Τα αυστηρά περιοριστικά μέτρα για την αναχαίτιση της δράσης του κορωνοϊού έχουν οδηγήσει εδώ και αρκετές εβδομάδες σε αναστολή των πολιτιστικών δράσεων σε όλη τη χώρα. Στην ελληνική περιφέρεια, οι φορείς και οι επαγγελματίες του πολιτισμού βιώνουν χειροπιαστά τις συνέπειες αυτής της νέας πραγματικότητας.
Με αφορμή τα έκτακτα μέτρα ενίσχυσης που ανακοίνωσε το υπουργείο Πολιτισμού για τον κλάδο, η «ΥΧ» συνομίλησε με τους επικεφαλής δύο ιστορικών ΔΗΠΕΘΕ, αυτών της Καβάλας και των Ιωαννίνων, ζητώντας τους να δώσουν τα φώτα τους για την επικρατούσα κατάσταση και να επικοινωνήσουν τις πρωτοβουλίες που αναπτύσσονται σε αυτές τις δύσκολες εποχές.
Όλα ξεκίνησαν στις αρχές Μαρτίου, με έναν έναν τους πολιτιστικούς φορείς της χώρας να προχωρούν σε αναβολή των προγραμματισμένων εκδηλώσεών τους. Στην περίπτωση του ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων, η ίδια η πρόεδρος, Χριστίνα Κωτσαντή, είχε εισηγηθεί την ακύρωση όλων των παραστάσεων για το επόμενο διάστημα, πρόταση που έγινε ομόφωνα δεκτή από τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου.
«Ζούμε μια πρωτόγνωρη κατάσταση. Δεδομένου ότι είμαι ιατρός στο επάγγελμα, έχω μια παραπάνω ευαισθησία πάνω σε θέματα υγείας. Δεν θα μπορούσα, λοιπόν, από τη μία να προτρέπω τον κόσμο να μη συναθροίζεται, ενώ την ίδια στιγμή θα κρατούσα χώρους συνάθροισης ανοιχτούς. Προλάβαμε έτσι, κατά κάποιον τρόπο, τις εξελίξεις και τα όποια ατυχήματα θα μπορούσαν να συμβούν σε έναν χώρο μαζικής συνάθροισης».
Στην Καβάλα, η αυλαία για τον «Γυάλινο κόσμο» του Τένεσι Ουίλιαμς, παραγωγής της κεντρικής σκηνής του ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας, έπεσε λίγο πριν… ανοίξει. «Είχαν τελειώσει οι πρόβες, είχε προγραμματιστεί η πρεμιέρα για τις 14 Μαρτίου, ωστόσο στις 4 του μηνός ο Δήμος Καβάλας αποφάσισε την αναστολή όλων των εκδηλώσεων για την προστασία του κοινού. Στη συνέχεια, ακολούθησαν τα κυβερνητικά μέτρα.
Πλέον, η παράσταση έχει μετατεθεί για τον Σεπτέμβρη, ενώ στον αέρα βρίσκεται και το Φεστιβάλ Φιλίππων στην Καβάλα, καθώς δεν γνωρίζουμε ποιες απαγορεύσεις μπορεί να παραμείνουν σε ισχύ το καλοκαίρι», μας λέει ο πρόεδρος του ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας, Σωκράτης Μποζούδης.
Το σκηνικό αβεβαιότητας και τα καλοδεχούμενα μέτρα ενίσχυσης
Οι δύο συνομιλητές μας επιχειρούν έναν πρώτο απολογισμό για τις πολιτιστικές δομές και τους απασχολούμενους στον κλάδο. «Οι συνέπειες είναι πολλαπλές», τονίζει η κα Κωτσαντή. «Αφορούν τη λειτουργία του ίδιου του ΔΗΠΕΘΕ ως θεατρικού οργανισμού, που έχουμε την αναστολή της παραγωγής καλλιτεχνικού έργου, με ό,τι συνεπάγεται αυτό για τους συντελεστές, αλλά και για τους ίδιους τους πολίτες, οι οποίοι είναι οι δέκτες».
Από τη μεριά του, ο κ. Μποζούδης επισημαίνει ότι οι πολιτιστικές δράσεις έχουν βρεθεί σε μια «καινούργια πραγματικότητα», με σημαντικές επιπτώσεις για τους επαγγελματίες του χώρου. «Ο κλάδος των ηθοποιών είναι από τους πλέον πληττόμενους, δεδομένου ότι η στρόφιγγα έκλεισε απευθείας με το σταμάτημα κάθε δραστηριότητας. Υπάρχουν δυσκολίες σε βασικά πράγματα, αφού ακόμα και οι πρόβες γίνονται πλέον μόνο μέσω βιντεοκλήσης».
