Με συγκρατημένη αισιοδοξία οι παραγωγοί ακτινιδίου ετοιμάζονται σε περίπου έναν μήνα να ξεκινήσουν τη συλλογή του καρπού. Η αυξημένη ζήτηση του προϊόντος άρχισε να κινητοποιεί και το εμπορικό ενδιαφέρον. Αν και οι οργανώσεις των παραγωγών στο συγκεκριμένο προϊόν παρουσιάζουν σημαντική συμμετοχή σε σχέση με άλλα προϊόντα, δεν παύει να υπάρχουν και παραγωγοί που συνεχίζουν τη μοναχική διαπραγματευτική τους πορεία με τις δυνάμεις της αγοράς. Αρκετές είναι και οι ελλείψεις που παρουσιάζονται σε υποδομές (σύγχρονα συσκευαστήρια, ψυκτικές εγκαταστάσεις, μεταφορικά μέσα κ.ά.), οι οποίες είναι απαραίτητες για τη συντήρηση και τη διακίνηση του προϊόντος.

Η «ΥΧ», με ρεπορτάζ από όλες τις περιοχές όπου παράγεται το ακτινίδιο, παρουσιάζει την κατάσταση κατά την τρέχουσα περίοδο και τις δυνατότητες του ελληνικού προϊόντος στις αγορές της Ελλάδας και του εξωτερικού.

Ρεπορτάζ: Αφροδίτη Χρυσοχόου, Μαρία Αμπατζή, Νικολέτα Τζώρτζη, Γιώργος Ρούστας, Γιάννης Σάρρος

Κεντρική Μακεδονία

Με ούριο άνεμο και καλούς οιωνούς αναμένεται να ξεκινήσει το φετινό ταξίδι στις διεθνείς αγορές για το ελληνικό ακτινίδιο. Οι αισιόδοξες προοπτικές ενισχύονται τόσο από την αυξανόμενη καταναλωτική ζήτηση όσο και από το γεγονός ότι η παραγωγή στους οπωρώνες της ανταγωνιστικής χώρας Ιταλίας είναι χαμηλότερη συγκριτικά με πέρσι, λόγω καιρικών συνθηκών και ασθενειών, δημιουργώντας χώρο στο ελληνικό προϊόν να σημειώσει νέες επιτυχίες στο εξωτερικό. Μάλιστα, όπως εκτιμά ο Δημήτρης Μανώσης, πρόεδρος της «ΖΕΥΣ ΑΚΤΙΝΙΔΙΑ ΑΕ», που εδρεύει στο σημαντικότερο παραγωγικό κέντρο ακτινιδίου της Κεντρικής Μακεδονίας, την Πιερία, από τον επόμενο χρόνο και εάν υπάρξει πλήρης παραγωγή, η χώρα μας θα σκαρφαλώσει στην τρίτη θέση της παγκόσμιας κατάταξης των χωρών παραγωγής ακτινιδίου, ξεπερνώντας και τη Χιλή. Σε ό,τι αφορά την παραγωγή, στην Πιερία και στους οπωρώνες των συνολικά 30.000 στρεμμάτων, εκτιμάται πως θα φτάσει στους 35.000-40.000 τόνους. Αντίστοιχα, η συνολική παραγωγή, σύμφωνα με τον κ. Μανώση, θα αγγίξει τους 190.000-200.000 πανελλαδικά –εκ των οποίων το 95% οδηγείται προς εξαγωγή– και θα είναι αυξημένη κατά περίπου 30%. Οι λόγοι αύξησης της παραγωγής είναι τόσο οι καιρικές συνθήκες, που σε κάποιες περιοχές της χώρας ήταν ευνοϊκές, όσο και η αύξηση των φυτεύσεων σε όλη την Ελλάδα. «Ο ενθουσιασμός πρέπει να είναι ελεγχόμενος, γιατί μπορεί να υπάρχει ενδιαφέρον για νέες φυτεύσεις, αλλά χρειάζονται υποδομές, αποθηκευτικοί χώροι και ψυκτικοί θάλαμοι και, κυρίως, αναζήτηση νέων αγορών», επισημαίνει ο πρόεδρος της «ΖΕΥΣ».

