Drazen Lusic, πρόεδρος IFOAM AgriBioMediterraneo στην «ΥΧ»: Πως μπορεί να γίνει η βιολογική καλλιέργεια κερδοφόρα

«Όμως οι επιδοτήσεις από μόνες τους δεν είναι αρκετές». Με αυτήν τη φράση, ο πρόεδρος της IFOAM-ABM, Drazen Lusic, περικλείει το όραμά του, όπως το αποκαλεί, να καταστήσει τη βιολογική καλλιέργεια στην Ευρώπη βιώσιμη και προσοδοφόρα. Όπως αναφέρει, υποστηρικτικό ρόλο μπορούν και πρέπει να παίξουν τα ίδια τα κράτη-μέλη της ΕΕ, αγοράζοντας και διοχετεύοντας βιολογικά προϊόντα στις δημόσιες και κρατικές δομές, αλλά και η προώθηση και ενημέρωση των καταναλωτών για τα οφέλη στην υγεία και στο περιβάλλον που τα βιολογικά προϊόντα προσφέρουν.

συνέντευξη στον Γιάννη Σάρρο

Ποιες είναι οι προκλήσεις για τη βιολογική γεωργία σήμερα; Πως βλέπετε το μέλλον της βιολογικής γεωργίας στη Μεσόγειο ως πρόεδρος της IFOAM AgriBioMediterraneo;

Η κυριότερη πρόκληση της βιολογικής γεωργίας αυτή την εποχή είναι η οικονομική βιωσιμότητα των βιοκαλλιεργητών. Παρ’ όλο που οι εδαφοκλιματολογικές συνθήκες της Μεσογείου ευνοούν τη βιολογική γεωργία, δεν είναι τόσο διαδεδομένη όσο θα μπορούσε. Επίσης, οι τιμές των βιολογικών προϊόντων στο ράφι δεν είναι τόσο προσιτές στον τελικό καταναλωτή, ενώ παράλληλα πολλές επιχειρήσεις που παράγουν βιολογικά προϊόντα δεν είναι οικονομικά βιώσιμες. Αυτή θεωρώ ότι είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για τη βιολογική γεωργία, που πρέπει διαχειριστούμε στην εποχή μας.

Από το 1992 μετράμε πλέον 30 χρόνια νομοθετημένης και πιστοποιημένης βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μέσα σε αυτά τα χρονιά έχουν δαπανηθεί πολύ μεγάλα ποσά σε επιδοτήσεις, με σκοπό τη μεγέθυνση του κλάδου. Όλες αυτές οι επιδοτήσεις είχαν το επιθυμητό αποτέλεσμα; Εάν όχι, τι θα έπρεπε να έχει γίνει διαφορετικά για να έχουμε καλύτερα αποτελέσματα, ειδικά τώρα, που η νέα ΚΑΠ βάζει ιδιαίτερα φιλόδοξους στόχους;

Από την προθυμία της ΕΕ και των κυβερνήσεων των μεσογειακών χωρών να ενθαρρύνουν τους αγρότες να μεταβούν από τη συμβατική στη βιολογική καλλιέργεια, μέσω των επιδοτήσεων, καθίσταται σαφές ότι καταλαβαίνουν πως η συμβατική καλλιέργεια δημιουργεί προβλήματα και η βιολογική γεωργία είναι η σωστή λύση σε αυτά.

Η παραδοχή αυτή είναι ένα πολύ μεγάλο βήμα προς όφελος του οράματός μας. Είδαμε όμως ότι οι επιδοτήσεις προς τους αγρότες δεν είναι αρκετές από μόνες τους για να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα, κυρίως γιατί η αγορά των βιολογικών προϊόντων δεν αυξάνεται με τον ίδιο ρυθμό που αυξάνεται και η παραγωγή. Έτσι λοιπόν, βλέπουμε ότι περισσότερο από το 40% της παραγωγής βιολογικών προϊόντων διατίθεται στην αγορά ως συμβατική, σε χαμηλότερη τιμή από αυτή που της αξίζει. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι αγρότες και οι μονάδες παραγωγής βιολογικών προϊόντων να δυσκολεύονται πολύ να είναι βιώσιμοι οικονομικά και έτσι κάποιοι από αυτούς εγκαταλείπουν και επιστρέφουν στη συμβατική παραγωγή.

