Με τιμή που εξακολουθεί ανοδικά, αλλά χωρίς να γίνονται ουσιαστικά αρκετές πράξεις, οδεύει προς τις γιορτές η νέα ελαιοκομική περίοδος. Η αγορά ακόμη κινείται διστακτικά και δεν ζητά τις ποσότητες που ζητούσε τα προηγούμενα χρόνια, αλλά και όπου ζητά να προμηθευτεί έστω και περιορισμένα βυτία –για την κάλυψη των τρεχουσών αναγκών– έρχεται σε αρκετές των περιπτώσεων αντιμέτωπη με την άρνηση των παραγωγών.
Οι σαφώς μικρότερες ποσότητες που παράγουν φέτος, καθώς και οι προβλέψεις για μειωμένους όγκους στη λεκάνη της Μεσογείου, η προσδοκία για ακόμη υψηλότερες τιμές, η ζήτηση για τον παραδοσιακό τενεκέ, αλλά και φορολογικοί λόγοι, είναι οι κυριότεροι παράγοντες που συγκρατούν προσώρας τους παραγωγούς, όσους βέβαια έχουν τη δυνατότητα να το κάνουν. Από την άλλη, και οι αλυσίδες δεν φαίνεται να πιέζουν για την προμήθεια ποσοτήτων.
Οι διακοπές των Χριστουγέννων φαίνεται ότι έρχονται νωρίτερα, όμως, και για την τυποποίηση, όπου πλην των μεγάλων παιχτών, οι κινήσεις της βιομηχανίας περιγράφονται περιορισμένες στις απολύτως απαραίτητες, ενώ δεν λείπουν και οι περιπτώσεις εταιρειών που παύουν προσωρινά τη δραστηριότητά τους, στο πλαίσιο της αβεβαιότητας που βιώνουν, όπως προκύπτει από το ρεπορτάζ.
Το βλέμμα των περισσότερων στρέφεται πλέον στη νέα χρονιά, και ειδικότερα στο δίμηνο Φεβρουαρίου-Μαρτίου, οπότε και θα υπάρχει καλύτερη εικόνα όχι μόνο για τη φετινή παραγωγή, αλλά και για όσα «προοικονομεί» ο τρέχων χειμώνας για την επόμενη παραγωγή.
Βήμα-βήμα οι κινήσεις της βιομηχανίας
Μιλώντας γενικότερα για διστακτικότητα από πλευράς τυποποίησης, δεδομένου ότι «αυτή την ώρα, κανείς δεν μπορεί να κάνει προβλέψεις σε ένα τέτοιο κλίμα αβεβαιότητας», ο γενικός διευθυντής του ΣΕΒΙΤΕΛ, Γιώργος Οικονόμου, αναφέρεται στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει αυτή την περίοδο η εγχώρια βιομηχανία.
Οι όποιες κινήσεις γίνονται βήμα-βήμα και προσπαθώντας η τελευταία να μη δεσμευτεί με «σκληρά και κοστοβόρα» συμβόλαια, ειδικότερα στο εξωτερικό, ώσπου να δει που κατασταλάζει η εικόνα, όπως εξηγεί, μεταξύ άλλων, επιβεβαιώνοντας από τη μία την ανοδική τάση που καταγράφουν οι τιμές στον παραγωγό, αλλά και τη μείωση της κατανάλωσης από την άλλη.
«Ο καταναλωτής έχει κάποιες κόκκινες γραμμές, αλλά και τα περιθώρια και τη δυνατότητα να αξιοποιήσει εναλλακτικές λύσεις, όπως τα σπορέλαια», προσθέτει ο ίδιος, συμπληρώνοντας ότι υπάρχουν και τα φαινόμενα νοθείας.