Στην εξομάλυνση αυτών των δυσκολιών στοχεύει η πρόσφατη κίνηση του υπουργείου Πολιτισμού, που πριν από μερικές ημέρες ανακοίνωσε μέτρα ύψους 15 εκατ. ευρώ για την τόνωση του σύγχρονου πολιτισμού, τα οποία περιλαμβάνουν επιπλέον επιχορηγήσεις για τα ΔΗΠΕΘΕ. «Για την ώρα δεν έχουμε συγκεκριμένα στοιχεία στα χέρια μας για το ύψος της ενίσχυσης, ωστόσο η πρωτοβουλία είναι πολύ θετική. Θα μας δώσει τη δυνατότητα να δούμε λίγο διαφορετικά τα πράγματα και να επανεξετάσουμε τον ρόλο μας υπό το πρίσμα των συνθηκών. Επίσης, η επιχορήγηση θα μας βοηθήσει να ανταποκριθούμε τόσο στη διοργάνωση των εκδηλώσεων που έχουμε αναλάβει όσο και στις οικονομικές μας υποχρεώσεις απέναντι στους ηθοποιούς που είχαμε προσλάβει και σίγουρα θα τους ξαναχρειαστούμε, όταν επιστρέψουμε στην κανονικότητα», υποστηρίζει ο κ. Μποζούδης.
«Υπάρχει έντονο ενδιαφέρον από πλευράς υπουργείου Πολιτισμού για τα ΔΗΠΕΘΕ και αυτό το αποδεικνύει έμπρακτα η υπουργός κα Μενδώνη. Τα μέτρα ενίσχυσης είναι μια πολύ καλή πρώτη κίνηση, που πιστεύω ότι εντάσσεται στο πλαίσιο για τη στήριξη, την αναβάθμιση και την αναδιοργάνωση των ΔΗΠΕΘΕ. Νομίζω ότι θα ακολουθήσουν και άλλες, ανάλογα και με την πορεία που θα ακολουθήσει η εξάπλωση του κορωνοϊού στη χώρα», συμπληρώνει η κα Κωτσαντή.
«Διέξοδοι» ψυχαγωγίας μέσω διαδικτύου
Γνωρίζοντας ότι πιθανότατα η επιστροφή στην κανονικότητα θα γίνει βαθμιδωτά και ότι ίσως τα θέατρα θα είναι μία από τις τελευταίες δομές που θα επανέλθουν σε λειτουργία, κάθε εκτίμηση καθίσταται παρακινδυνευμένη. Παρά την αβεβαιότητα, ο σχεδιασμός των νέων δράσεων συνεχίζεται. Παράλληλα, οι θεατρικοί οργανισμοί λαμβάνουν πρωτοβουλίες για να δώσουν καλλιτεχνικά ερεθίσματα και να τονώσουν το ηθικό των πολιτών εν καιρώ καραντίνας. Όπως έχουμε δει να συμβαίνει σε διάφορες θεατρικές σκηνές της χώρας, το ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας έχει προχωρήσει στην ανάρτηση επιλεγμένων παραστάσεων από το αρχείο του για προβολή στο διαδίκτυο.
«Δεν μένουμε άπραγοι. Όπως έχουμε ενημερώσει από τη σελίδα μας στα κοινωνικά δίκτυα, έχουμε ήδη ξεκινήσει να παρουσιάζουμε παλαιότερες παραστάσεις δικής μας παραγωγής μέσω του ψηφιακού μας καναλιού.
Στόχος μας είναι να προσφέρουμε εναλλακτικούς τρόπους, ώστε να περάσουν ευχάριστα την ώρα τους οι πολίτες, έστω και από το σπίτι», αναφέρει ο κ. Μποζούδης. «Έχοντας, επίσης, το προνόμιο να διαθέτουμε ένα μεγάλο αρχαίο θέατρο, το οποίο φιλοξενεί στην Καβάλα το Φεστιβάλ Φιλίππων, ευχόμαστε να πάνε όλα κατ’ ευχήν και να μην έχουμε απαγορεύσεις το καλοκαίρι, ώστε να προλάβουμε να κάνουμε ένα πρόγραμμα που πιστεύω ότι θα το απολαύσει ο κόσμος. Μετά από όλον αυτόν τον εγκλεισμό, θα είναι μια σανίδα σωτηρίας για την ψυχή του καθενός».
«Πλέον, υπάρχουν τρόποι ώστε να ψυχαγωγηθεί κανείς και από το σπίτι», συνηγορεί η κα Κωτσαντή. «Η ενημέρωση της διαδικτυακής μας ιστοσελίδας είναι μία από τις προτεραιότητες που έχουμε θέσει στο ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων για το άμεσο μέλλον, ώστε να αναρτήσουμε υλικό για προβολή κατ’ οίκον. Επιπλέον, συνεχίζουμε κανονικά τον σχεδιασμό των μελλοντικών δράσεων, σαν να έχει τελειώσει η πανδημία. Θέλουμε να είμαστε προετοιμασμένοι για κάθε ενδεχόμενο».
