των Μαρίας Αντωνίου, Γιώργου Αργυρίου
Η βροχή που πολλοί περιμένουν για να μπουν δυναμικότερα στη συλλογή του καρπού φαίνεται ότι αργεί ακόμη να έρθει, ενώ οι καιρικές συνθήκες, με τις αυξημένες θερμοκρασίες και την υγρασία, προβληματίζουν παραγωγικά κέντρα που βλέπουν τους δακοπληθυσμούς να αυξάνονται χωρίς να μπορούν να προβούν σε επεμβάσεις, δεδομένου ότι έχουν ξεκινήσει την ελαιοσυλλογή. Στα παραπάνω προστίθεται, για ακόμη μία χρονιά, το ζήτημα της έλλειψης εργατικών χεριών, ενώ και όσοι εργάτες δηλώνουν διαθέσιμοι, φέτος, ζητούν υψηλότερο μεροκάματο, δυσχεραίνοντας την κατάσταση για τους παραγωγούς και δημιουργώντας επιπλέον προβληματισμούς για το μέλλον.
Σε ό,τι αφορά την αγορά, το ενδιαφέρον των αγοραστών δεν έχει αρχίσει ακόμη να εκδηλώνεται στα παραγωγικά κέντρα, ώστε να διαμορφωθεί και μια πιο αντιπροσωπευτική εικόνα των τιμών. Από την άλλη, ο προβληματισμός για την κατανάλωση συνεχίζεται, με τον κλάδο να ζητά ορθότερη πληροφόρηση των καταναλωτών, αλλά και στήριξη από τους επόμενους κρίκους της αλυσίδας διακίνησης, ώστε να μη χαθεί κοινό για το προϊόν, ειδικότερα όταν επανέλθει σε νέα ισορροπία διεθνώς.
Εν αναμονή των αγοραστών προχωρά η ελαιοποίηση στη Λακωνία
Η συλλογή και η ελαιοποίηση προχωρούν για τον Συνεταιρισμό Αγ. Αποστόλων στη Νεάπολη Λακωνίας, ο οποίος ωστόσο μέχρι χθες, Τετάρτη, που γραφόταν το ρεπορτάζ, δεν είχε προβεί σε κάποια πράξη, μετά το πρώτο βυτίο στα 9,25 ευρώ. «Έχουμε ολοκληρώσει το δεύτερο βυτίο. Είμαστε στη διαπραγμάτευση», ανέφερε ο πρόεδρος του συνεταιρισμού, Παναγιώτης Μπατσάκης, εξηγώντας ότι η αγορά δύσκολα κινείται τώρα, αφού δεν είναι «κλεισμένα λάδια για να γίνει και η αγορά από αυτούς (σ.σ. τους εμπόρους). Δεν μπορούν να αγοράσουν και να στοκάρουν». Το δεδομένο της μικρής παραγωγής επιτρέπει μέχρι στιγμής στον συνεταιρισμό να μη «βιάζεται», διεκδικώντας παράλληλα και μια τιμή που θα είναι και υψηλότερη από αυτήν του πρώτου συμβολαίου.
Όπως εκτίμησε ο κ. Μπατσάκης, στην περιοχή έχει μαζευτεί ίσως περισσότερο από το ένα τρίτο των καρπών. Η παρατεταμένη ζέστη του καλοκαιριού φαίνεται ότι κρατά ακόμη ψηλά κάποιες αποδόσεις, που εξακολουθούν να βρίσκονται στο 5,5 προς 1. Επιπλέον, οι συνθήκες ζέστης και υγρασίας που επικρατούν εκεί είναι ευνοϊκές ως προς τον δάκο, ειδικά την τελευταία εβδομάδα, με τις προσβολές να δείχνουν ήδη μία επίδραση στις οξύτητες που φτάνουν στο 0,4.
Για αυξημένους δακοπληθυσμούς στην περιοχή έκανε λόγο και ο Νίκος Γραμματικάκης, πρόεδρος της ΚΑΣΕΛΛ, ο οποίος επισήμανε την πολύ μειωμένη παραγωγή που παρατηρείται φέτος στην ποικιλία της Αθηνοελιάς, μεταφέροντας, ταυτόχρονα, μια κάπως καλύτερη εικόνα για την επικρατέστερη Κορωνέικη στη Λακωνία. Η παραγωγή του νομού φέτος θα είναι περίπου στο μισό της περσινής, όπως εκτίμησε, με τη συγκομιδή να πραγματοποιείται πιο εντατικά από τις 10-15 Νοέμβρη. «Επειδή φέτος οι ελιές είναι και αραιές, κάποιοι θα βγουν και πιο νωρίς, αλλά αυτό είναι αμελητέο», ανέφερε, υπογραμμίζοντας την ανομβρία που επικρατεί.