Αναφέρεται, επίσης, και στα μείγματα ελαιολάδου με σπορέλαια, που πλέον έχουν κάνει την εμφάνισή τους και στην ελληνική αγορά· μία κατηγορία προϊόντος που δεν μπορεί να απαγορευθεί, θα πρέπει όμως να προβληματίσει όχι μόνο τον καταναλωτή, αλλά και όλη την αλυσίδα και κυρίως την Πολιτεία, όπως υπογραμμίζει. «Αν συνηθίσει ο καταναλωτής αυτά τα μείγματα, είναι αβέβαιο το μέλλον της ελαιοκαλλιέργειας, όχι μόνο των μεταποιητών, αλλά και των ελαιοπαραγωγών» εξηγεί, με τον ΣΕΒΙΤΕΛ να ζητά τη λήψη μέτρων.
Αυτή την περίοδο, οι εγχώριοι τυποποιητές δεν προβαίνουν, όπως άλλες χρονιές, σε μαζικές αγορές ποσοτήτων, ενώ υπάρχουν και περιπτώσεις μικρότερων τυποποιητικών μονάδων που προτιμούν ακόμη και την παύση της δραστηριότητάς τους. «Όταν δεν συμφέρει να αγοράσουν σε αυτό το επίπεδο, γιατί δεν μπορούν να πείσουν αντίστοιχα τον πελάτη τους, είναι προτιμότερο να πουν “διακόπτω, πάρτε άδεια για 15 μέρες μέχρι να δούμε τι θα γίνει” στο προσωπικό», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Οικονόμου και αναφέρει ότι το κρίσιμο σημείο θα είναι την περίοδο Φεβρουαρίου-Μαρτίου, οπότε και θα ξεκαθαρίσει η εικόνα της τρέχουσας, ενώ θα υπάρχουν και κάποια μηνύματα ως προς την επόμενη παραγωγή, ιδιαίτερα για τη μεγάλη παίκτρια Ισπανία.
Έσπασε πάλι το φράγμα των 9 ευρώ η Λακωνία
Την άνοδο των τιμών, πάντως επιβεβαιώνουν τα παραγωγικά κέντρα της χώρας. Ενδεικτικά, στα 9,05 ευρώ, τιμή παραγωγού με απαλλακτικό ΦΠΑ, συμφώνησε την Τετάρτη ο Συνεταιρισμός Αγ. Αποστόλων Λακωνίας για τη διάθεση δύο βυτίων (52 τόνοι), οξύτητας 0,4. Η συμφωνία, μετά από διαγωνισμό, έγινε με έμπορο που εξάγει ποσότητες στην Ιταλία, αναφέρει ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού Παναγιώτης Μπατσάκης, χωρίς να αποκλείει το ενδεχόμενο να γίνει και κάποια ακόμη πράξη πριν τις γιορτές, καθώς υπάρχουν κι άλλοι ενδιαφερόμενοι. «Θα δούμε αν δώσουμε άλλα δύο βυτία, που θέλουν κάποιοι φορολογικά να πουλήσουν πριν τις γιορτές» προσθέτει. Η συγκομιδή για τους παραγωγούς της οργάνωσης έχει ολοκληρωθεί, με τον Συνεταιρισμό να φτάνει τελικά τους 530 τόνους, καλύτερα μεν από τους αρχικούς φόβους, αλλά μόλις στο 25% των περσινών όγκων.
Στα 8,80 ευρώ διέθεσε την περασμένη εβδομάδα το πρώτο του βυτίο (27 τόνοι), 0,4 οξύτητας και ο Συνεταιρισμός Βλαχιώτη. Πρόκειται για τιμή παραγωγού χωρίς ΦΠΑ, εξηγεί ο Μπάμπης Μυλωνάς, γραμματέας στην οργάνωση, για ποσότητα που πηγαίνει σε τυποποιητική μονάδα του εσωτερικού. «Η τιμή δείχνει μία άνοδο. Δεν υπάρχει μεγάλη παραγωγή» σχολιάζει, προσθέτοντας ότι υπάρχει ένα ενδιαφέρον από την αγορά, ενώ, δεν πωλούνται ουσιαστικά ποσότητες προς το παρόν από τους παραγωγούς για φορολογικούς λόγους.
