Crop-MATCHING, μια ευρωπαϊκή σύμπραξη για τους μικροπαραγωγούς και τη βιοποικιλότητα
Eνα νέο ευρωπαϊκό ερευνητικό έργο, που φιλοδοξεί να δώσει φωνή στους μικροπαραγωγούς και ζωή στην ύπαιθρο, αλλά και να αλλάξει τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τη γεωργία, την αγροτική οικονομία και τη βιωσιμότητα του περιβάλλοντος φέρνει στο προσκήνιο την ανάγκη για μια πιο δίκαιη, πολυμορφική και ανθεκτική αγροτική παραγωγή.
Ο λόγος για το Crop-MATCHING, με προϋπολογισμό 2.997.562 ευρώ και διάρκεια τεσσάρων ετών, το οποίο συγκεντρώνει 16 εταίρους από 13 χώρες και αναπτύσσει τεχνολογίες και πρακτικές προσαρμοσμένες στις ανάγκες των μικρών εκμεταλλεύσεων, με στόχο να ενισχύσει τη βιοποικιλότητα, να μειώσει το κόστος παραγωγής και να προσφέρει στους Ευρωπαίους καταναλωτές υγιεινά, προσιτά και βιώσιμα τρόφιμα.
Όπως επισημαίνει ο επιστημονικός υπεύθυνος και συντονιστής του έργου σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ομότιμος καθηγητής του Τμήματος Γεωπονίας του ΑΠΘ, Κωνσταντίνος Μάττας, πρόκειται για μια στρατηγική παρέμβαση που επαναφέρει στο επίκεντρο τον μικρό παραγωγό ως θεματοφύλακα του περιβάλλοντος, της γεύσης και της κοινωνικής συνοχής.
Στρατηγική παρέμβασης
Σύμφωνα με τον ίδιο, το Crop-MATCHING δεν είναι απλώς ένα ερευνητικό πρόγραμμα. Είναι μια στρατηγική παρέμβαση για την αναχαίτιση της ερημοποίησης της υπαίθρου, την ενίσχυση της βιοποικιλότητας και την επανασύνδεση της γεωργίας με την κοινωνία, την υγεία και το περιβάλλον.
«Οι μικροί παραγωγοί είναι αυτοί που μιμούνται τη φύση», τονίζει ο ομ. καθηγητής και προσθέτει ότι «η εξαφάνισή τους θα αφήσει πίσω της ένα επικίνδυνο διατροφικό κενό, ενώ η σύγχρονη διατροφική αλυσίδα έχει οδηγήσει σε μια επικίνδυνη μονοκαλλιέργεια. Από τα 5.000 είδη τροφής που υπάρχουν παγκοσμίως, το 60% του δυτικού κόσμου τρέφεται σχεδόν αποκλειστικά με τρία. Αν προσθέσεις και τα ζώα, το 95% τρέφεται με δέκα είδη. Αυτό είναι καταστροφικό για την υγεία και το περιβάλλον».
Το Crop-MATCHING έρχεται να αντιστρέψει αυτή την τάση, ενισχύοντας την πολυμορφία των καλλιεργειών και την ανθεκτικότητα των μικρών παραγωγών, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της υπαίθρου. Για τον σκοπό αυτόν, αναπτύσσει ψηφιακά εργαλεία και μεθοδολογίες που βοηθούν τους μικροπαραγωγούς να επιλέγουν τις κατάλληλες καλλιέργειες, να μειώνουν το κόστος και να παραμένουν ανταγωνιστικοί. «Η τεχνολογία σήμερα ευνοεί τα μεγάλα μεγέθη. Εμείς θέλουμε να αποδείξουμε ότι μπορεί να υπηρετήσει και τους μικρούς. Αυτούς που έχουν αφεθεί στο περιθώριο, ενώ είναι οι φύλακες του περιβάλλοντος και της γεύσης», επισημαίνει ο κ. Μάττας.
Ενίσχυση βιωσιμότητας μικρών εκμεταλλεύσεων
Το έργο στοχεύει, παράλληλα, στη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού δικτύου γνώσης και υποστήριξης, που θα ενισχύει τη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα των μικρών εκμεταλλεύσεων. «Η κοινωνία δεν έχει αντιληφθεί τι σημαίνει να εξαφανίζονται οι μικροπαραγωγοί. Δεν είναι μόνο θέμα παραγωγής. Είναι θέμα κοινωνίας, οικονομίας, περιβάλλοντος. Αν ερημώσει η ύπαιθρος, δεν μπορεί να επιβιώσει μια χώρα μόνο με τη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα», αναφέρει και εξηγεί πως η ερημοποίηση της υπαίθρου έχει άμεσες συνέπειες στην αγροδιατροφή, την υγεία των πολιτών και την ανθεκτικότητα του περιβάλλοντος.
Ο κ. Μάττας φέρνει ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, σημειώνοντας πως η Ελλάδα ήταν γεμάτη κατσίκια και πρόβατα, τα οποία σήμερα έχουν εξαφανιστεί και μαζί τους έχει χαθεί η φυσική πυροπροστασία. «Τώρα, στην Καλιφόρνια, κάνουν ζώνες με πρόβατα. Εμείς τα είχαμε και τα χάσαμε. Η απώλεια της παραδοσιακής κτηνοτροφίας δεν είναι μόνο πολιτισμική ή παραγωγική. Είναι οικολογική. Είναι στρατηγική», επισημαίνει.
Τέλος, υπογραμμίζει ότι το μήνυμα του έργου είναι πως καμία πολιτική δεν μπορεί να πετύχει, εάν δεν ευαισθητοποιηθεί πρώτα η κοινωνία. «Δεν υπάρχει κυβέρνηση, κράτος ή πολιτική που να μπορεί να πετύχει χωρίς κοινωνική συνείδηση. Αν δεν καταλάβουμε ότι αυτοί οι άνθρωποι πρέπει να υπάρχουν, θα πληρώσουμε το τίμημα πολύ ακριβά», καταλήγει.
