γράφουν οι Μαρία Αμπατζή, Γιώργος Ρούστας, Γιάννης Σάρρος, Αφροδίτη Χρυσοχόου
Οι πρώτες μεγάλες απώλειες στις καλλιέργειες που επλήγησαν από τις χαμηλές θερμοκρασίες και τον παγετό του Ιανουαρίου έχουν ήδη αρχίσει να διαφαίνονται, με το σύνολο των επιπτώσεων σε πολλές περιπτώσεις να μην μπορεί ακόμη να προσδιοριστεί.
Κηπευτικά
Στη Θεσσαλία, το κατώφλι του ΕΛΓΑ για την υποβολή αιτήσεων αποζημιώσεων, αυτήν τη φορά για τον παγετό, πέρασαν οι παραγωγοί των υπαίθριων κηπευτικών. Μπορεί η Θεσσαλία να γλύτωσε από τα χιόνια της «Ελπίδας», ωστόσο οι πολύ χαμηλές θερμοκρασίες που επικράτησαν στον κάμπο έφτασαν τους -10 βαθμούς με αποτέλεσμα μαρούλι, κρεμμύδι, πράσο, μπρόκολο και άλλα λαχανικά να παγώσουν και να παρατηρηθεί έλλειψη προϊόντων στις λαϊκές αγορές, στα μανάβικα και στα σούπερ μάρκετ την εβδομάδα που μας πέρασε.
Φυσικά, το φαινόμενο αυτό έφερε μεγάλες ανατιμήσεις. Τουλάχιστον 20-30 λεπτά «τσίμπησαν» τα ανάρπαστα λαχανικά της περιοχής, ενώ σε όσα ήρθαν από Κρήτη και Πελοπόννησο η αύξηση ήταν ακόμη μεγαλύτερη και λόγω μεταφορικών.
Οι παραγωγοί δηλώνουν ανήσυχοι, μια και η κλιματική κρίση συνεχίζει να τους ταλαιπωρεί, ενώ βρισκόμαστε ακόμη στη μέση του χειμώνα. Στατιστικά, μάλιστα, έχει παρατηρηθεί ότι οι περισσότερες ζημιές σημειώνονται τον Μάρτιο. «Το μόνο που απομένει να κάνουμε είναι να προσευχόμαστε», δηλώνει χαρακτηριστικά Λαρισαίος παραγωγός.
Ξεκίνησαν οι αιτήσεις προς τον ΕΛΓΑ
Αλλά και στη Στερεά Ελλάδα, τουλάχιστον στην παρούσα φάση, το βασικότερο πρόβλημα εντοπίζεται στα υπαίθρια κηπευτικά και κυρίως στα φυλλώδη. Για τον λόγο αυτόν, παραγωγοί ξεκίνησαν τη διαδικασία αιτήσεων προς τον ΕΛΓΑ. Τα σιτηρά της περιοχής δείχνουν να διατηρούν τη φυσιολογική τους ανάπτυξη, λόγω του ύψους του χιονιού και χωρίς να έχουν πειραχτεί σε μεγάλο βαθμό από τον παγετό. Για τις υπόλοιπες καλλιέργειες, και κυρίως τα δέντρα, οι απόψεις προς το παρόν είναι συγκεχυμένες και τα αποτελέσματα θα φανούν στις αρχές της άνοιξης.
Ειδικοί του χώρου εκτιμούν ότι οι θερμοκρασίες αυτές για ορισμένες περιοχές επέδρασαν ακόμη και θετικά λόγω των χαμηλών θερμοκρασιών, ώστε να μπορέσουν τα δέντρα να ολοκληρώσουν τον κύκλο του λήθαργου και να είναι έτοιμα στις αρχές της άνοιξης για τη νέα παραγωγική περίοδο.
«Είχαμε περιπτώσεις, όπως στην Κωπαΐδα, όπου οι θερμοκρασίες έπεσαν ακόμη και κάτω από τους -10 βαθμούς. Σε αυτή την περίπτωση, δέντρα όπως η ελιά και η ροδιά θα έχουν προβλήματα. Για άλλες περιοχές, οι χαμηλές θερμοκρασίες ίσως να βοήθησαν τα δέντρα μέσα από τον λήθαργο, κάτι το οποίο την περσινή περίοδο δεν πραγματοποιήθηκε με όλα τα αρνητικά αποτελέσματα», ανέφερε ο αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης, Κώστας Αποστολόπουλος.
Στάση αναμονής
Στη Θράκη, όπως μεταφέρει στην «ΥΧ» ο προϊστάμενος του ΕΛΓΑ, Δημήτρης Πανταζής, έγινε αναγγελία για τα χειμερινά κηπευτικά. «Οι θερμοκρασίες ήταν πολύ χαμηλές, με αποτέλεσμα να παρατηρηθούν ζημιές σε κηπευτικά στις περιφερειακές ενότητες Ροδόπης, Ξάνθης και Έβρου. Σε Ροδόπη και Ξάνθη αθροιστικά οι πληγείσες εκτάσεις χειμερινών κηπευτικών υπολογίζονται σε 500 στρέμματα. Στον Έβρο υπολογίζονται άλλα τόσα», εξηγεί, αναφέροντας ότι υποβάλλονται δηλώσεις ζημιάς και ακολούθως θα γίνουν οι εκτιμήσεις.
