Η απλή αναλογική είναι παγίδα που η συμμετοχή θα εξουδετερώσει
|
Όσο πιο δίκαιο το εκλογικό σύστημα τόσο πιο ισχυρές οι κυβερνήσεις
|
|
Ο Κ. Μητσοτάκης χαρακτήρισε το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής παγίδα του ΣΥΡΙΖΑ. Κι αυτό γιατί καταγράφει αποτελέσματα, αλλά δεν βγάζει κυβερνήσεις, εκτός αν μιλάμε για ανίσχυρες κυβερνήσεις κομμάτων με ετερόκλητα προγράμματα, που εκβιάζουν το ένα το άλλο. Η προοδευτική κυβέρνηση, για παράδειγμα, που επαγγέλλεται ο Αλέξης Τσίπρας, δεν μπορεί παρά να είναι κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΠΑΣΟΚ-Βαρουφάκη και μπορεί εύκολα να φανταστεί κανείς πόσο σταθερή και σοβαρή θα είναι. Ευτυχώς που τέτοιο ενδεχόμενο δεν υπάρχει. Πού οδηγεί η απλή αναλογική τη χώρα; Είναι χίλια τοις εκατό σίγουρο ότι την οδηγεί σε δεύτερες εκλογές μέσα στο καλοκαίρι. Σε εκλογές που θα δώσουν ισχυρή αυτοδύναμη κυβέρνηση της ΝΔ και του Κ. Μητσοτάκη, αφού το εκλογικό σύστημα με το οποίο θα γίνουν είναι το σύστημα που θέσπισαν η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ. Ενισχυμένη αναλογική με μπόνους 40 εδρών στο πρώτο κόμμα, πράγμα που σημαίνει ότι ακόμα κι αν δεν εξασφαλίσει το μαγικό αριθμό των 151 εδρών θα είναι πάρα πολύ κοντά. Η συζήτηση για το ποιο εκλογικό σύστημα είναι το πιο τίμιο, στην οποία συνεχώς επανέρχεται ο ΣΥΡΙΖΑ, είναι μια συζήτηση που δεν έχει νόημα. Τίμιο στην πολιτική είναι κάθε τι που συνδυάζει τη σταθερότητα με την ισοτιμία και τη δικαιοσύνη. Ποια τιμιότητα θα μείνει και ποια σταθερότητα θα εξασφαλιστεί, αν η χώρα ζήσει το φαινόμενο να συναλλάσσονται τα κόμματα πάνω και κάτω από το τραπέζι για να σχηματιστεί μια κυβέρνηση που δεν θα αντανακλά παρά τη δύναμη του εκβιασμού και τη διανομή των θέσεων εξουσίας, που θα προκύπτει από αυτόν; Με τον Α. Τσίπρα, ας πούμε, πρωθυπουργό, τον Ν. Ανδρουλάκη υπουργό Εσωτερικών και τον Γ. Βαρουφάκη υπουργό Οικονομικών και τη σχετική αναλογία στο υπουργικό συμβούλιο;  Οι εκλογές, ωστόσο, στις 21 του Μάη δεν είναι χαλαρές και δεν επιτρέπουν χαλαρή ψήφο. Γιατί έχει τεράστια σημασία ο συσχετισμός που θα προκύψει από αυτές. Μπορεί η απλή αναλογική να μην μπορεί να δώσει, και δεν θα δώσει, κυβέρνηση, αλλά θα αναδείξει το κόμμα που θα κυβερνήσει μετά τις δεύτερες εκλογές, που σίγουρα θα γίνουν. Είναι δηλαδή ο πρώτος γύρος μιας αναμέτρησης που το αποτέλεσμά του θα καθορίσει το αποτέλεσμα του δεύτερου γύρου και το ποιος θα κυβερνήσει για άλλα τέσσερα χρόνια την Ελλάδα. Συνεπώς, μόνο η συμμετοχή μπορεί να εξουδετερώσει την παγίδα της απλής αναλογικής και του ΣΥΡΙΖΑ. Ε.Κ. |
