Άνοδος στις τιμές του ελαιολάδου στην Κρήτη

Ανοδικές τάσεις καταγράφονται στην αγορά του ελαιολάδου στην Κρήτη, με την τιμή βυτίου για ποιοτικά λάδια να διαμορφώνεται από τις αρχές Σεπτεμβρίου πλέον στα 4,50 έως 4,70 ευρώ το κιλό. Η εξέλιξη αυτή σηματοδοτεί σημαντική αύξηση, καθώς όλο τον Αύγουστο η τιμή ήταν γύρω στα 4 ευρώ, μετά την προηγούμενη πτώση που είχε διαμορφωθεί στα 3,50 με 3,60 ευρώ το βυτίο.
Η άνοδος αποδίδεται σε δύο βασικούς παράγοντες, όπως επισημαίνουν στην «ΥΧ» εκπρόσωποι των ελαιοπαραγωγών: Αφενός στις μεγάλες απώλειες παραγωγής στην Ισπανία, όπου υπολογίζεται ότι χάθηκαν περίπου 150.000 τόνοι ελαιολάδου σε μία – δύο περιοχές και αφετέρου στην παρατεταμένη ανομβρία στην Κρήτη, η οποία για τρίτη συνεχόμενη χρονιά πλήττει την ελαιοκαλλιέργεια.
Οι παραγωγοί εκφράζουν έντονη ανησυχία για την πορεία της φετινής σοδειάς. Οι νοτιάδες που έπληξαν το νησί μέχρι και τις αρχές του καλοκαιριού έχουν ήδη μειώσει την προσδοκώμενη παραγωγή σε ποσοστό 30%-40%. Αν, μάλιστα, δεν σημειωθούν βροχοπτώσεις μέσα στον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο, η φετινή παραγωγή κινδυνεύει να περιοριστεί δραματικά.
Η συγκυρία αυτή φαίνεται να «σπρώχνει» την τιμή του ελαιολάδου προς τα πάνω, με τον Σεπτέμβριο να καταγράφει ήδη αύξηση κατά 50-70 λεπτά το κιλό. Ωστόσο, το θετικό για τις τιμές εξελίσσεται σε «εφιάλτη» για τους καλλιεργητές, που βλέπουν τη φετινή σοδειά να απειλείται σοβαρά λόγω των καιρικών συνθηκών. «Βλέπουμε μια άνοδο στις τιμές βυτίου, σε πολύ καλά λάδια, που φτάνουν στα 4,50 – 4,70 ευρώ. Αυτή είναι μια σημαντική άνοδος, διότι η τιμή είχε κατασταλάξει όλο τον Αύγουστο γύρω στα 4 ευρώ. Μετά, δηλαδή, την πτώση που είχε παρατηρηθεί στην τιμή του ελαιολάδου στα 3,50 με 3,60 ευρώ άρχισε διστακτικά από τον Αύγουστο να φαίνεται κάτι θετικό. Με το που μπήκε ο Σεπτέμβριος φαίνεται ότι έχουν γίνει κάποιες καλές κινήσεις και η τιμή βυτίου έφτασε στα 4,50-4,70 ευρώ. Θεωρώ ότι είναι μια αντίδραση μετά τις καταστροφές που έγιναν και στην Ισπανία, διότι φαίνεται ότι εκεί καταστράφηκαν 150.000 τόνοι ελαιολάδου σε μία-δύο περιοχές. Σ’ εμάς στην Κρήτη, η παρατεταμένη ανομβρία συνεχίζεται, γεγονός που σίγουρα συμβάλλει ώστε να μαζέψει κάποιος μέσα το λάδι», λέει στην «ΥΧ» ο Μιχάλης Καμπιτάκης, ελαιοπαραγωγός, πρόεδρος της Οργάνωσης Παραγωγών του ΑΣ Κάτω Ασιτών, α’ αντιπρόεδρος ΣΑΣΟΕΕ και μέλος του ΔΣ της Ένωσης Ηρακλείου.
Ο ίδιος εκφράζει την αγωνία του για τις κλιματικές συνθήκες που πλήττουν τη φετινή σοδειά, επισημαίνοντας: «Αν συνεχίσει έτσι ο καιρός, η φετινή παραγωγή θα είναι λιγοστή στο νησί, θα είναι πολύ μειωμένη. Έχουμε για τρίτη συνεχόμενη χρονιά ανομβρία. Είχαμε αποθέματα στις αρχές του καλοκαιριού. Μετά, αυτά σιγά-σιγά φεύγανε, με αποτέλεσμα η παραγωγή που ευελπιστούσαμε ότι θα είχαμε να είναι μειωμένη σε ποσοστό της τάξης του 30% με 40%.