Αναφερόμενος στα χειμερινά σιτηρά, ο κ. Πανταζής λέει πως παρακολουθούν το φαινόμενο και οι καταστάσεις δείχνουν πιο ήπιες σε Ροδόπη και Ξάνθη, ενώ η ανησυχία είναι εντονότερη στον Νομό Έβρου. «Εάν κι εφόσον προκύψουν ζημιές, θα ανοίξει αναγγελία και θα ενημερωθούν οι παραγωγοί» εξηγεί. Μέχρι στιγμής, δεν έχουν ειδοποιηθεί για άλλα προβλήματα και βρίσκονται σε επαφή με την τοπική αυτοδιοίκηση και τους άλλους φορείς. Μόλις υπάρξει βελτίωση στα ακραία καιρικά φαινόμενα των ημερών, με τις έντονες βροχοπτώσεις, λέει πως τα στελέχη του ΕΛΓΑ θα κάνουν περιοδεία για να διαμορφώσουν εικόνα.
Πάγωσαν σιτηρά και κριθάρια
Στην Κεντρική και Δυτική Μακεδονία, οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες και κυρίως οι πολυήμερες αρνητικές θερμοκρασίες προκάλεσαν προβλήματα τόσο στο ζωικό, όσο και στο φυτικό κεφάλαιο. Αν και είναι ακόμη νωρίς για καταγραφή ζημιών στις μεγάλες καλλιέργειες, στο Κιλκίς η κακοκαιρία πάγωσε τα σιτηρά και τα κριθάρια, ιδίως στα χωράφια των αγροτών που έσπευσαν να σπείρουν νωρίς, τονίζει ο παραγωγός Χρήστος Γκότσικας, αναφέροντας ότι τα φυτά έχουν υποστεί στρες, ενώ κάποια έχουν καεί.
Προβλήματα ανέκυψαν και στην περιοχή των Γρεβενών για τις ίδιες καλλιέργειες, χωρίς όμως να μπορεί να αποτιμηθεί η κατάσταση μέχρι τον επόμενο μήνα, όπως σημειώνει ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Γρεβενών, Χρυσόστομος Παυλίδης. «Στα κριθάρια και στα σιτάρια οι πολυήμερες αρνητικές θερμοκρασίες και οι παγωνιές σίγουρα θα προκαλέσουν προβλήματα, τα οποία όμως θα τα δούμε όταν οι καιρικές συνθήκες βελτιωθούν. Τα μεγαλύτερα όμως προβλήματα έχουν προκληθεί στις ελαιοκράμβες, οι οποίες φαίνεται να έχουν καταστραφεί», επισημαίνει ο ίδιος.
Κάποιες ζημιές καταγράφονται στα σιτάρια και στον Πολύμυλο Κοζάνης, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Αγροτικού Συνεταιρισμού Πολυμύλου, Γιάννη Αμβρακίδη. «Εμείς ακόμη περιμένουμε να αποζημιωθούμε για τη φωτιά του καλοκαιριού που κατέκαψε πατατοχώραφα και αγροτικές υποδομές. Είχαμε επίσης πολλές ζημιές από τα χαλάζια, ενώ από τις τελευταίες καιρικές συνθήκες και την παγωνιά έχουμε προβλήματα στα σιτηρά, χωρίς ακόμη να γνωρίζουμε το μέγεθος. Αυτό θα φανεί την άνοιξη», επισημαίνει.
Πληγέντες και οι κτηνοτρόφοι
Οι παρατεταμένοι παγετοί δημιούργησαν προβλήματα και στην κτηνοτροφία, καθώς η μεταφορά τροφών για τη σίτιση των ζώων ήταν δύσκολη, ενώ οι αρνητικές θερμοκρασίες πάγωσαν τα νερά και δυσχέραναν το πότισμα, προκαλώντας απώλειες, σύμφωνα με τον πρόεδρο των κτηνοτρόφων Φλώρινας, Τιμόθεο Ιωαννίδη. «Το μεγάλο πρόβλημα είναι η παγωνιά και ο αέρας, που δυσκολεύουν την κατάσταση στον στάβλο. Παλεύαμε να ξεπαγώσουμε τα νερά, αλλά το χιόνι το έχουμε συνηθίσει», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Ιωαννίδης.
Περιφέρεια ΑττικήςΓια τους ανασφάλιστους παραγωγούς των θερμοκηπιακών καλλιεργειών στον Μαραθώνα, που επλήγησαν από τον χιονιά, ανακοινώθηκε από το ΥΠΑΑΤ ότι θα ληφθούν υπόψη τα μοντέλα που έχουν δημιουργηθεί σε προηγούμενες φυσικές καταστροφές και ότι συστήνεται ειδική Επιτροπή από τον ΕΛΓΑ και την Περιφέρεια Αττικής για την παραλαβή των δηλώσεων από πληγέντες παραγωγούς. |
Αποζημιώσεις 22 λεπτά/κιλό για τους παραγωγούς πορτοκαλιών
Όσον αφορά τα πορτοκάλια που έπληξε ο παγετός, ο πρόεδρος του ΕΛΓΑ, Α. Λυκουρέντζος, ανακοίνωσε πως οι παραγωγοί θα αποζημιωθούν με 0,22 ευρώ το κιλό. Η δέσμευση δόθηκε χθες από τη Λακωνία, την οποία επισκέφτηκε κλιμάκιο του ΥΠΑΑΤ, παρουσία του υπουργού
Σπ. Λιβανού, ο οποίος τόνισε πως θα πράξει ό,τι είναι δυνατό για να αποζημιώσει τους αγρότες που επλήγησαν από τον παγετό με ταχύτητα, δικαιοσύνη και αποτελεσματικότητα.
Σύμφωνα με τον κ. Λυκουρέντζο, θα αναθεωρηθούν πορίσματα από προηγούμενη καταστροφή στη Λεήμονα στη Σκάλα Λακωνίας, γιατί δεν ήταν δίκαια, με ευθύνη υπηρεσιακών παραγόντων του Οργανισμού. Για τον σκοπό αυτόν, θα συγκροτηθεί Επιτροπή που θα εξετάσει τα στοιχεία που έχουν κατατεθεί.