Από την άλλη, οι λίγοι διαθέσιμοι εργάτες ζητούν ακόμα υψηλότερο μεροκάματο στην περιοχή, το οποίο τώρα είναι περίπου στα 50 ευρώ από τα 40 ευρώ που ήταν πέρυσι. «Φέτος, θα υπάρξει ελαφρώς πρόβλημα, λόγω του ότι δεν υπάρχει μεγάλη παραγωγή», σχολίασε ο κ. Γραμματικάκης, εκφράζοντας τον προβληματισμό του για την επόμενη χρονιά. Προβληματισμός, ο οποίος «επιβάλλει» και τη λήψη μέτρων από τον κλάδο.
Με σοβαρή έλλειψη εργατών και περιμένοντας τη βροχή ξεκινούν τα Χανιά
Την έλλειψη εργατικών χεριών υπογράμμισε και από τα Χανιά ο Λεωνίδας Τζουγκαράκης, παραγωγός και τεχνολόγος γεωπόνος στο Τμήμα Ελαιολάδου του ΑΣ Χανίων. «Δεν υπάρχουν εργατικά χέρια εδώ. Έχουν φύγει οι ξένοι, έχουν πάει σε άλλες χώρες», σχολίασε. Σύμφωνα με τον ίδιο, το λιγότερο διαθέσιμο προσωπικό που θα δουλέψει στα χωράφια, σε συνδυασμό με την ακρίβεια που αντιμετωπίζουν και οι εργάτες ως καταναλωτές, εξηγούν μάλλον και το αυξημένο μεροκάματο που ζητούν φέτος, το οποίο κινείται στα 50-70 ευρώ, ενώ πέρυσι έφτανε μέχρι 50 ευρώ. «Δεν είναι το θέμα αν θα πάρει 50, 60 ή 70 ευρώ. Είναι ότι δεν υπάρχουν εργατικά χέρια», υπογράμμισε.
Στην περιοχή, οι πρώτες συγκομιδές και ελαιοποιήσεις ξεκίνησαν δειλά-δειλά, με το δεδομένο μιας κατά πολύ μειωμένης παραγωγής, ενώ και εκεί αναμένεται μια βροχή που θα βάλει περισσότερους στη συλλογή. Σύμφωνα με τον κ. Τζουγκαράκη, οι οξύτητες, προσώρας, χαρακτηρίζονται μεσαίες, στο 0,5-0,6, λόγω της μικρότερης παραγωγής. Αντίθετα, οι πρώτες αποδόσεις δείχνουν καλύτερες των αντίστοιχων περσινών, αφού κυμαίνονται στο 19%-20% ή 5,1 ελιές για 1 κιλό λαδιού.
Τα λιγότερα και ακριβότερα χέρια προβληματίζουν τη Μεσσηνία
Οι πρώτες ελαιοποιήσεις έχουν ξεκινήσει και στη Μεσσηνία, ωστόσο, πράξεις δεν έχουν σημειωθεί ακόμη. «Περιμένουμε από την επόμενη ή τη μεθεπόμενη εβδομάδα», ανέφερε ο Γιάννης Πάζιος, γενικός διευθυντής στην Ένωση Μεσσηνίας. Μιλώντας για την πρώτη πράξη στους Αγ. Αποστόλους Λακωνίας, στα 9,25 ευρώ, σχολίασε ότι διαχρονικά αποτελεί έναν δείκτη, αφού συνήθως η απόκλιση των τιμών για το ελαιόλαδο της Κορωνέικης κινείται στο 1 ευρώ κάτω από εκείνες της Αθηνοελιάς.
«Όλα είναι σχετικά», όπως είπε, γι’ αυτή την ιδιαίτερη χρονιά που διανύουμε, προσθέτοντας ότι και η μη ύπαρξη ποσοτήτων θα φέρει και μια αντίδραση από την πλευρά των παραγωγών (σ.σ. στις πιέσεις που ασκεί από την άλλη πλευρά η αγορά), καθώς όσοι μπορούν θα προσπαθήσουν να κρατηθούν, προσδοκώντας ακόμη μεγαλύτερες τιμές.
«Η κατανάλωση έχει πέσει, δεδομένης και της συρρικνούμενης αγοραστικής δύναμης που υπάρχει στην Ελλάδα, στην υπόλοιπη Ευρώπη και στην Αμερική, λόγω των υψηλών πληθωριστικών πιέσεων», σχολίασε σε ό,τι αφορά το κομμάτι της κατανάλωσης. Μεταξύ άλλων, ο κ. Πάζιος πρόσθεσε ότι «το θέμα, σε ευρεία κλίμακα, αφορά και την αλυσίδα διακίνησης και διάθεσης του προϊόντος που θα πρέπει να εξετάσει τα περιθώρια κέρδους της, αν θέλουμε να κρατήσουμε την κατανάλωση» και να μη στραφεί σε άλλα υποκατάστατα.