Αν συνεχίσουν ο Σεπτέμβρης και ο Οκτώβρης χωρίς βροχές, θα έχουμε σοβαρά θέματα, δεν θα έχουμε καθόλου παραγωγή. Θεωρώ ότι όλο αυτό το “πακέτο” των συνθηκών που σας ανέφερα οδήγησαν τον Σεπτέμβριο στο “χτύπημα” προς τα πάνω στην τιμή βυτίου που παρατηρείται στο λάδι, η οποία είναι αυξημένη 50 με 70 λεπτά».
Πελοπόννησος: Κρίσιμος o Σεπτέμβρης για τιμές και αποθέματα
Στα 5 ευρώ η εκκίνηση στη Λακωνία
Έναν ιδιαίτερα κρίσιμο μήνα αναμένεται να βιώσουν οι παραγωγοί στην Πελοπόννησο, αφού τις επόμενες εβδομάδες πρόκειται να ξεκαθαριστεί το τοπίο γύρω από την τιμή στο ελαιόλαδο, αλλά και τις ποσότητες που υπάρχουν στα αποθέματα της περασμένης χρονιάς.
«Αυτήν τη στιγμή, είμαστε στα 5 ευρώ ως τιμή εκκίνησης. Η τιμή του ελαιολάδου έχει ανέβει για δύο λόγους: Ο πρώτος έχει σχέση με την ανομβρία της Ισπανίας και ο δεύτερος είναι ότι η χρονιά που έρχεται θα είναι με την παραγωγή μειωμένη λόγω της έντονης δακοπροσβολής που υπάρχει», δηλώνει ο Παναγιώτης Ντανάκας, διευθυντής του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ελαιολάδου Μολάων – Πακίων Λακωνίας.
Ο ίδιος επισημαίνει ότι «ακόμα υπάρχουν περιθώρια και για νέα άνοδο της τιμής του ελαιολάδου που είναι αποθηκευμένο, αφού εάν εξακολουθήσει να υπάρχει ανομβρία στην Ισπανία και ο δάκος συνεχίσει τη δράση του, τότε θα έχουμε μικρές ποσότητες παραγωγής. Οι αγορές αναμένεται να γίνουν και από τυποποιητές, που θα μπουν στο παιχνίδι». Σε ό,τι αφορά τον κρίσιμο μήνα που διανύουμε, η πρόβλεψη του κ. Ντανάκα είναι ότι «θα χρειασθεί όλος ο Σεπτέμβρης για να εξαντληθούν τα αποθέματα».
«Ρυθμιστής η Ισπανία»
Από τη Μεσσηνία και την Ομάδα Παραγωγών «Νηλέας», ο Γιώργος Κόκκινος μεταφέρει ότι «τα μηνύματα που έχουμε δείχνουν ότι η επερχόμενη εβδομάδα θα είναι ιδιαίτερα κρίσιμη τόσο για τη διαμόρφωση των τιμών όσο και την πώληση των αποθεμάτων.
Η αστάθεια που υπάρχει ως προς την τιμή της Ισπανίας είναι αυτή που θα καθορίσει και την τιμή του προϊόντος μας. Αυτήν τη στιγμή, η τιμή κινείται στα 4,40 και 4,50, αλλά φαίνεται ότι υπάρχει ανοδική τάση τις επόμενες μέρες. Τα πράγματα είναι πολύ ρευστά. Όλοι κινούμαστε σε αχαρτογράφητα νερά».
Σχετικά με τις ποσότητες της περασμένης χρονιάς που είναι αποθηκευμένες, ο κ. Κόκκινος δηλώνει ότι «τις επόμενες δύο εβδομάδες αναμένεται να έχουν φύγει τα λάδια, ώστε να καθαρίσουμε τις δεξαμενές και να είμαστε έτοιμοι για τη νέα περίοδο. Η δικιά μας παραγωγή αναμένεται να είναι μέτρια. Υπάρχουν προβλήματα με τον δάκο και εάν προκύψει και μια μεγάλη βροχή, τότε θα έχουμε προβλήματα με το γλοιοσπόριο. Κάτι τέτοιο θα επηρέαζε άμεσα την παραγωγή».
