Η καλλιέργεια της ντομάτας στην ύπαιθρο αποτελεί μια διαδικασία χρονοβόρα και απαιτεί ιδιαίτερες καλλιεργητικές φροντίδες. Η αρχή γίνεται από το φθινόπωρο του προηγουμένου έτους, με ένα βαθύ όργωμα. Η αμειψισπορά με ψυχανθή και σιτηρά συμβάλλει σε μεγάλο ποσοστό στον τον περιορισμό των ασθενειών και ζιζανίων, ενώ παράλληλα αυξάνει την παραγωγή. Στις αρχές της άνοιξης, και πριν τη μεταφύτευση, γίνεται ένα πέρασμα με καλλιεργητή και στο τέλος σβάρνα ή φρέζα, για την καλύτερη διαχείριση του εδάφους. Κατά τη διάρκεια της κατεργασίας του εδάφους μπορεί να γίνει ενσωμάτωση λιπασμάτων και χρήση προφυτρωτικών ζιζανιοκτόνων.
Η μεταφύτευση γίνεται με φυτευτικές μηχανές ή με το χέρι, χρησιμοποιούμε υβρίδια με αυτοκορυφολογούμενες ποικιλίες ή ορθόκλαδες με υποστύλωση. Οι αποστάσεις φύτευσης εξαρτώνται από την ποικιλία του φυτού και τον τρόπο καλλιέργειας και κυμαίνονται από 1 έως 1,5 μέτρα γραμμή από γραμμή και 0,35μ. έως 0,50μ. φυτό με φυτό.
Λίπανση και άρδευση
Η ντομάτα έχει μεγάλες απαιτήσεις σε νερό και τα ποτίσματα θα πρέπει να γίνονται σε τακτικά χρονικά διαστήματα με το σύστημα της στάγδην άρδευσης. Οι ποσότητες νερού εξαρτώνται από το είδος του εδάφους. Ακανόνιστα ποτίσματα συμβάλλουν σημαντικά στο σχίσιμο του καρπού στη βάση του ποδίσκου της ντομάτας. Το φυτό γενικά είναι μέσης ευαισθησίας στην αλατότητα και οι μεγάλες συγκεντρώσεις αλάτων επηρεάζουν την ανάπτυξή του, με μειωμένες αποδόσεις και προβλήματα στην ανθοφορία.
Σε ό,τι αφορά τη λίπανση, η ντομάτα έχει ανάγκες σε όλα τα θρεπτικά στοιχεία και σε μεγάλες ποσότητες. Μια μέση λίπανση περιλαμβάνει 30-32 μονάδες αζώτου, 15-17 μονάδες P2O5, 33-37 μονάδες K2O και 7-8 μονάδες MgO.
Η εδαφολογική ανάλυση δίνει τη δυνατότητα στον παραγωγό να γνωρίζει τις ελλείψεις του χωραφιού σε αναγκαία θρεπτικά στοιχεία, αλλά και τις ιδιότητες των εδαφών. Με τον τρόπο αυτόν, θα προσδιορίσει και τις αντίστοιχες ποσότητες λιπασμάτων που απαιτούνται για την παραγωγή.
Κλάδεμα, θέμα… ισορροπίας
Το κλάδεμα της ντομάτας είναι μια τεχνική με την οποία εκμεταλλευόμαστε τον χώρο των φυτών με τον καλύτερο τρόπο. Στόχος είναι η εξισορρόπηση της βλάστησης προς την καρποφορία, περιορίζοντας την παραγωγή μόνο στους εναπομείναντες βλαστούς και βοηθά στον εντοπισμό των καρπών κατά τη διάρκεια της συλλογής τους. Με αυτόν τον τρόπο, βελτιώνεται η ποιότητα των καρπών.
Τα φυτά διαμορφώνονται σε δύο κυρίως συστήματα, ανάλογα με τον αριθμό των βλαστών, το μονοστέλεχο και το διστέλεχο.
Στις υπαίθριες καλλιέργειες, που χρησιμοποιούνται ποικιλίες με θαμνώδη μορφή, δεν εφαρμόζεται απομάκρυνση των πλάγιων βλαστών, καθώς αναμένεται να δώσουν παραγωγή.
Σε ορθόκλαδες ποικιλίες, η υποστύλωση είναι μία απαραίτητη διαδικασία, με σημαντικό κόστος για τον παραγωγό, αλλά καλύτερη αξιοποίηση της επιφάνειας του χωραφιού και ποιοτικότερη ντομάτα.