Ξανά πάνω οι τιμές στο Ηράκλειο, που φθάνουν στα 8,30, απουσία όμως πράξεων
Οι τιμές για τον παραγωγό φτάνουν στα 8,20-8,30 ευρώ στο Ηράκλειο, όπως μεταφέρουν συνεταιριστές από την περιοχή, επιβεβαιώνοντας την άνοδο μετά την πτωτική πορεία των προηγούμενων εβδομάδων. Ιδιαίτερες πράξεις, όμως, δεν καταγράφονται και σε αυτή την περιοχή.
«Το μεγαλύτερο ποσοστό των παραγωγών παίρνει το λάδι στο σπίτι, δεν πουλά αυτή την περίοδο», περιγράφει ο Μύρος Χιλετζάκης, αντιπρόεδρος της ΕΑΣΗ. Η σημαντικά μειωμένη φετινή παραγωγή, αλλά και δευτερευόντως η ζήτηση για τον «τενεκέ», φαίνεται ότι εξηγούν αυτή την τάση. «Είναι μία από τις χειρότερες παραγωγικά χρονιές που έχει περάσει το νησί», υπογραμμίζει ο ίδιος, με τη συγκομιδή να βρίσκεται πλέον στο μισό για τον νομό, επιβεβαιώνοντας τον ιδιαίτερα χαμηλό όγκο φέτος. «Οι προβλέψεις μας ήταν ότι θα πιάναμε τους 30.000 τόνους σε όλη την Κρήτη. Τελικά, δυστυχώς δεν θα τους πιάσουμε», υποστηρίζει.
«Ποτέ στα χρονικά δεν είχε συμβεί, παραγωγός που έκανε 4-5 τόνους λάδι τη μία χρονιά, την επόμενη να μην μπορεί να βγάλει ούτε το λάδι για το σπίτι του», αναφέρει χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας ότι ούτε πέρυσι δεν υπήρχε υπερπαραγωγή.
Ενδεικτική της φετινής μείωσης είναι και η εικόνα που μεταφέρει ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού Εμπάρου, Γιώργος Περογιαννάκης. «Από 700 τόνους πέρυσι, υπολογίζω περίπου 40 τόνους φέτος, κι αν τους βγάλουμε κι αυτούς», υπογραμμίζει, τοποθετώντας την ευρύτερη παραγωγή των χωριών της Εμπάρου στους 55-60 τόνους, συμπεριλαμβανομένων των ποσοτήτων του συνεταιρισμού. «Το λάδι αυτό θα το πάρουν οι παραγωγοί σπίτι τους», προσθέτει, εκτιμώντας ότι ένα σημαντικό ποσοστό των παραγωγών της περιοχής δεν θα έχει φέτος παραγωγή, λόγω των επιπτώσεων που της κλιματικής αλλαγής στον ελαιώνα και υπολογίζοντας τη φετινή ζημιά για την περιοχή σε πάνω από 1,5 εκατ. ευρώ.
Δεδομένων, πάντως, των ιδιαίτερων συνθηκών της τρέχουσας χρονιάς, ο κ. Χιλετζάκης συστήνει στους ελαιοπαραγωγούς, αλλά και τους εμπόρους, ειδικότερα φέτος, να μην διαθέσουν το λάδι τους για χύμα εξαγωγή προς το εξωτερικό, αλλά να προτιμήσουν την εγχώρια τυποποίηση, η οποία και δεν πρέπει να χάσει τα μερίδια που κέρδισε με κόπο τα προηγούμενα χρόνια στο τυποποιημένο προϊόν από τις αγορές.
