Αναμφίβολα, η προσφυγική κρίση προκαλεί πονοκέφαλο στους Ευρωπαίους ηγέτες, ιδίως στη Γερμανίδα καγκελάριο, η οποία λίγες ώρες πριν από την επικείμενη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες προειδοποιεί ότι το εν λόγω ζήτημα ενδέχεται να κρίνει τη μοίρα της Ευρώπης.
Ειδικότερα, η κα Μέρκελ προτίθεται να επιδιώξει διμερείς ή τριμερείς συμφωνίες για την επαναπροώθηση αιτούντων άσυλο που φτάνουν στη Γερμανία, έχοντας ήδη καταγραφεί στις χώρες εισόδου.
Σε θεσμικό επίπεδο, η απουσία ενιαίας μεταναστευτικής πολιτικής και η ανεπάρκεια δράσης των ευρωπαϊκών θεσμών θεωρείται αναποτελεσματική σε βαθμό που «απειλεί» τη συνοχή της Ευρώπης.
Όπως διαπιστώνει έρευνα του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης, τους πρώτους μήνες του 2018 εισήλθαν στην ΕΕ 18.939 πρόσφυγες μέσω της θαλάσσιας οδού, με το 38% εξ αυτών να καταφθάνει στην Ελλάδα. Ο συνολικός αριθμός των αφίξεων στη χώρα για το 2018 παρουσίασε σημαντική άνοδο σε σχέση με πέρυσι, καθώς ανέρχεται στους 7.300.
Η δυσκολία διαχείρισης και αντιμετώπισης των μεταναστευτικών ροών ώθησε την ΕΕ προς μια κατεύθυνση αυστηροποίησης και στρατιωτικοποίησης της συνοριακής φύλαξης. Ταυτόχρονα, τα κράτη-μέλη είτε εξέφρασαν την απροθυμία τους, όσον αφορά την εφαρμογή μέτρων, όπως τα σχέδια μετεγκατάστασης, είτε αντιτίθενται εν γένει στην υποδοχή των προσφύγων (Ομάδα Βίσεγκραντ).
Αυτό που καθίσταται σαφές είναι ότι οι ευρωπαϊκές ηγεσίες θα πρέπει να αφήσουν στην άκρη τη γραφική πολιτική ρητορική και να επιδιώξουν την ανάληψη συντονισμένης δράσης σε συνεργασία με όλους τους αρμόδιους φορείς, με απώτερο στόχο μια νέα ευρωπαϊκή πολιτική στη βάση της δίκαιης κατανομής ευθυνών. Όσο η Ευρώπη λειτουργεί διακυβερνητικά, οι λύσεις θα είναι αδύναμες και θα έρχονται πάντα με καθυστέρηση.