Η υποστύλωση βελτιώνει τις συνθήκες ανάπτυξης του φυτού, μειώνοντας τις μυκητολογικές προσβολές. Σημαντικός είναι και ο ρόλος στην εφαρμογή καλλιεργητικών εργασιών. Η υποστύλωση των φυτών γίνεται κυρίως με χρήση σπάγκου και ξύλινων ή σιδερένιων πασσάλων, στερεωμένων στο έδαφος, πάνω στη γραμμή καλλιέργειας.
Φυτοπροστασία
Η ντομάτα προσβάλλεται από πολλές ασθένειες, όπως ο περονόσπορος, η φυτόφθορα, η ριζοκτόνια, οι αδρομυκώσεις, ο βοτρύτης, το ωίδιο, βακτηριακές προσβολές, όπως επίσης και από μεγάλο αριθμό ιών. Από τα έντομα που προσβάλλουν την καλλιέργεια ξεχωρίζουν οι αφίδες, οι οποίες είναι και φορείς των ιώσεων, με σημαντικότερο την Tuta absolouta. Το έντομο αυτό παρουσιάζει μεγάλο οικονομικό ενδιαφέρον, λόγω των καταστροφικών ιδιοτήτων, ακόμη και με ολοκληρωτική καταστροφή των καλλιεργειών.
Η προστασία των φυτών της ντομάτας απαιτεί τη συνεχή επαφή του παραγωγού με την καλλιέργεια, αλλά και την ενημέρωσήη του από τους γεωτεχνικούς για τον τρόπο προστασίας και καταπολέμησης των εντόμων και των ασθενειών.
Η Tuta absoloutaΤο μικρολεπιδόπτερο Tuta absoluta είναι έντομο που παρουσιάστηκε στις καλλιέργειες της ντομάτας της χώρας μας τα τελευταία χρόνια. Σε έντονες προσβολές, το σύνολο της φυλλικής επιφάνειας της ντομάτας μπορεί να καταστραφεί μέσα σε λίγες ημέρες. Το θηλυκό γεννά τα αβγά τους, συνήθως στο κορυφαίο τμήμα του φυτού. Η κάμπια, όταν εκκολαφθεί, ανοίγει στοές, που στα αρχικά στάδια δύσκολα διακρίνονται. Η Tuta absoluta προσβάλλει τα φύλλα και σπάνια τους βλαστούς. Από καρπούς, προσβάλλει μόνο της ντομάτας.
|
Για την προστασία από το έντομο απαιτείται η συνεχή παρουσία του παραγωγού στην καλλιέργεια και συνεργασία με ειδικούς γεωπόνος στο θέμα της καταπολέμησης. Παράλληλα, θα πρέπει να καταστρέφει αυτοφυή φυτά ξενιστών στον περιβάλλοντα χώρο της καλλιέργειας. Η χρήση υγειών σποροφύτων αποτελεί ένα σημαντικό μέτρο προστασίας, με παράλληλη αποφυγή της φύτευσης δεύτερης ευπαθούς καλλιέργειας.Ο ρόλος των δικτυοκηπίων
Τα δικτυοκήπια αποτελούν μια εναλλακτική πρόταση για την προστασία των φυτών της ντομάτας μέσα σε ελεγχόμενο χώρο. Ανάλογα με τον τύπο του διχτυού, περιορίζονται σε μεγάλο βαθμό οι προσβολές από έντομα και ασθένειες. Υπάρχει δυνατότητα να χρησιμοποιηθούν ακόμη και ωφέλιμα έντομα για την προστασία των φυτών και την καλύτερη γονιμοποίηση.
Ο σωστός σχεδιασμός του δικτυοκηπίου δίνει τη δυνατότητα της καλύτερης διαχείρισης της καλλιέργειας, με μεγαλύτερες αποδόσεις. Η εγκατάσταση προφυλάσσει την παραγωγή από χαλαζοπτώσεις, οι οποίες την καλοκαιρινή περίοδο είναι έντονες και καταστροφικές για τις υπαίθριες καλλιέργειες.
Το κόστος εγκατάστασης κυμαίνεται από 8.000-14.000 ευρώ το στρέμμα και η απόσβεση μπορεί να γίνει από τον πρώτο χρόνο.