«Το να μπορέσεις να φτάσεις –έστω και λόγω των συγκυριών– σε τέτοιες τιμές παραγωγού είναι ένα προτέρημα και μακάρι να τις κρατάγαμε, αλλά δεν είναι δουλειά του παραγωγού το πώς θα συμπεριφερθεί ο καταναλωτής. Είναι δουλειά και των ενδιάμεσων των αλυσίδων, αλλά και ενημέρωσης του καταναλωτή για τα οφέλη της κατανάλωσης ελαιολάδου, ο οποίος θα μπορούσε να κόψει από άλλες ελαστικού τύπου δαπάνες, π.χ. να πάρει δυο-τρεις καφέδες λιγότερους, και να αγοράσει λάδι, για να το πω σχηματικά», συμπλήρωσε.
Ενόψει και της εντατικοποίησης των συγκομιδών τις επόμενες ημέρες, ο κ. Πάζιος αναφέρθηκε και στο μεγάλο πρόβλημα έλλειψης των εργατικών χεριών, με τα μεροκάματα φέτος να είναι αυξημένα και για την περιοχή. «Αυτήν τη στιγμή, ακούγονται τιμές από 50 έως 60 ευρώ, γιατί αρκετοί έχουν προσαρμόσει την προσφορά τους και με βάση την τιμή του προϊόντος», ανέφερε ο ίδιος.
«Πρόκειται για ένα πρόβλημα που αν το δούμε αλληλένδετα με τα όσα επιτάσσει η αγορά για την ποιότητα του προϊόντος, ενδεχομένως να φέρει πολλαπλά προβλήματα στο μέλλον. Για παράδειγμα, και με αφορμή τα όσα συζητήθηκαν στην περιοχή κατά την πρόσφατη εκδήλωση των ΕΔΟΕ, ΣΕΒΙΤΕΛ και 4Ε για τη διατήρηση της ποιότητας, σε ό,τι αφορά τους νέους περιορισμούς που αναμένεται να εφαρμοστούν ως προς το ύψος των ορίων των επιμολύνσεων από ορυκτέλαια, η συνθήκη αυτή αναμένεται να αυξήσει κατά πολύ τον χρόνο των εργασιών και, άρα, τις ανάγκες για χέρια, καθώς διαδικασίες όπως το κλάδεμα και η συγκομιδή δεν θα μπορούν να γίνονται ταυτόχρονα και με την εφαρμογή πρακτικών που χρησιμοποιούνται τώρα», κατέληξε.
Πλαφόν στα 45 ευρώ στο μεροκάματο βάζουν παραγωγοί της ΜεσσηνίαςΗ έλλειψη εργατών σε συνδυασμό με τα αυξημένα μεροκάματα που ζητούν, τα οποία φτάνουν έως και τα 70 ευρώ, σε μια χρονιά μάλιστα με μειωμένη παραγωγή στο μισό, οδήγησαν τον Αγροτικό Σύλλογο Φιλιατρών να απευθύνει κάλεσμα για συνέλευση σε άλλους συλλόγους και παραγωγούς της περιοχής ενόψει της έναρξης της ελαιοσυγκομιδής. Η συνέλευση πραγματοποιήθηκε την περασμένη Πέμπτη στα Φιλιατρά, προσελκύοντας το ενδιαφέρον συλλόγων και παραγωγών. «Η κατάσταση με τα μεροκάματα έχει ξεφύγει πάρα πολύ. Αυτήν τη στιγμή, ζητάνε να πληρώνονται από 65 έως 70 ευρώ και αυτό δεν ανταποκρίνεται ούτε στη δουλειά που κάνουν, ούτε στην παραγωγή», σημείωσε, μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Φιλιατρών, Αγγελής Κοροβίλας. «Αν πληρωθούν με 70 ευρώ, τότε δεν υπάρχει κανένας λόγος να μπει ο παραγωγός στο χωράφι, με το ένα τρίτο της παραγωγής που υπάρχει τώρα. Αυτά τα μεροκάματα δεν ανταποκρίνονται σε καμία περίπτωση στις οικονομικές δυνατότητες του παραγωγού», υπογράμμισε, διευκρινίζοντας ότι αυτές οι τιμές αφορούν το μάζεμα της ελιάς, ενώ προβλήματα επισημαίνονται και για την περίπτωση των θερμοκηπίων, όπου ζητούνται μεροκάματα στα 45 ευρώ. «Εάν μιλήσουμε για θερμοκήπια με 45 ευρώ, τότε πρέπει όλοι να κλείσουν και να κάνουμε εισαγωγή από άλλα κράτη» σχολίασε, υπενθυμίζοντας ότι η νομοθεσία προβλέπει 34,84 ευρώ και τους δίνουν ένα 30% επιπλέον. Από τη συνέλευση, η απόφαση που πάρθηκε κατά πλειοψηφία είναι η εφαρμογή ενός ενιαίου ημερομισθίου με ανώτατο ύψος τα 45 ευρώ, το οποίο θα πρέπει να τηρηθεί από όλους τους ελαιοκαλλιεργητές. |
