Το σταυροδρόμι της κτηνοτροφίας

γράφει ο Νίκος Λάππας

Οι πέντε από τις έξι αιγοπροβατοτροφικές μονάδες που λειτουργούσαν σε δήμο της Μακεδονίας άλλαξαν χέρια το τελευταίο διάστημα, μας ενημέρωσε παραγωγός της περιοχής. Είτε αγοράστηκαν από άλλες μεγαλύτερες, είτε αγοράστηκαν από τυροκομικές επιχειρήσεις, ένα νέο φαινόμενο για την ελληνική πραγματικότητα.

Η δημιουργία κλίματος από τις γαλακτοβιομηχανίες για νέες μειώσεις τιμών ή ακόμη και η απροθυμία κάποιων να παραλάβουν γάλα εντείνουν την πίεση στον εθνικό κτηνοτροφικό μας κλάδο. Ως αιτία συνήθως δίνεται η μείωση των εξαγωγών, κάτι ωστόσο που διαψεύδουν τα επίσημα στοιχεία. Την τελευταία πενταετία, για παράδειγμα, ο όγκος των εξαγωγών τυριών αυξήθηκε από 53 εκατ. κιλά το 2013 σε 78 εκατ. το 2017, ενώ αντίστοιχη ήταν η αύξηση της αξίας τους. Μάλιστα, το 2017 σε σύγκριση με το 2016, οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 12% περίπου. Μία άλλη εξήγηση που, επίσης, διατυπώνουν οι τυροκομικές επιχειρήσεις είναι ότι ένα αυξανόμενο τμήμα της εγχώριας κατανάλωσης, ειδικά στα σημεία μαζικής εστίασης, αφορά νοθευμένο εισαγόμενο λευκό τυρί, που διατίθεται ως «φέτα» και εκτοπίζει το γνήσιο προϊόν. Οι κτηνοτρόφοι, από την πλευρά τους, θεωρούν ως βασικότερη αιτία τις αθρόες εισαγωγές και τις ελληνοποιήσεις.

Ωστόσο, δύο πράγματα πρέπει να τονιστούν με ιδιαίτερη έμφαση. Πρώτον, όπως φαίνεται και στο ρεπορτάζ της «ΥΧ», το ελεγκτικό σύστημα πρέπει να καλύψει τεράστια απόσταση για να ανταποκριθεί στις σημερινές ανάγκες. Δεύτερον, όλα δείχνουν ότι αυξάνεται ο αριθμός των γαλακτοβιομηχανιών που επιθυμούν τη συγκεντροποίηση της αιγοπροβατοτροφίας, δηλαδή τη δημιουργία λιγότερων και μεγαλύτερων κτηνοτροφικών μονάδων. Κάτι παρόμοιο, βέβαια, είχε συμβεί κατά το παρελθόν με την αγελαδοτροφία, όταν, με αντίστοιχες πρακτικές, ο αριθμός των αγελαδοτρόφων μειώθηκε μέσα σε μερικά χρόνια από δεκάδες χιλιάδες σε 3.000-4.000 σήμερα.

Ο οικονομικός και κοινωνικός αντίκτυπος εκείνης της εξέλιξης ήταν μεγάλος. Όμως, ένα παρόμοιο γεγονός στην αιγοπροβατοτροφία θα ήταν, για ευνόητους λόγους, ιδιαίτερα επώδυνο.