Διαβάστε ακόμη: Ακτινίδιο – Καλλιεργητικές πρακτικές και ανάγκες

Σύμφωνα με τον κ. Μανώση, η ευρωπαϊκή αγορά έπιασε οροφή στην κατανάλωση ακτινιδίου, το ρωσικό εμπάργκο θίγει τους Έλληνες παραγωγούς, ενώ για τις αγορές εκτόνωσης του προϊόντος, που είναι οι τρίτες χώρες, όπως η Ν. Κορέα, η Ταϊβάν, η Βραζιλία και η Ιαπωνία, δεν υπάρχουν διακρατικές συμφωνίες. «Εάν θέλουμε να αποκτήσουμε πρωταγωνιστικό ρόλο και να αποφύγουμε σοβαρά προβλήματα διάθεσης του προϊόντος στο μέλλον, τόσο από την έλλειψη των αγορών όσο και από τις εξαγωγές χωρίς τα απαραίτητα ποιοτικά χαρακτηριστικά, επιβάλλεται η χώρα μας και το ακτινίδιο να αποκτήσουν brand name», επεσήμανε ο κ. Μανώσης, προσθέτοντας πως εξόχως σημαντική είναι και η ίδρυση Διεπαγγελματικής, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη, καθότι αναμένει την αναγνώρισή της από την πολιτεία.

Αυξητικές τάσεις στις νέες φυτεύσεις ακτινιδίων παρατηρούνται και στον Νομό Ημαθίας, αφού η καταναλωτική ζήτηση και οι ελάχιστες καλλιεργητικές φροντίδες κεντρίζουν το ενδιαφέρον των παραγωγών, που θεωρούν την καλλιέργεια αρκετά προσοδοφόρα. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Απόστολου Λουκανόπουλου, προέδρου του Αγροτικού Συνεταιρισμού Μελίκης, που συγκεντρώνει, συντηρεί, συσκευάζει, διακινεί και εμπορεύεται ακτινίδια, η φετινή παραγωγή αναμένεται να αγγίξει τους 4.000 τόνους και θα είναι ελαφρώς μειωμένη συγκριτικά με πέρσι, εξαιτίας της χαλαζόπτωσης που έπληξε την περιοχή την άνοιξη.

Ωστόσο, όπως τονίζει, η εικόνα θα είναι πιο καθαρή τον ερχόμενο μήνα και όταν θα ξεκινήσει η συγκομιδή. «Σχεδόν το 95% της παραγωγής μας απευθύνεται σε αγορές του εξωτερικού και πιστεύω πως θα καλύψουμε τις υποχρεώσεις και τις παραγγελίες μας», τονίζει ο κ. Λουκανόπουλος. Σχετικά με τις φετινές τιμές εκτιμά ότι θα είναι ελαφρώς αυξημένες σε σχέση με πέρσι που έφτανε από 38 έως 42 λεπτά το κιλό, καθώς η μειωμένη παραγωγή της γειτονικής Ιταλίας στρέφει τους εμπόρους στις ελληνικές αγορές. «Ιταλοί έμποροι έχουν προσεγγίσει την περιοχή, αναζητώντας ακτινίδια και ήδη έχουν κάνει επαφές», καταλήγει ο πρόεδρος του ΑΣ Μελίκης.

ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ – ΘΡΑΚΗ
ΕΑΣ Καβάλας: 10.000 τόνοι ακτινίδια η ετήσια παραγωγή

Η ΕΑΣ Καβάλας πριν από περίπου εννέα χρόνια, έχοντας δημιουργήσει συσκευαστήριο, ξεκίνησε να στήνει ένα δίκτυο αγοράς στη Γαλλία, στην Ισπανία, στη Γερμανία και στην Πολωνία εξάγοντας ακτινίδιο. Η ΕΑΣ εξάγει ετησίως στη Γαλλία 3.000 τόνους ακτινίδια και, μάλιστα, από την ετήσια παραγωγή των 10.000 τόνων ακτινιδίων οι 7.000 πηγαίνουν σε Ισπανία και Γαλλία.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΕΑΣ Καβάλας, Κώστα Λεπίδα, «δεν προσδιορίστηκε ο όγκος της φετινής παραγωγής, που ενδέχεται να ξεπεράσει τους 10.000 τόνους». Τονίζει ότι βγαίνουν στην αγορά από τον Οκτώβρη μέχρι τον Μάιο και αυτό πρέπει να ισχύει για όλη την Ελλάδα, με την επισήμανση ότι το προϊόν είναι πολύ καλό ποιοτικά. «Θα πρέπει να καλύπτουμε όλο το δικό μας ημισφαίριο για να υπάρχει συνέπεια και συνέχεια στην αγορά. Αυτό, όμως, δεν επιτυγχάνεται λόγω έλλειψης υποδομών (αποθηκευτικών χώρων)». Στην περίπτωση της ΕΑΣ Καβάλας, οι υποδομές υπάρχουν, οπότε οι παραγωγοί πηγαίνουν το προϊόν στην Ένωση, το ακτινίδιο συγκεντρώνεται και μπαίνει στα ψυγεία. Μεγάλο πρόβλημα στην κατεύθυνση της δημιουργίας υποδομών δημιουργεί η στασιμότητα του ΠΑΑ. «Το πρόγραμμα Αλέξανδρος Μπαλτατζής είναι σταματημένο εδώ και τρία χρόνια. Υποβάλαμε πρόταση για να γίνουν νέες υποδομές και περιμένουμε την έγκριση για να προχωρήσουμε. Δυστυχώς, όμως το νέο ΠΑΑ 2014-2020 δεν ξεκίνησε». Ο κ. Λεπίδας εξηγεί ότι για να μπορέσουν να σταθούν οι συνεταιρισμοί στην αγορά και να προωθήσουν τα προϊόντα των παραγωγών στο εξωτερικό χρειάζεται χρηματοδότηση από τις τράπεζες, σημειώνοντας ότι οι τζίροι της Ένωσης κυμαίνονται στα 30-40 εκατ. ευρώ. Ένα περιβάλλον με παγωμένες χρηματοδοτήσεις εμποδίζει την εξωστρέφεια. «Χωρίς οργάνωση παραγωγής και χρηματοδότηση η αγροτική παραγωγή θα φθίνει», λέει.

