Χωρίς αναφορά για αγροτικό πετρέλαιο το 2024 το προσχέδιο προϋπολογισμού
Την επέκταση του επιδόματος μητρότητας στους εννέα μήνες για τους αγρότες και τους ελεύθερους επαγγελματίες προβλέπει, μεταξύ άλλων, το προσχέδιο του προϋπολογισμού 2024 που κατατέθηκε στη Βουλή.
Το μέτρο περιλαμβάνεται στις παρεμβάσεις «για την τόνωση του διαθέσιμου εισοδήματος και τη μείωση των ανισοτήτων», όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, με χρονικό ορίζοντα το δεύτερο εξάμηνο του 2023 και το 2024. Το δημοσιονομικό κόστος του ανέρχεται σε 40 εκατ. ευρώ και έρχεται σε συνέχεια της ήδη θεσμοθετημένης αύξησης σε εννέα μήνες για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα.
Στο προσχέδιο γίνεται επίσης αναφορά και στην επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο αγροτικό πετρέλαιο για το 2023, με δημοσιονομικό κόστος 76 εκατ. ευρώ, δίχως πάντως να δίνονται περισσότερες λεπτομέρειες για την ημερομηνία ή το χρονοδιάγραμμα καταβολή της. Υπενθυμίζεται ότι σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου του υπουργού Οικονομικών, Κωστή Χατζηδάκη αναφέρθηκε ότι η πίστωση θα γίνει εντός του Οκτωβρίου.
Δεν υπάρχει πάντως κάποια αναφορά για ενδεχόμενη παράταση του μέτρου και για το 2024, κάτι που είχε αφήσει ανοικτό- εφόσον υπήρχε ο αναγκαίος δημοσιονομικός χώρος- ο πρωθυπουργός κατά την επίσκεψή του στη Θεσσαλία το καλοκαίρι.
Εξάλλου, το 2024 θα αυξηθεί κατά 1.000 ευρώ το αφορολόγητο για τους φορολογούμενους με ένα ή περισσότερα τέκνα (δημοσιονομικό κόστος 135 εκατ. ευρώ), μέτρο το οποίο αγγίζει και τους αγρότες. Συνολικά, το κόστος των μέτρων στήριξης του εισοδήματος εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 2,137 δισ. ευρώ.
Στόχος για ανάπτυξη 3% το 2024
Κατά τα λοιπά, στο προσχέδιο προβλέπεται ότι το πρωτογενές πλεόνασμα φέτος θα διαμορφωθεί στο 1,1% του ΑΕΠ και το 2024 στο 2,1%. Ο ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ αναμένεται να φτάσει φέτος το 2,3% με περαιτέρω άνοδο 3% το 2024 ενώ για τον πληθωρισμό η πρόβλεψη είναι ότι φέτος θα κλείσει στο 4% ενώ του χρόνου θα υποχωρήσει στο 2,4%.
Αναλυτικά, για την τόνωση του εισοδήματος και τη μείωση των ανισοτήτων με ορίζοντα το δεύτερο μισό της τρέχουσας χρονιάς και το 2024 έχουν προβλεφθεί τα ακόλουθα μέτρα:
✱ για την ενίσχυση των εισοδημάτων στον δημόσιο τομέα, τη στήριξη σε μεγαλύτερο βαθμό των χαμηλόμισθων δημοσίων υπαλλήλων, των οικογενειών με παιδιά και όσων κατέχουν θέση ευθύνης στο δημόσιο, αναμορφώνεται το μισθολόγιο του δημόσιου τομέα (συνολικό δημοσιονομικό κόστος 50 εκατ. ευρώ για το 2023 και 906 εκατ. ευρώ για το 2024). Οι βασικές παρεμβάσεις αφορούν στην οριζόντια αύξηση κατά 70 ευρώ στον βασικό μισθό, στην αύξηση της οικογενειακής παροχής από 20 έως 50 ευρώ μηνιαίως, στην αύξηση των επιδομάτων θέσης ευθύνης κατά 30% και στην αύξηση του επιδόματος παραμεθορίου και ειδικών συνθηκών εργασίας στα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας. Παράλληλα, αυξάνεται το μισθολόγιο των μελών ΔΕΠ καθώς και τα έξοδα διανυκτέρευσης του πολιτικού και ένστολου προσωπικού,
✱ για την αναπροσαρμογή των συντάξεων ειδικών κατηγοριών οι οποίες υπάγονται στη δικαιοδοσία του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών – ΓΛΚ, θεσμοθετήθηκαν αυξήσεις με ετήσιο κόστος 7 εκατ. ευρώ. Λόγω της αναδρομικής ισχύος της ρύθμισης, ανάλογα με την κατηγορία των συνταξιούχων, το δημοσιονομικό κόστος εκτιμάται σε 5 εκατ. ευρώ για το 2023 και 56 εκατ. ευρώ το 2024,