Η προώθηση τυποποιημένου κρητικού ελαιολάδου, που φέρει όλα τα ποιοτικά και οργανοληπτικά χαρακτηριστικά που απαιτούνται και ιδιαίτερα τους ισχυρισμούς υγείας, αποτελεί άλλωστε και τον βασικότερο στόχο του εγχειρήματος του Ενιαίου Φορέα Ελαιολάδου, ο οποίος έχει συσταθεί τα τελευταία χρόνια στο νησί, όπως υπενθυμίζει η διευθύνουσα σύμβουλος, Θεανώ Βρέντζου.
«Ο φορέας είναι το καλύτερο εγχείρημα που έχει υπάρξει μέχρι στιγμής, γιατί στοχεύει πρωτίστως στη διασφάλιση της ποιότητας του ελαιολάδου της Κρήτης», τονίζει η τελευταία, μιλώντας, μεταξύ άλλων, για τον στόχο διασφάλισης μίας ικανοποιητικής τιμής για τους παραγωγούς του νησιού, που δεν θα εξαρτάται από τα σκαμπανεβάσματα που επιβάλλουν οι παραγωγές χωρών του εξωτερικού.
Το σχήμα βρίσκεται εν αναμονή της καταχώρησης του ΠΓΕ Κρήτης στον ευρωπαϊκό κατάλογο, δηλώνοντας έτοιμο έπειτα να προχωρήσει στην τυποποίηση του προϊόντος.
Στο χαλαρό… οι έμποροιΣε «εορταστική αδράνεια» φαίνεται ότι μπαίνουν και έμποροι. Η τιμή έχει ανέβει, πίεση για αγορές δεν υπάρχει, ενώ και από την Ιταλία κανείς δεν μπορεί να αγοράσει ποσότητες, αφού η τυποποίηση περιορίζεται συνήθως στη ζήτηση μερικών μόνο βυτίων για την κάλυψη αναγκών όσο πλησιάζουν οι γιορτές, σύμφωνα με την εικόνα που μεταφέρει έμπορος που εξάγει ποσότητες στη γειτονική χώρα, επισημαίνοντας από την άλλη την αντίσταση των παραγωγών εγχώρια στο να διαθέσουν ποσότητες. «Τα νούμερα ανεβαίνουν χωρίς να γίνονται ουσιαστικά πράξεις», υπογραμμίζει, κάνοντας λόγο για μια στάση αναμονής, που τηρεί επί της ουσίας η αγορά, αλλά και ένα πρωτόγνωρο «κλίμα χαλαρότητας» που επικρατεί αυτό το διάστημα για το προϊόν. |
Τα 8 ευρώ προσεγγίζει και η Λέσβος, χωρίς ιδιαίτερες πράξεις
Τιμές που προσεγγίζουν τα 8 ευρώ, της τάξεως των 7,80 για τα 3/10, αναφέρει και από τη Λέσβο ο Χρήστος Κουτλής, πρόεδρος στον ΑΣ Ακρασίου, χωρίς όμως κι εκεί να καταγράφονται ιδιαίτερες πράξεις. «Ο δείκτης των τιμών δείχνει πλέον προς τα πάνω», σχολιάζει ο κ. Κουτλής, μετά την υποχώρηση που καταγραφόταν έως το τέλος του Νοέμβρη. Στο νησί του Βορείου Αιγαίου, η συγκομιδή βρίσκεται περίπου στο 1/4, με τη φετινή χρονιά να φέρνει ιδιαίτερα μειωμένους όγκους, οι οποίοι δεν αναμένεται να ξεπεράσουν τους 3.000-3.500 τόνους. Ωστόσο, οι τελευταίες βροχές βοήθησαν τις ελιές και οι οξύτητες έχουν βελτιωθεί, όπως αναφέρει. «Οι παραγωγοί προσπαθούν πρώτα να συγκεντρώσουν το λάδι που χρειάζονται για τις ανάγκες τους και οι έμποροι, προς το παρόν, αναμένουν», εξηγεί, «λόγω της μικρής παραγωγής φέτος».
