Αντιθέσεις: Σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη

Ανθρώπινο λάθος και διαχρονικές παθογένειες πίσω από την τραγωδία

Ήθελαν τον ΟΣΕ κερδοφόρο, αλλά τον έκαναν θανατηφόρο

Τα λόγια δεν μπορούν να περιγράψουν αυτό που συνέβη στα Τέμπη. Και καμία ανάληψη ευθύνης, καμία παραίτηση, δεν μπορούν να φέρουν πίσω τους ανθρώπους που χάθηκαν άδικα στο τραγικό αυτό δυστύχημα.

Όπως δείχνουν οι πρώτες εκτιμήσεις, η τραγωδία είναι αποτέλεσμα ενός συνδυασμού ανθρώπινου λάθους και των χρόνιων παθογενειών που μαστίζουν τον ΟΣΕ και το σιδηροδρομικό δίκτυο στην Ελλάδα από τις αρχές του 2000. Με τις έρευνες και τις προσπάθειες απεγκλωβισμού τυχόν επιζώντων να μην έχουν τελειώσει ακόμα, τα ερωτήματα είναι πολλά και η κυβέρνηση δεσμεύτηκε να ερευνήσει εις βάθος για να τα απαντήσει. Ήδη οδηγήθηκαν ενώπιον του ανακριτή ο σταθμάρχης βάρδιας του ΟΣΕ στη Λάρισα, ο κλειδούχος του σταθμού και ο εκπρόσωπος της Hellenic Train. Ο σταθμάρχης, μάλιστα, φέρεται να παραδέχθηκε το μοιραίο λάθος του.

Όμως, αυτή η παραδοχή δεν αφήνει άμοιρες ευθυνών ούτε την παρούσα κυβέρνηση, ούτε και τις προηγούμενες. Διότι, οι αιτίες πίσω από τους πολυάριθμους εκτροχιασμούς στην Ελλάδα -που από θαύμα δεν είχαν θύματα μέχρι σήμερα-, παρά τη μόνο μία κεντρική σιδηροδρομική γραμμή, σίγουρα δεν είναι μόνο τα ανθρώπινα λάθη. Οι υποδομές βρίσκονται σε κακή κατάσταση, τα συστήματα δυσλειτουργούν, οι θέσεις είναι υποστελεχωμένες, με αποτέλεσμα η διαχείριση της κυκλοφορίας στις ράγες να γίνεται με πολλά προβλήματα.

Η κυβέρνηση, από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε το τιμόνι της χώρας, ξεκίνησε μεγάλες προσπάθειες εκσυγχρονισμού του δικτύου και θωράκισης της ασφάλειας των πολιτών. Όμως, όπως είπε και ο πρώην υπουργός Μεταφορών,
Κ. Καραμανλής, αυτές οι προσπάθειες δεν ήταν αρκετές. Και η άμεση παραίτησή του ήταν το λιγότερο επιβεβλημένη, καθώς σε αντίθεση με τους προκατόχους του, ο ίδιος ανέλαβε την ευθύνη που του αναλογεί.

Με την κήρυξη τριήμερου εθνικού πένθους, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέβαλε και το Υπουργικό Συμβούλιο, στο οποίο σημειωτέον θα επικυρωνόταν η τρίτη κατά σειρά αύξηση του κατώτατου μισθού. Η πρωτοφανής αυτή τραγωδία έχει παγώσει το ερώτημα αν την ερχόμενη εβδομάδα θα ανακοινώσει εκλογές, διότι προέχει η διαχείριση της κρίσης. Στο μυαλό όλων βρίσκονται τα θύματα και οι συγγενείς τους, και όλες οι δυνάμεις αυτήν τη στιγμή στρέφονται στην ταυτοποίηση των νεκρών και στη διαλεύκανση των αιτιών του δυστυχήματος.

Ε.Κ.

«Ο ΟΣΕ ήταν η πιο προβληματική επιχείρηση της Ευρώπης. Υλοποιήσαμε ένα σχέδιο εξυγίανσής του και η ΤΡΑΙΝΟΣΕ έγινε κερδοφόρα. Χάρη στις δικές μας παρεμβάσεις επιτεύχθηκε η μετέπειτα αποκρατικοποίηση της εταιρείας».

Αυτά έγραψε ο Κωστής Χατζηδάκης την 1η Ιουλίου του 2019, λίγο πριν η Νέα Δημοκρατία κερδίσει τις εκλογές και αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας. Και μπορεί κάποιος να πει ότι δεν είναι η ώρα να μιλάμε για πολιτικές ευθύνες ή ότι οι ευθύνες αυτές βαρύνουν όλες τις κυβερνήσεις, και δεν θα έχει άδικο.

Διότι πράγματι, ίσως τώρα να μην είναι η κατάλληλη ώρα. Πότε όμως ήταν, άραγε;

✱ Ίσως η κατάλληλη ώρα να ήταν στις αρχές του 2000, όταν η Ελλάδα εξοπλίστηκε με ένα σύστημα επικοινωνίας και τηλεματικής, το οποίο δεν λειτούργησε πρακτικά ποτέ.

✱ Ίσως να ήταν το 2016, όταν ο εκσυγχρονισμός του δικτύου του ΟΣΕ μπήκε στο ΕΣΠΑ 2014-2020 από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2020, αλλά κατέληξε στις καλένδες από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, η οποία πανηγύριζε για έναν κερδοφόρο ΟΣΕ, χωρίς να νοιάζεται που παράλληλα ήταν θανατηφόρος.

✱ Ίσως η κατάλληλη ώρα να ήταν όταν οι εκκλήσεις των σωματείων του ΟΣΕ, ακόμα και με εξώδικα, για να μεριμνήσει η κυβέρνηση για την ασφάλεια των επιβατών στα τρένα, η οποία διακυβευόταν με τραγικά όπως αποδείχθηκε αποτελέσματα, έβρισκαν κυβερνητικό τοίχο.

✱ Ίσως η κατάλληλη ώρα να ήταν όταν οι δεκάδες απεργίες που προκηρύσσονταν ως ένδειξη διαμαρτυρίας για ακριβώς αυτές τις σοβαρότατες ελλείψεις στο δίκτυο του ΟΣΕ, χαρακτηρίζονταν ευθύς αμέσως παράνομες και καταχρηστικές χάρη στον νόμο Χατζηδάκη, ενώ όσοι τις προκήρυσσαν αντιμετωπίζονταν ως «συντεχνιακοί» και «τεμπέληδες συνδικαλιστές» που εμποδίζουν τον κόσμο να πάει στις δουλειές του.

Τελικά, την απάντηση την έδωσε ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης, όταν, κατά τη διάρκεια του διαγγέλματός του, δήλωσε ότι η χειρότερη τραγωδία στην ιστορία του ΟΣΕ οφείλεται σε μεγάλο ποσοστό σε «ανθρώπινο λάθος». Έτρεξε, δηλαδή, να αποποιηθεί των ευθυνών του, πριν καν αυτές του αποδοθούν.

Όταν ο ίδιος ο πρωθυπουργός λοιπόν μιλάει προκαταβολικά για πολιτικές ευθύνες, ή μάλλον για την… απουσία τους, τότε η κατάλληλη ώρα έχει σίγουρα παρέλθει.

Ε.Σ.