✱ για την οικονομική ενίσχυση περίπου 200.000 νέων ηλικίας 18 και 19 ετών, θεσμοθετείται μόνιμη παροχή ύψους 150 ευρώ για την πραγματοποίηση αγορών από επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους τομείς του πολιτισμού, του τουρισμού και των μεταφορών (συνολικό δημοσιονομικό κόστος 30 εκατ. ευρώ για καθένα από τα έτη 2023 και 2024),
✱ για την οικονομική στήριξη περίπου 750.000 συνταξιούχων με συντάξεις έως 1.600 ευρώ που έχουν προσωπική διαφορά άνω των 10 ευρώ, παρέχεται τον Δεκέμβριο 2023 έκτακτη ενίσχυση από 100 έως 200 ευρώ, με δημοσιονομικό κόστος 107 εκατ. ευρώ,
✱ μονιμοποιείται η πλήρης απαλλαγή περίπου 200.000 πρώην δικαιούχων ΕΚΑΣ από τη συμμετοχή τους στη φαρμακευτική δαπάνη (δημοσιονομικό κόστος 38 εκατ. ευρώ κατ’ έτος),
✱ για την εισοδηματική ενίσχυση περίπου 225.000 ευάλωτων νοικοκυριών αυξάνεται από τον Δεκέμβριο 2023 κατά 8% το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα (δημοσιονομικό κόστος 4 εκατ. ευρώ για το 2023 και 43 εκατ. ευρώ για το 2024),
✱ για την αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας και τη στήριξη της οικογένειας, το επίδομα μητρότητας από το 2024 επεκτείνεται στους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αγρότες στους εννέα μήνες, σε συνέχεια και της ήδη θεσμοθετημένης αύξησης σε εννέα μήνες για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα (δημοσιονομικό κόστος 40 εκατ. ευρώ για το 2024),
✱ αυξάνεται αναδρομικά από την 1η Ιουλίου 2023 το πτητικό επίδομα για τους πιλότους και τα πληρώματα των πυροσβεστικών αεροσκαφών, με δημοσιονομικό κόστος 700 χιλ. ευρώ ετησίως.
Επιπλέον των ανωτέρω δημοσιονομικών μέτρων εφαρμόζονται οι ακόλουθες παρεμβάσεις στην αγορά εργασίας και στο συνταξιοδοτικό σύστημα:
✱ από τον Ιανουάριο 2024 αίρεται το πάγωμα των τριετιών στους μισθωτούς,
✱ καταργείται η μείωση 30% επί των συντάξεων για τους απασχολούμενους συνταξιούχους και αντικαθίσταται με εισφορά 10% επί των πρόσθετων αμοιβών που λαμβάνουν από την εργασία τους και
✱ αυξάνονται εκ νέου από την 1η Ιανουαρίου 2024 οι συντάξεις κατά τον μέσο όρο της αύξησης του ΑΕΠ και του πληθωρισμού 2023, με υπολογιζόμενο κόστος 410 εκατ. ευρώ.
Επιπλέον, οι παρεμβάσεις φορολογικής φύσης αφορούν:
✱ στην αύξηση του αφορολόγητου κατά 1.000 ευρώ στους φορολογούμενους με ένα ή περισσότερα εξαρτώμενα τέκνα (δημοσιονομικό κόστος 135 εκατ. ευρώ για το 2024),
✱ στη μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 10% για κατοικίες που ασφαλίζονται για φυσικές καταστροφές,
✱ στην αναμόρφωση του πλαισίου λειτουργίας της κεφαλαιαγοράς με σημαντικά επενδυτικά και φορολογικά κίνητρα:
α) μείωση του φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίων από 0,5% σε 0,2% (ετήσιο δημοσιονομικό κόστος 22 εκατ. ευρώ),
β) μείωση κατά 50% του φόρου χρηματιστηριακών συναλλαγών (ετήσιο δημοσιονομικό κόστος 21 εκατ. ευρώ) και
γ) κατάργηση του φόρου τόκων ομολόγων σε κρατικά ομόλογα (ετήσιο δημοσιονομικό κόστος 7 εκατ. ευρώ).
Επιπροσθέτως, με στόχο τη ρύθμιση της αγοράς των βραχυχρόνιων μισθώσεων και την αντιμετώπιση των δευτερογενών αρνητικών επιπτώσεων στην κτηματαγορά και τα ενοίκια, επιβάλλεται ΦΠΑ 13% και τέλος παρεπιδημούντων στις βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων (τύπου airbnb) στα νομικά πρόσωπα και στα φυσικά πρόσωπα με τρία ή περισσότερα εκμισθωμένα διαμερίσματα. Ο φόρος διαμονής επιβάλλεται και στις βραχυχρόνιες μισθώσεις φυσικών προσώπων, ενώ τα φυσικά πρόσωπα που διαθέτουν τρία ή περισσότερα εκμισθωμένα διαμερίσματα υποχρεούνται σε έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Τέλος, αυστηροποιείται ο ορισμός της βραχυχρόνιας μίσθωσης και εντείνονται οι έλεγχοι δήλωσης εισοδημάτων.
