Αντιθέσεις: Επιτελικό κράτος

Το «επιτελικό κράτος» βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση

Το επιτελικό κράτος βήμα προς τις παλιές παθογένειες

Δεν υπάρχει Έλληνας που να μην ξέρει ότι το κράτος είναι για πολλά χρόνια ο μεγάλος ασθενής, που διακρίνεται από αναποτελεσματικότητα, γραφειοκρατία και συχνά ταλαιπωρία του πολίτη. Έτσι που να γίνεται αιτία ανάσχεσης της οικονομίας και της ανάπτυξης, εμπόδιο στην επιχειρηματικότητα και κέντρο διαφθοράς εκεί που έρχεται σε επαφή με τον πολίτη. Με παράπλευρη απώλεια η σχέση του πολίτη με το κράτος, την εφορία, την πολεοδομία και τις διάφορες κρατικές υπηρεσίες να είναι μια σχέση άκρως προβληματική.

Την κατάσταση αυτή αποφάσισε να αλλάξει ο Κυριάκος Μητσοτάκης, μόλις έγινε πρωθυπουργός. Καθώς η Ελλάδα, μετά από μια δεκαετία μνημονίων και στασιμότητας, είχε ανάγκη να μπει σε φάση γρήγορης ανάπτυξης, η μεταρρύθμιση του κράτους ήταν εκ των ων ουκ άνευ. Και τη μεταρρύθμιση αυτή επιχείρησε και επιχειρεί η κυβέρνηση της ΝΔ, με το λεγόμενο επιτελικό κράτος.

Κεντρική ιδέα είναι ο έλεγχος των κρίσιμων κρατικών λειτουργιών από τον πρωθυπουργό και το Μέγαρο Μαξίμου. Η δημιουργία ενός αξιόπιστου μηχανισμού, που θα αποτρέπει κατά το δυνατό την αυτονόμηση των γραφειοκρατικών δομών μέσα στον κρατικό μηχανισμό. Η οργάνωση κρίσιμων υπηρεσιών, που έχουν να κάνουν με την εξυπηρέτηση του πολίτη, αλλά και των επιχειρήσεων, με σύγχρονους τρόπους. Και κορωνίδα όλων αυτών, ο ψηφιακός μετασχηματισμός, που επιτρέπει όλο και περισσότερο οι συναλλαγές του πολίτη με το κράτος να γίνονται χωρίς την ταλαιπωρία της «ουράς» και το «γρηγορόσημο», από το σπίτι με τον υπολογιστή, ή από οπουδήποτε με το κινητό.

Η άυλη συνταγογράφηση είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της επαναστατικής για τα μέτρα της Ελλάδας μεταρρύθμισης. Οι διάφορες ψηφιακές πλατφόρμες για επιδοτήσεις, συντάξεις, φορολογία κ.λπ. βελτίωσαν αισθητά και την αποτελεσματικότητα του κράτους, αλλά και τη ζωή του πολίτη. Οι εμβολιασμός, τέλος, εκατομμυρίων ανθρώπων μέσω της ειδικής πλατφόρμας, τα ραντεβού με απλό τρόπο μέσω του διαδικτύου και η χωρίς ιδιαίτερο άγχος και ταλαιπωρία ολοκλήρωση μιας τεράστιας επιχείρησης, απέδειξαν ότι το ελληνικό κράτος αρχίζει επιτέλους να προσαρμόζεται στις σύγχρονες ανάγκες.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι μένουν πολλά να γίνουν. Οι καθυστερήσεις, για παράδειγμα, στην απονομή δικαιοσύνης, παρά το γεγονός ότι και εκεί η πληροφορική έχει βελτιώσει τα πράγματα, απαιτούν μείζονες παρεμβάσεις. Σε κάθε περίπτωση, ένα κράτος βυθισμένο για δεκαετίες σε τέλμα, επιτέλους κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση. Κι αυτή είναι μία από τις μεταρρυθμίσεις που πρέπει να πιστώσουμε στον Κυριάκο Μητσοτάκη και στην κυβέρνηση της ΝΔ.

Ε.Κ.