Έντονα έως ακραία επίπεδα ξηρασίας στις ελαιοπαραγωγικές περιοχές της Ελλάδας Χάρτης του Εθνικού Αστεροσκοπείου δείχνει ότι Πελοπόννησος, Κρήτη Στις πιο σημαντικές ελαιοπαραγωγικές περιοχές της χώρας επικράτησαν συνθήκες έντονης έως ακραίας ξηρασίας στις αρχές Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με χάρτη που δημοσίευσε τη Δευτέρα (8/9) το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών. Η Κρήτη, η Λέσβος και η Πελοπόννησος φαίνονται στον χάρτη με πιο έντονο καφέ χρώμα, καθώς και μία περιοχή στον κάμπο της Ροδόπης. Το καιρικό αυτό φαινόμενο, που οφείλεται στην ανομβρία των τελευταίων εβδομάδων, εμφανίζεται στην πιο κρίσιμη περίοδο για την ελαιοκαλλιέργεια, καθώς τα δέντρα θα πρέπει να «ξεδιψάσουν» όσο το δυνατόν πιο σύντομα, έστω από μία πρώτη φθινοπωρινή βροχή, προκειμένου να δώσουν καλή παραγωγή από τα μέσα Οκτωβρίου και μετά, που ξεκινά η συγκομιδή. Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με το Εθνικό Αστεροσκοπείο, «με εξαίρεση αρκετές περιοχές της Μακεδονίας, της Θεσσαλίας και της Κεντρικής Στερεάς Ελλάδας, η χώρα βρίσκεται σε συνθήκες ξηρασίας. Μεγάλο μέρος της Κρήτης, της Πελοποννήσου, της Ανατολικής Μακεδονίας, της Θράκης και της Λέσβου πλήττονται από έντονη ή ακραία ξηρασία (επίπεδα 4 και 5). Σε κατάσταση μέτριας ή σημαντικής ξηρασίας (επίπεδα 2 και 3), βρίσκονται πολλές περιοχές της Αττικής, της Εύβοιας, της Δυτικής Στερεάς Ελλάδας και της Ηπείρου, καθώς και πολλά νησιά της χώρας. Συνολικά, η γεωγραφική κατανομή της υγρασίας εδάφους στη χώρα δεν διαφέρει πολύ σε σχέση με τις αρχές Αυγούστου, αλλά οι χαμηλές για την εποχή βροχοπτώσεις κατά τον προηγούμενο μήνα οδήγησαν σε αύξηση της έντασης της ξηρασίας σε περιοχές που ήδη πλήττονταν από αυτήν.
Η αξιολόγηση των συνθηκών ξηρασίας βασίζεται στην εδαφική υγρασία του στρώματος μεταξύ 28 και 100 εκατοστών κάτω από την επιφάνεια. Η περιεκτικότητα σε νερό στο στρώμα αυτό είναι κρίσιμη για την ανάπτυξη και την απόδοση πολλών γεωργικών καλλιεργειών και αντικατοπτρίζει την επίδραση του υετού, της εξατμισοδιαπνοής και της απορροής/διήθησης νερού στο έδαφος σε ένα σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα. Όταν η εδαφική υγρασία σε αυτό το στρώμα είναι αρκετά κάτω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα μιας συγκεκριμένης περιοχής, αυτό συνεπάγεται συνθήκες (σχετικής) ξηρασίας και, άρα, παρατεταμένο υδατικό στρες για τις καλλιέργειες. Με βάση τα δεδομένα εδαφικής υγρασίας της υπηρεσίας Copernicus EU της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπολογίζουμε τον κανονικοποιημένο δείκτη απόκλισης εδαφικής υγρασίας (SSMI) λαμβάνοντας υπόψη τις τωρινές συνθήκες, καθώς και αυτές κατά την περίοδο αναφοράς 1991-2020. Ανάλογα με την τιμή του δείκτη αυτού κατατάσσουμε την ξηρασία στα επίπεδα 1 έως 5, τα οποία με τη σειρά τους υποδηλώνουν ήπια, μέτρια, σημαντική, έντονη και ακραία ξηρασία. Οι καταστάσεις αυτές έχουν σχετική και όχι απόλυτη έννοια. Για παράδειγμα, αν η εδαφική υγρασία είναι αρκετά χαμηλή για τα δεδομένα μιας περιοχής τη συγκεκριμένη περίοδο του έτους, τότε ενδέχεται να έχουμε έως και ακραία ξηρασία χωρίς να είναι τελείως ξερό το έδαφος. Στις περιπτώσεις όπου ο δείκτης SSMI είναι ελαφρώς αρνητικός ή θετικός, τότε βρισκόμαστε σε κανονικές για την εποχή συνθήκες, ενώ αν είναι σημαντικά θετικός, τότε έχουμε πλεόνασμα υγρασίας στο έδαφος. Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ελλείψει επιτόπιων παρατηρήσεων, οι τιμές εδαφικής υγρασίας αποτελούν εκτίμηση εξειδικευμένου μοντέλου για την επιφάνεια της Γης (ERA5-Land) και κατά τόπους ενδέχεται να υπάρχουν αποκλίσεις από τις πραγματικές συνθήκες». |