Γεώργιος Πίττας, Αττική Μελισσοκομική: «Ασπίδα για το ελληνικό μέλι η αυστηρή ιχνηλασιμότητα»
Στον αθέμιτο ανταγωνισμό όσων νοθεύουν το ελληνικό μέλι που πλήττει και τους Έλληνες παραγωγούς αναφέρεται στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «ΥΧ» ο Γεώργιος Πίττας, ιδιοκτήτης της Αττικής Μελισσοκομικής, ζητώντας να εφαρμοστεί σύστημα πλήρους ιχνηλασιμότητας.
Πρόσφατα, οι Financial Times κατέγραψαν τις επιπτώσεις των εισαγωγών από τρίτες χώρες στην ευρωπαϊκή μελισσοκομία. Πόσο μεγάλο είναι το πρόβλημα;
Το θέμα στο οποίο αναφέρθηκαν με άρθρο τους οι Financial Times είναι γνωστό στον μελισσοκομικό κλάδο της χώρας μας εδώ και αρκετά χρόνια. Οι επίσημες ελληνικές αρχές αναφέρονται συχνά σε αυτό ως «παράνομες ελληνοποιήσεις». Αυτό που συμβαίνει είναι ότι εισαγόμενα και κυρίως υποβαθμισμένα ως προς την ποιότητά τους μέλια ή και απλά σιρόπια προστίθενται σε ποσότητες ελληνικού μελιού. Το μείγμα αυτό πωλείται φθηνότερα από το φυσικό μέλι, γεγονός που επηρεάζει όλη την αγορά.
Οι συνέπειες είναι πολύπλευρες: Ρίχνουν τις τιμές στο ράφι των σούπερ μάρκετ, παραπλανούν τον καταναλωτή και φέρνουν σε απόγνωση τους μελισσοκόμους και τους σωστούς συσκευαστές που δεν μπορούν να μειώσουν το κόστος τους, προκειμένου να προσφέρουν ποιοτικό προϊόν.
Είναι ευτύχημα ότι στις ημέρες μας η παραπλάνηση αυτή και η νοθεία του αγνού αυτού φυσικού προϊόντος ευαισθητοποίησε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία προχωρά στη λήψη μέτρων και συστάσεων προς τους παρανομούντες σε ευρωπαϊκό πλέον επίπεδο, για την προστασία του ευρωπαϊκού μελιού.
Η υποχρεωτική αναγραφή της χώρας ή των χωρών προέλευσης στη συσκευασία του μελιού θα επιλύσει το πρόβλημα;
Το μέτρο της καταγραφής της χώρας καταγωγής είναι σωστό και εφαρμόζεται ήδη εδώ και χρόνια στη χώρα μας για ενημέρωση του καταναλωτή, αλλά δεν είναι επαρκές, ιδίως όταν εφαρμόζεται σε λίγες μόνο χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η γενίκευσή του και η υποχρεωτικότητα ασφαλώς θα συμβάλουν στον καλύτερο έλεγχο.
Δυστυχώς, ο ποιοτικός έλεγχος δεν είναι σε θέση σήμερα να αποδείξει τη νοθεία. Μπορούν να υπάρχουν μόνον υποψίες. Ως εκ τούτου, κρίνεται αναγκαία η εφαρμογή αυστηρής ιχνηλασιμότητας της καταγραφής της πορείας του μελιού από τον παραγωγό, τον έμπορο ή τον εισαγωγέα προς τον συσκευαστή και τον τελικό καταναλωτή, όπως εφαρμόζεται και σε άλλα αγροτικά προϊόντα. Προς αυτή την κατεύθυνση συνεργάζεται η Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Μελιού & Λοιπών Προϊόντων Κυψέλης, μέλος της οποίας είναι ο ΣΕΤΣΕΜ (Σύνδεσμος Ελλήνων Τυποποιητών Συσκευαστών Εξαγωγέων Μελιού) με το ΥΠΑΑΤ, το ΥΠΑΝ και τον ΕΦΕΤ (Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων) για την άμεση εφαρμογή του συστήματος ιχνηλασιμότητας, με στόχο τον περιορισμό της νοθείας και της εξαπάτησης του καταναλωτή.
