς αιώνες. Αφετέρου υπήρξαν εκείνοι που θεώρησαν «όποιος προλάβει και µπορέσει». Έτσι προέκυψαν οι ρυθµιστικές παρεµβάσεις κρατικών και διεθνών οργανισµών, ο σχολιασµός των οποίων δεν είναι της παρούσης. Ωστόσο, στον διάλογο που άνοιξε η «YX» για το ζήτηµα των ποικιλιών της αµπέλου, αξίζει να τονιστούν τα εξής:

Πρώτον, ο κατάλογος των ποικιλιών µιας χώρας αποτελεί δηµόσιο αγαθό και περιουσιακό της στοιχείο και, συνεπώς, η διατήρηση και η διαφύλαξή του δεν µπορούν να ανήκουν σε έναν µεµονωµένο ιδιώτη. Αυτό, βέβαια, δεν εµποδίζει κάποιον να έχει δικαιώµατα ποικιλιών
που έχει δηµιουργήσει, υπό την προēπόθεση ότι έχει ακολουθήσει όλα όσα προβλέπονται.

Δεύτερον, χώρες όπως η Ελλάδα µπορούν να σταθούν στις πιέσεις των παγκόσµιων αγορών, µόνο µε την ανάδειξη της λεγόµενης ποιοτικής παραγωγής και της διαφορετικότητας που σχετίζεται µε τις τοπικές ποικιλίες και εκτροφές που διαθέτει.

Η αντικατάσταση όλων αυτών µε διασταυρώσεις και ποικιλίες που θα είναι ενιαίες για όλους στερεί από τη χώρα τη µοναδικότητα και το συγκριτικό πλεονέκτηµα που διαθέτει και, συνεπώς, τη βιώσιµη παραγωγική της προοπτική.