Χάθηκε το μομέντουμ του ελληνικού ελαιολάδου στη Μεγάλη Βρετανία

των Ελένης Ριζάκη, Γιάννη Τσατσάκη

Πρόσκαιρο και συγκυριακό αποδείχτηκε τελικά το μομέντουμ που απέκτησε το ελληνικό εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο στη Μεγάλη Βρετανία κατά το πρώτο κύμα του κορονοϊού, καθώς, από τη στιγμή που αποκαταστάθηκε η ομαλότητα στην τροφοδοσία της εκεί αγοράς, τα προϊόντα της χώρας μας φαίνεται ότι… επέστρεψαν στον συμπληρωματικό τους ρόλο, όσον αφορά την ενίσχυση της προσφερόμενης γκάμας των αλυσίδων ή την κάλυψη κάποιων αιφνίδιων ελλείψεων.

Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει από την τελευταία έρευνα αγοράς για το ελαιόλαδο στη Μεγάλη Βρετανία που εκπόνησε πρόσφατα το Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της ελληνικής πρεσβείας στο Λονδίνο. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, το 2020 φάνηκε να αναπτύσσεται μια δυναμική για το ελληνικό εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, καθώς το δοκίμασαν περισσότεροι καταναλωτές, είτε από επιλογή, είτε από ανάγκη.

Ωστόσο, τα στοιχεία του 2021 φανερώνουν ότι η δυναμική αυτή χάθηκε, με την Ιταλία να παραμένει η χώρα επιλογής για τους Βρετανούς αγοραστές και την προσδοκία απόσπασης αξιόλογου μεριδίου από τις δύο βασικές προμηθεύτριες χώρες (Ιταλία, Ισπανία), τουλάχιστον ως προς τα επώνυμα προϊόντα, να κρίνεται πλέον πολύ δύσκολα επιτεύξιμη. Μάλιστα, στο πρώτο εξάμηνο του 2022, το μερίδιο της Ελλάδας στο εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο εμφανίζεται χαμηλότερο από αυτό χωρών που δεν είναι καν ελαιοπαραγωγοί, όπως το Βέλγιο, και που κατά πάσα πιθανότητα πωλούν (και) προϊόν ελληνικής προέλευσης.

Εξίσου αξιοσημείωτο, όπως επισημαίνεται στην έρευνα, είναι ότι πωλείται ελληνικό ελαιόλαδο ιδιωτικής ετικέτας συσκευασμένο σε χώρα άλλη από την Ελλάδα ή το Ηνωμένο Βασίλειο. «Η επιλογή εξαγωγής προϊόντος υψηλής ποιότητας, αλλά χαμηλής προστιθέμενης αξίας στις μεγάλες ελαιοπαραγωγούς ή στις έμπειρες εξαγωγικά χώρες (π.χ. Ιταλία, Ισπανία), παραμένει αμφιλεγόμενη, τόσο για τη φήμη του ίδιου του προϊόντος, όσο και για την απόδοση της επένδυσης των παραγωγών», υπογραμμίζεται, μεταξύ άλλων, στην έρευνα του Γραφείου.

Ψάχνουν το φτηνό προϊόν

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, το επόμενο διάστημα οι Βρετανοί θα συνεχίσουν μεν να αγοράζουν ελαιόλαδο, προτιμώντας, όμως, φθηνότερο επώνυμο προϊόν ή ιδιωτικής ετικέτας. Αυτή η τάση εμφανίζεται ήδη από το 2021, καθώς οι πωλήσεις επώνυμων ελαίων μειώθηκαν κατ’ όγκο κατά 23,7% σε σχέση με το προηγούμενο παραγωγικό έτος, ενώ τα φθηνότερα ιδιωτικής ετικέτας μειώθηκαν λιγότερο (5,3%). Η μείωση και στις δύο κατηγορίες εξηγείται από την επιστροφή των Βρετανών στο έτοιμο φαγητό με την επαναλειτουργία της εστίασης, ωστόσο η αντοχή της ιδιωτικής ετικέτας μπορεί να αποδοθεί επιπλέον και στην εκτιμώμενη αύξηση του κόστους ζωής.

Γενικότερα, ο πληθωρισμός αναμένεται να στρέψει τα νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα σε φθηνότερα (αλλά ποιοτικά συγκρίσιμα με τα επώνυμα) ελαιόλαδα ιδιωτικής ετικέτας, σε προϊόντα χαμηλότερης ποιότητας, σε μικρότερες συσκευασίες επωνύμων ή σε μεγαλύτερες συσκευασίες ιδιωτικής ετικέτας.

Διατηρείται η ιταλική ηγεμονία

Οι συνολικές εισαγωγές ελαιολάδου, που πραγματοποίησε το Ηνωμένο Βασίλειο για το 2021, κυμάνθηκαν στους 28.300 τόνους, των οποίων η αξία ισοδυναμούσε με 88,2 εκατ. λίρες, ενώ το 2020 η ποσότητα άγγιζε τους 28.500 χιλιάδες τόνους και η αξία τις 75,9 εκατ. λίρες. Το 45% καλύπτει η Ιταλία –ηγέτιδα δύναμη του παρθένου ελαιολάδου και των επώνυμων– και ακολουθούν η Ισπανία με 37,6% και η χώρα μας, που είναι τρίτη με μόλις 5,2%, από το 5,6% που βρισκόταν το 2020 και ανεξάρτητα από το γεγονός πως φέτος προσέφερε χαμηλότερες τιμές από εκείνες της Ιταλίας.

Το 2022, λαμβάνοντας υπόψη και την αλλαγή στους κωδικούς συνδυασμένης ονοματολογίας, οι εισαγωγές εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου, αυξήθηκαν στο πρώτο εξάμηνο κατακόρυφα σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό χρονικό διάστημα. Μεταξύ άλλων, παρατηρείται σημαντική μείωση στο ιταλικό μερίδιο, τη στιγμή που η μέση τιμή για τα ισπανικά προϊόντα σχεδόν διπλασιάστηκε. Το Βέλγιο, αν και μη ελαιοπαραγωγός χώρα, οκταπλασίασε τον εξαγωγικό του όγκο, εκτοπίζοντας έτσι την Ελλάδα από την τρίτη θέση. Η χώρα μας, αν και αύξησε το μερίδιο συμμετοχής της στις εισαγωγές σε σχέση με το περσινό α’ εξάμηνο, εμφάνισε ρυθμό χαμηλότερο από τον βελγικό και τον ιταλικό, παρά το γεγονός ότι διατήρησε την αύξηση της τιμής σε επίπεδο συγκρίσιμο με αυτό της Ιταλίας.

Πωλήσεις βρώσιμων ελαίων ανά κατηγορία τις 52 εβδομάδες
που έληγαν στις 20/3/2022 (αξίες σε εκατ. λίρες)

Πηγή: Περιοδικό The Grocer, τεύχος 4/6/2022, με στοιχεία Kantar
Επεξεργασία στοιχείων: Γραφείο ΟΕΥ Λονδίνου