Πιστεύουμε ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να εμβαθύνουν περισσότερο και να εμπλακούν στην εμπορική αλυσίδα, αγοράζοντας και διοχετεύοντας στους πολίτες βιολογικά προϊόντα.

Όλες οι κυβερνήσεις των μεσογειακών χωρών σιτίζουν απευθείας καθημερινά εκατομμύρια ανθρώπους σε σχολεία, καντίνες, παιδικούς σταθμούς, νοσοκομεία, δημόσιες υπηρεσίες, κυβερνητικά όργανα, στρατιωτικές βάσεις κ.ά. Εάν αντικαταστήσουν τα συμβατικά προϊόντα σε αυτά τα γεύματα με βιολογικά, θα δημιουργήσουν μια επιπλέον ζήτηση βιολογικών, η οποία θα λειτουργήσει όπως η μηχανή του τραίνου, που τραβάει πίσω της ολόκληρη την αμαξοστοιχία.

Καλούμε την ΕΕ και τις κυβερνήσεις των κρατών της Μεσογείου να εισαγάγουν ένα δεκαετές πρόγραμμα για την ενσωμάτωση των βιολογικών προϊόντων στις δημόσιες προμήθειες τροφίμων. Το πρόγραμμα πρέπει να έχει ακριβείς στόχους για το ποσοστό των βιολογικών προϊόντων που θα ενσωματώνονται κάθε χρόνο στους διάφορους κλάδους, έτσι ώστε στο τέλος αυτών των δέκα ετών, περισσότερο από το 80% των τροφίμων που προσφέρουν απευθείας οι κυβερνήσεις να είναι από βιολογικά προϊόντα. Πιστεύουμε επίσης ότι αυτή η προσπάθεια, μέσω του προγράμματος που προτείνουμε, θα προωθήσει τα βιολογικά προϊόντα και στο τραπέζι οικογενειών που δεν τα κατανάλωναν έως τώρα.

Από την πλευρά των κρατών θα είναι μια πολλά υποσχόμενη επένδυση, καθώς θα ωφεληθεί η δημόσια υγεία, θα περιοριστεί η κλιματική αλλαγή και η μόλυνση του περιβάλλοντος και πολλά ακόμα.

Η μεγαλύτερη ποσότητα ελαιόλαδου παγκοσμίως παράγεται στη λεκάνη της Μεσογείου. Πώς μπορούμε να αναδείξουμε διεθνώς την καλύτερη ποιότητα του βιολογικού μεσογειακού ελαιόλαδου και πως η IFOAM AgriBioMediterraneo με το Organic Olive Growers Forum μπορεί να βοηθήσει σε αυτό;

Ο σκοπός του Organic Olive Growers Forum είναι να γίνει μια πλατφόρμα όπου όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη ανταλλάσσουν πληροφορίες, συνάπτουν συνεργασίες, αλληλοενημερώνονται, αλληλοϋποστηρίζονται και ενδυναμώνονται σε όποιον κρίκο της παραγωγικής αλυσίδας του βιολογικού ελαιόλαδου ή της βιολογικής ελιάς και αν ανήκουν.

Το όφελος από το βιολογικό ελαιόλαδο είναι διπλό. Ωφελεί τον ίδιο τον χρήστη με μεγάλη συνεισφορά στην υγεία και στην ευημερία του και ωφελεί και το περιβάλλον, καταπολεμώντας την κλιματική αλλαγή και τη χημική ρύπανση.

Τα τελευταία δέκα χρόνια, βλέπουμε μια αύξηση της ζήτησης για ελαιόλαδο γενικά, αλλά και βιολογικού ελαιόλαδου ειδικότερα. Παρ’ όλα αυτά, θέλουμε η αγορά του βιολογικού ελαιόλαδου να αναπτυχθεί κι άλλο, ώστε αυτό να αποτελέσει κίνητρο για την περαιτέρω αύξηση των ελαιοκαλλιεργητών που εγκαταλείπουν τη συμβατική παραγωγή και στρέφονται στη βιολογική καλλιέργεια.

Πρέπει να παρακολουθούμε συνεχώς την ποιότητα του ελαιόλαδου μας, να επιδιώκουμε τη διαφάνεια απέναντι στον καταναλωτή, να προωθούμε την τοπική παραγωγή με αναφορά στις περιοχές προέλευσης και να επιδιώκουμε την περαιτέρω έρευνα των οφελών του ελαιόλαδου για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον.