26 βραβευμένες φωτογραφίες των Κωδωνοφόρων της Α. Μακεδονίας
Ο Νίκος Βαβδινούδης παρουσιάζει τα διονυσιακά δρώμενα που επιβιώνουν από τα πανάρχαια χρόνια μέχρι και τις μέρες μας
Η βραβευμένη έκθεση φωτογραφίας του Νίκου Βαβδινούδη, “Πρόσωπα + Προσωπεία” που ταξίδεψε σε Λονδίνο, Ζυρίχη, Γενεύη, Μάλτα, Πεκίνο έρχεται στην Αθήνα στην Γκαλερί Ευριπίδη. Εγκαινιάζεται εκεί την Πέμπτη 23 Φεβρουαρίου στις 20.00. Επίσης θα παρουσιαστεί στη Μελβούρνη της Αυστραλίας, στο Ελληνικό Μουσείο, υπό τον τίτλο “Faces + Masks στις 9 Μαρτίου.
Πρόκειται για μια έκθεση φωτογραφίας που καταγράφει -με την σύγχρονη ματιά του Βαβδινούδη- το πανάρχαιο δρώμενο των Κωδωνοφόρων της Ανατολικής Μακεδονίας που έλαβε χώρα το τριήμερο 6, 7 και 8 Ιανουαρίου. Το project διακρίθηκε στον διαγωνισμό Τravel Protographer of the Year (TPOTY).
Ad hoc ethnography Ο έμπειρος ερευνητής του λαϊκού μας πολιτισμού Γιώργος Μελίκης αναφέρει στον κατάλογο που συνοδεύει την έκθεση: «Τα εθνογραφικά αποτυπώματα έχουν μια και μοναδική-διαζευκτική πιθανότητα να καταγραφούν. Στην ώρα τους, στον τόπο τους και στην εξέλιξη της επιτέλεσής τους, Ή να στηθούν επί τούτω ad hoc! Και είναι φυσικά θέμα διαχείρισης και κυρίως επάρκειας του καταγραφέα. Η εθνογραφική φωτογραφία μπορεί εύκολα να καλύψει και να αφομοιώσει τις όποιες πραγματικές-πρακτικές δυσχέρειες. Τις εγγενείς όμως, μέσα στις οποίες είναι εγκιβωτισμένο το σπέρμα, το συναίσθημα και το φως, δύσκολα τα αιχμαλωτίζεις με ένα κλικ. Όταν πρωτοείδα το projekt αυτό του Βαβδινούδη με τα επιτελεστικά δρώμενα της Δράμας και της Νικήσιανης Καβάλας, το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα ήταν ότι εδώ έχουμε να κάνουμε με ad hoc ethnography. Ίσως να πρόκειται για παρείσακτο νεολογισμό στο πεδίο της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, όμως κάποια σημαντικά και ιδιαίτερα καταγραφικά αποτυπώματα, όπως αυτά του Νίκου Βαβδινούδη που έγιναν ad hoc (επί τούτω) και που μας δίνουν την ένταση που αγγίζει τα όρια του αισθητικού επιτεύγματος, καλό είναι να τολμούμε και να τα λέμε με το όνομά τους».
Σκηνοθετώντας «Κωδωνοφόρους και Αράπηδες» «Στόχος μου σε κάθε περίπτωση ήταν η ανάδειξη του προσώπου πίσω από τη μάσκα, της προσωπικότητας πίσω από τα κοστούμια, του ανθρώπου πίσω από την μεταμφίεση», δηλώνει ο Nίκος Βαβδινούδης και προσθέτει: «Οι φωτογραφίσεις σκηνοθετήθηκαν (stage photography). Με φόντο ένα απλό πανί και τεχνητό φωτισμό δημιουργήθηκε ένα στούντιο στη φύση, ενώ πολύ συχνά το ευρύτερο φυσικό περιβάλλον παρεισφρέει στην εικόνα και την καθορίζει». Παρότι στατικές, οι φωτογραφίες είναι έντονα θεατρικές. Προκειμένου να τονίσει το βλέμμα των ηρώων του και να αναδείξει τις λεπτομέρειες των κοστουμιών (προβιές λύκων ή τράγων), ο φωτογράφος χρησιμοποιεί στουντιακό φλας δουλεύοντας σε εξωτερικό χώρο.
«Σε κάποιες είναι έντονοι οι συνειρμοί με την Ελληνική μυθολογία. Έχοντας στάχτες στα πρόσωπα τους ήθελα να θυμίζουν χάλκινα αγάλματα της αρχαιότητας. Σε άλλες, οι προβιές που φορούν δηλώνουν άμεσα τις αρχέγονες καταβολές τους. Το παιχνίδι του στησίματος με τις μορφές πίσω από τα πανιά, θυμίζει το θέατρο σκιών, ένα ακόμα στοιχείο», σημειώνει.
Έντονος ο θαυμασμός και η ευγνωμοσύνη του Νίκου Βαβδινούδη για τους ανθρώπους που συνέβαλαν στην πραγματοποίηση αυτής της φωτογράφισης, όπως λέει ο ίδιος: «Ηταν εντυπωσιακό το πώς στήνονταν από μόνοι τους μπροστά στην κάμερα, χωρίς να χρειάζεται να κάνω διορθώσεις. Ήθελα το βλέμμα τους στον φακό να είναι αυστηρό και βαθύ, και τα κατάφεραν. Πιστεύω ότι ακόμη και αν είχα τους καλύτερους ηθοποιούς δεν θα μπορούσαν να αποδώσουν αυτή τη δύναμη του βλέμματος. Ακόμη και οι ίδιοι όταν είδαν το αποτέλεσμα δεν πίστευαν στα μάτια τους».
Μάλιστα, υπογραμμίζει ότι «η συμμετοχή των νεαρών παιδιών 15-18 χρόνων βεβαιώνει πως η φροντίδα και ο ζήλος για τη διατήρηση αυτής της παράδοσης έχουν περάσει στις νέες γενιές, που είναι βασικές πρωταγωνίστριες στα δρώμενα. Και αυτή είναι η μεγαλύτερη δύναμη που αποτυπώνεται στα έργα μου, της ελληνικής παράδοσης».
Ταξιδεύοντας στα χωριά της Δράμας και της Καβάλας
Η φωτογράφηση πραγματοποιήθηκε στα χωριά του νομού Δράμας Μοναστηράκι, Ξηροπόταμος, Πετρούσα, Πύργοι, Καλή Βρύση, Παγωνέρι ,Βώλακας και στην Νικήσιανη του νομού Καβάλας, διήρκησε περισσότερα από δυο χρόνια, και όπως αποκαλύπτει ο Νίκος Βαβδινούδης, θέλησε να κρατήσει την αρχέγονη αίσθηση του σατυρικού δρώμενου συνδυάζοντας το φυσικό περιβάλλον με τεχνικές στούντιο. Για τις ανάγκες του project χρησιμοποιήθηκαν, κατά περίπτωση, φυσικά σκηνικά, ενώ στις υπόλοιπες φωτογραφίες ο τεχνητός φωτισμός και το σκηνικό, προσδίδουν μια έντονη θεατρικότητα, θέτοντας σε πρώτο πλάνο τον άνθρωπο, που κρύβεται πίσω από την αμφίεση. Οι ανθρώπινες μορφές παίζουν με το γύρω περιβάλλον και δημιουργούν ένα διάλογο με αυτό, ενώ η αφαίρεση της μάσκας εκπλήσσει τον θεατή και γεφυρώνει με απρόβλεπτο τρόπο τον άνθρωπο με τον εκάστοτε ρόλο.
Η βράβευση και οι διακρίσεις
Φωτογραφίες από το project ”Πρόσωπα + Προσωπεία”[ Κωδωνοφόροι-Ανατολική Μακεδονία ] διακρίθηκαν στην κατηγορία People & Cultures Portfolio – TRIBES (2η θέση) ανάμεσα σε χιλιάδες συμμετοχές από ολόκληρο τον κόσμο και έχουν εκτεθεί στο Royal Geographical Society στο Λονδίνο το καλοκαίρι του 2015, καθώς και τον Σεπτέμβριο 2016 στην Μάλτα και τον Νοέμβριο 2016 στο Πεκίνο. Επίσης, τον Φεβρουάριο του 2016 η έκθεση ταξίδεψε στην Ζυρίχη και τον Απρίλιο στην Γενεύη, ενώ φέτος τον Μάρτιο θα παρουσιαστεί στο Ελληνικό μουσείο στη Μελβούρνη στα πλαίσια του Virgin Australia Melbourne Fashion Festival.
*ΝΙΚΟΣ ΒΑΒΔΙΝΟΥΔΗΣ ”Faces + Masks”
ΕΓΚΑΙΝΙΑ: Πέμπτη 23 Φεβρουαρίου 2017, ώρα 20.00
ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΚΘΕΣΗΣ: 23 Φεβρουαρίου – 24 Μαρτίου 2017
Evripides Art Gallery, Ηρακλείτου 10 & Σκουφά Κολωνάκι , 106 73 τηλ: 210 3615909
Ημέρες & Ώρες Λειτουργίας: Τρίτη – Πέμπτη- Παρασκευή: 11.00 – 20.30
Τετάρτη: 11.00 -17.00 & Σάββατο: 11.00 -16.30
Κυριακή και Δευτέρα: Κλειστά
Μετρό Σύνταγμα, Ευαγγελισμός Ι πρόσβαση ΑμεΑ