aktinidio-sigomidi-xorafiΗ Ένωση σχεδιάζει να πάρει ο παραγωγός προκαταβολή 30 λεπτά/κιλό μέχρι τα τέλη Νοέμβρη και η εκκαθάριση γίνεται τον Ιούνιο. Μετρώντας την παγκόσμια αγορά, σημειώνει ότι η Χιλή φέτος δεν έχει προϊόν, η δε Νέα Ζηλανδία έχει λίγες ποσότητες και δεν τους θεωρούν ανταγωνιστές. «Η αγορά είναι άδεια και επιχειρούμε να την ελέγξουμε έως ότου βγάλει η Ιταλία προϊόν. Η χρονιά είναι καλή, αλλά χρειάζεται ψυχραιμία και συνέπεια. Δεν θα πρέπει να γίνει αυτό που ακούστηκε ότι τον Αύγουστο άγουρα ακτινίδια κόπηκαν και βγήκαν στο εξωτερικό. Αυτό δημιουργεί τεράστιο πρόβλημα, γιατί αν το φάει ο καταναλωτής δεν θα θελήσει ξανά ελληνικό ακτινίδιο».

ΘΕΣΣΑΛΙΑ
Χαμόγελα για το ακτινίδιο στον Πυργετό

Το ακτινίδιο Πυργετού-Αιγάνης στο Δέλτα του Πηνειού, στην κοιλάδα των Τεμπών, τα τελευταία χρόνια έχει αναδειχθεί σε σήμα κατατεθέν της περιοχής και η πορεία του επηρεάζει την τοπική οικονομία. Η ποιότητά του δεν οφείλεται μόνο στις εδαφοκλιματολογικές συνθήκες, αλλά και στις καλλιεργητικές φροντίδες και το μεράκι των παραγωγών. Μάλιστα, κάθε χρόνο ολοένα και περισσότεροι παραγωγοί στρέφονται στην καλλιέργεια ακτινιδίου, καθώς αυτή προσφέρει ένα σταθερό εισόδημα, άλλοτε πενιχρό και άλλοτε ισχυρό. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τα 3.000 στρέμματα που καλλιεργήθηκαν πέρυσι, φέτος τα δέντρα ξεπέρασαν τα 3.500 στρ, με μέση στρεμματική απόδοση τους 3 τόνους, άρα αναμένεται ένα τονάζ περίπου στους 10.000 τόνους. Σύμφωνα με το μέλος της διοικούσας επιτροπής της Ομάδας Παραγωγών Ακτινιδίου Πυργετού, Θανάση Βλάχο, «η δυναμική της περιοχής είναι τέτοια που αντιπροσωπεύει το 8% της εγχώριας παραγωγής». Φέτος, η ποιότητα αναμένεται καλή, καθώς το προϊόν δεν επηρεάστηκε από τις ακραίες καιρικές συνθήκες, ενώ στα πλεονεκτήματα συγκαταλέγεται η ποιοτική και σταθερή άρδευση, που γίνεται από τον γειτονικό Πηνειό. Η συγκομιδή θα ξεκινήσει περί τα τέλη Οκτωβρίου, ενώ λίγες μέρες πριν θα πραγματοποιηθεί η καθιερωμένη γιορτή ακτινιδίου, από τον Δήμο Τεμπών και την Περιφέρεια Θεσσαλίας, στο πλαίσιο προβολής και εξωστρέφειας του προϊόντος. Όσον αφορά τις τιμές, σύμφωνα με τον κ. Βλάχο, «το ενδιαφέρον των εταιρειών, που διαπραγματεύονται με την Ομάδα Παραγωγών, είναι μεγάλο. Πέρυσι, οι πληρωμές κυμάνθηκαν στα 40-42 λεπτά, αλλά φέτος η εκτίμησή μας είναι ότι θα κερδίσουμε κάτι παραπάνω».