Μιλώντας για τις επερχόμενες εκλογές και το σύστημα με το οποίο θα διεξαχθούν, καλό είναι να έχει κανείς υπόψη του μερικά αδιαμφισβήτητα στοιχεία. Πρώτον, η απλή αναλογική, που δοκιμάζεται για πρώτη φορά στη μεταπολίτευση, είναι το δικαιότερο εκλογικό σύστημα. Δεν μεταφέρει έδρες ενός κόμματος σε άλλο και εξασφαλίζει την ισοτιμία της ψήφου. Αυτό που ψηφίζουν οι πολίτες, αυτό βγαίνει στη Βουλή. Δεύτερον, υποχρεώνει σε κυβερνήσεις συνεργασίας ανάμεσα σε όμορα κόμματα, στη βάση ενός κοινού προγράμματος. Αυτό σημαίνει ότι οι κυβερνήσεις αυτές δεν είναι κυβερνήσεις μειοψηφίας, όπως όλες οι λεγόμενες «αυτοδύναμες» κυβερνήσεις από το 1974 και μετά, αλλά κυβερνήσεις που στηρίζονται σε σαφή λαϊκή πλειοψηφία. Από την άποψη αυτή, είναι πολύ πιο σταθερές από τις αυτοδύναμες κυβερνήσεις, που καλό είναι να θυμόμαστε ότι οδήγησαν τη χώρα στη χρεοκοπία, και παράλληλα οι πρακτικές τους είναι πολύ πιο διαφανείς, καθώς τα κόμματα που συμμετέχουν στον κυβερνητικό συνασπισμό ελέγχουν το ένα το άλλο. Ακόμα και η διαφθορά είναι, υπό αυτές τις συνθήκες, πολύ πιο δύσκολη. Και τρίτο, απλή αναλογική και κυβερνήσεις συνεργασίας υπάρχουν εδώ και χρόνια σε πολλές χώρες της Ευρώπης, που μόνο η πολιτική αστάθεια δεν τις χαρακτηρίζει. Η άποψη ότι στην Ελλάδα κάτι τέτοιο δεν μπορεί να ισχύσει, γιατί δεν έχουμε κουλτούρα συνεργασίας, είναι μια άποψη βαθιά συντηρητική. Βολευόμαστε στην κλοπή, αντί να προσπαθούμε να αλλάξουμε τους νόμους που την επιτρέπουν. Σε κάθε περίπτωση, είναι απολύτως ρεαλιστικό το ενδεχόμενο οι εκλογές της 21ης Μάη να δώσουν κυβέρνηση συνεργασίας. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ είναι πρώτο κόμμα, αυτή η προοπτική γίνεται βεβαιότητα. Γιατί θα είναι πάρα πολύ δύσκολο, όσα μικρότερα δημοκρατικά κόμματα εισέλθουν στη Βουλή, να επιλέξουν την περιπέτεια άλλης μιας εκλογικής αναμέτρησης, από την ευκαιρία μιας κυβέρνησης συνεργασίας, με κοινό πρόγραμμα και συμφωνημένο σχέδιο εφαρμογής του. Πολύ περισσότερο που μια δεύτερη εκλογική αναμέτρηση, με ενισχυμένη αναλογική, θα λάβει χαρακτήρα πόλωσης μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ, εκμηδενίζοντας την επιρροή των μικρότερων κομμάτων. Είναι δύσκολος ο σχηματισμός προοδευτικής κυβέρνησης συνεργασίας; Προφανώς είναι δύσκολος, αλλά όλα θα εξαρτηθούν από τη συμμετοχή και την ψήφο του λαού στις εκλογές με απλή αναλογική. Αυτό είναι ένα ζήτημα στο οποίο όπως φαίνεται συμφωνούν όλα τα κόμματα. Η συμμετοχή θα κρίνει τα πάντα και, κυρίως, τι είδους κυβέρνηση θα έχει η χώρα την επόμενη τετραετία. Ε.Σ. |