Το ελληνικό κράτος δεν έγινε δυσκίνητο, εχθρικό προς τον πολίτη και βάρος για την οικονομία, επειδή οι Έλληνες υστερούν, καθυστερούν ή είναι διεφθαρμένοι. Έγινε γιατί χρόνια και χρόνια οι κυβερνήσεις, που διαδέχονται η μία την άλλη στην εξουσία, το αντιμετωπίζουν ως λάφυρο. Το αξιοποιούν για να εξυπηρετούν συμφέροντα και να βολεύουν κομματικούς στρατούς σε κρατικές θέσεις. Αυτή η αλήθεια είναι κοινός τόπος. Και, δυστυχώς, η ίδια κατάσταση κρύβεται και πίσω από τα μεγάλα λόγια για το επιτελικό κράτος του κυρίου Μητσοτάκη.

Κομματικά στελέχη και αποτυχημένοι πολιτευτές κάθε επαγγέλματος έχουν γίνει διοικητές νοσοκομείων. Θέσεις δημιουργήθηκαν, όπως οι θέσεις διευθυντών στη ΔΕΗ, για να βολευτούν ημέτεροι. Το ρουσφέτι βρίσκει νέες τρύπες για να ξεπεράσει τα εμπόδια του ΑΣΕΠ και του νόμου Πεπονή. Και η περίφημη ιδέα, που τόσο διαφημίστηκε, για συγκέντρωση του ελέγχου όλων των υπουργείων στο Μέγαρο Μαξίμου, εκφυλίστηκε σε έναν υπερτροφικό μηχανισμό που στελεχώνεται με κριτήρια όχι αποτελεσματικότητας, αλλά κομματικά, πολιτικά, ακόμα και συγγενικά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο πρώην βουλευτής με το Ποτάμι, Γρηγόρης Ψαριανός, που διορίστηκε σύμβουλος του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Πικραμμένου. Και κορυφαίο παράδειγμα ο ανηψιός του πρωθυπουργού Δημητριάδης, που διορίστηκε διευθυντής του πρωθυπουργικού γραφείου.

Ακόμα και η ψηφιακή επανάσταση, για την οποία η κυβέρνηση υπερηφανεύεται, δεν είναι δικό της «κατόρθωμα». Η ψηφιακή υπογραφή, όπως και η άυλη συνταγογράφηση και οι διάφορες πλατφόρμες για την εξυπηρέτηση του πολίτη, δημιουργήθηκαν με ταχείς ρυθμούς από την κυβέρνηση Τσίπρα και απλώς ορισμένες από αυτές δεν ολοκληρώθηκαν, λόγω των πρόωρων εκλογών του 2019. Εμφανίζονται, έτσι, σήμερα, ως έργα της σημερινής κυβέρνησης.

Δυστυχώς, το επιτελικό κράτος, όπως αποδείχτηκε με τραγικό τρόπο τόσο στην περίοδο έξαρσης της πανδημίας, όσο και στις πρόσφατες πυρκαγιές, παραμένει διαβρωμένο από τον κομματισμό και το ρουσφέτι, αναποτελεσματικό, ακόμα και επικίνδυνο για τους πολίτες. Η μεταρρύθμιση του κράτους δεν είναι μόνο τεχνική διαδικασία, αλλά και πολιτική. Μια κυβέρνηση που δεν πιστεύει στο ΕΣΥ, στη δημόσια Παιδεία, στην ανάγκη η ενέργεια και το νερό να είναι δημόσια αγαθά, ή στην ανάγκη να θωρακιστεί η κοινωνία από φωτιές και θεομηνίες με επενδύσεις στην Πολιτική Προστασία, αλλά επαφίεται στον αυτόματο πιλότο των αγορών, είναι μοιραίο να οδηγήσει το κράτος σε ακόμα χειρότερη κατάσταση. Η προοδευτική μεταρρύθμιση του κράτους μπορεί να συντελεστεί μόνο από μια προοδευτική εξουσία και τα βήματα που έχουν γίνει προς την ψηφιοποίησή του δεν αναιρούν αυτή την πραγματικότητα.

Ε.Σ.