Το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής (90%) εξάγεται, ενώ φέτος κάποιες εταιρείες που απορροφούν την τοπική παραγωγή σκοπεύουν να προωθήσουν το ακτινίδιο στην κινεζική αγορά. Ακόμη, η ΟΠ Ακτινιδίου (αριθμεί 45 μέλη) έχει καταθέσει φάκελο στο πρόγραμμα 4.2.1. (Μεταποίηση, Εμπορία, Ανάπτυξη γεωργικών προϊόντων) για τη δημιουργία ιδιόκτητων ψυγείων και αποθηκευτικών χώρων, εξέλιξη που θα ενισχύσει τη διαπραγματευτική της ισχύ.

Άρτα

Τους 50.000 τόνους αναμένεται να αγγίξει φέτος η ποσότητα του ακτινιδίου στην Άρτα, με τους παραγωγούς να εκφράζουν την ικανοποίησή τους. Την ίδια ώρα, το ενδιαφέρον για εξαγωγή είναι πολύ μεγάλο, δεδομένης της ποιότητας του παραγόμενου προϊόντος, αλλά και της μειωμένης παραγωγής ακόμα και κατά 60% στη διεθνή αγορά λόγω των αντίξοων καιρικών συνθηκών, που επικράτησαν κατά την περίοδο του φετινού χειμώνα και της άνοιξης.

Σύμφωνα με τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Παραγωγής, Εμπορίας, Διακίνησης και Εξαγωγής Ακτινιδίων Δήμου Αρταίων, «Πύρρος», η αύξηση της παραγωγής ακτινιδίου στην περιοχή οφείλεται στην πολύχρονη εμπειρία και γνώση των παραγωγών και στις ιδανικές εδαφοκλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν.

Ωστόσο, όπως αναφέρεται, η φετινή σοδειά, λόγω της αυξημένης καρποφορίας, έχει επιβαρυνθεί με μεγάλο κόστος λόγω των ιδιαίτερων καλλιεργητικών φροντίδων (λιπάσματα, φάρμακα, αραίωμα καρπών κ.λπ.). Υπολογίζεται ότι το κόστος παραγωγής της φετινής χρονιάς είναι προσαυξημένο σε σχέση με πέρυσι κατά 30% τουλάχιστον. Από τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του ο συνεταιρισμός, η έλλειψη ακτινιδίων διαμορφώνει σήμερα υψηλές τιμές στον καταναλωτή, που ξεκινούν από 4 ευρώ ανά κιλό. Για τον λόγο αυτόν, καλεί τους παραγωγούς να είναι προσεκτικοί και να μην υποκύπτουν στις χαμηλές τιμές των εμπόρων, αφού η εικόνα της αγοράς διαφαίνεται εξαιρετική.

ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ
Πρώτες κοπές προς τα τέλη Σεπτεμβρίου

Καλύτερη φαίνεται να είναι η φετινή χρονιά για το ακτινίδιο της περιοχής του Σπερχειού στη Φθιώτιδα. Τα 2.500 στρέμματα, που καλλιεργούνται στην περιοχή, δείχνουν να έχουν καλύτερη παραγωγή σε σχέση με πέρυσι. Όπως είναι γνωστό, το ακτινίδιο έχει πιστοποιηθεί ως ΠΟΠ, αλλά αυτό δεν αντανακλάται και στο εισόδημα του παραγωγού. Σύμφωνα με τον γεωπόνο και παραγωγό Στέφανο Παπαϋφαντή από το Καστρί Φθιώτιδας, η φετινή παραγωγή σε σχέση με πέρυσι δείχνει να είναι καλύτερη. Το θετικό είναι ότι δεν έχουμε προσβολές από ασθένειες και έντομα. Η εικόνα που έχουμε αποκομίσει από την Ιταλία με τη βακτηριακή προσβολή των ακτινιδίων μάς έχει προβληματίσει σε μεγάλο βαθμό και γι’ αυτόν τον λόγο είμαστε περισσότερο προσεκτικοί και επιφυλακτικοί στις καλλιεργητικές μας φροντίδες. Η μέση απόδοση των φυτών θα είναι κοντά στους 2,5-3 τόνους το στρέμμα. Στο θέμα της εμπορίας υπάρχει κινητικότητα και αυτό μας δίνει το πλεονέκτημα να έχουμε καλύτερη διαπραγματευτική δυνατότητα. Η μέση τιμή της περσινής χρονιάς κυμάνθηκε περίπου στα 35 λεπτά/κιλό. Ένα άλλο θετικό στοιχείο για τη φετινή παραγωγή είναι και η πρωιμότητα της καρποφορίας. Όπως δείχνουν τα πράγματα, οι πρώτες κοπές θα ξεκινήσουν προς τα τέλη Σεπτεμβρίου για την ποικιλία «Τσεχελίδης» .