Οι καταναλωτές προτιμούν το ευρωπαϊκό μέλι ή λόγω της ακρίβειας στρέφονται προς φθηνότερα προϊόντα;
Λόγω ακρίβειας επιλέγουν βάση τιμής περισσότερο από ό,τι παλαιότερα. Στρέφονται έτσι στα φθηνά μέλια ανεξάρτητα από τη χώρα προέλευσης, ελληνικά μέλια ή εισαγόμενα.
Γνωρίζουμε ποια είναι τα ποσοστά νοθείας στο μέλι και πώς ακριβώς γίνεται η νοθεία; Υπάρχει τρόπος να εντοπίσουμε αν ένα μέλι είναι νοθευμένο;
Νοθεία γίνεται με ανάμειξη φθηνού εισαγόμενου μελιού ή σιροπιού, όπως σας ανέφερα. Αυτό σημαίνει ότι τα ιδιαίτερα φθηνά ελληνικά μέλια είναι ύποπτα. Για την παραγωγή του μελιού υπάρχει ένα μίνιμουμ κόστος και το κόστος αυτό δεν μπορεί να συρρικνωθεί πέραν κάποιου σημείου.
Έλεγχος μπορεί να γίνει μόνο με διοικητικούς ελέγχους, ο καταναλωτής δεν είναι σε θέση να καταλάβει τη νοθεία. Έχουν γίνει, ωστόσο, καταγγελίες για συγκεκριμένες εταιρείες που χρησιμοποιούσαν καραμελόχρωμα. Οι καταναλωτές μπορούν να ενημερωθούν σχετικά.
Ως εταιρεία, στοχεύετε στις εξαγωγές; Τι μέρος του τζίρου σας αφορά την εξωτερική αγορά;
Ναι, στοχεύουμε πολύ στις εξαγωγές. Τα τελευταία χρόνια είχαμε διπλασιασμό των εξαγωγών επώνυμου συσκευασμένου μελιού. Σήμερα οι εξαγωγές αντιπροσωπεύουν το 20% του συνολικού τζίρου της εταιρείας μας, με τάση ανόδου.
Η ακρίβεια έχει επηρεάσει τις πωλήσεις σας; Έχετε αυξήσει τις τιμές των προϊόντων σας;
Δυστυχώς, ναι. Εμείς πουλάμε αγνό, ελεγμένο, ποιοτικό ελληνικό μέλι, που όμως έχει τη σωστή για την ποιότητά του τιμή. Το 2022 αντέξαμε και δεν αυξήσαμε τις τιμές. Κάναμε μόνο μία πολύ μικρή αύξηση στις αρχές του 2023. Όμως, πρέπει να σημειώσουμε ότι η αύξηση της τιμής στο ράφι για τους καταναλωτές είναι μικρότερη από την αύξηση τιμών αγοράς μελιού προς τους μελισσοκόμους στην οποία προχωρήσαμε προκειμένου να τους υποστηρίξουμε να αντεπεξέλθουν στα αυξημένα κόστη.
Έχετε πρόγραμμα συμβολαιακής μελισσοκομίας. Θα θέλατε να μας πείτε περισσότερα για αυτό;
Έχουμε δύο προγράμματα συμβολαιακής γεωργίας, ένα πανελλαδικό με την Τράπεζα Πειραιώς και ένα τοπικό στην Καρδίτσα. Με την Τράπεζα Πειραιώς, η συμβολαιακή καλύπτει πάνω από 40 επαγγελματίες μελισσοκόμους, που παράγουν ετησίως πάνω από 300 τόνους ελληνικού μελιού.
Το δεύτερο πρόγραμμα είναι με τη Συνεταιριστική Τράπεζα Καρδίτσας. Η συμβολαιακή καλύπτει πάνω από 60 επαγγελματίες μελισσοκόμους της περιοχής και η συνολική ποσότητα που παράγουν φτάνει τους 280 τόνους σε ετήσια βάση.
Το συγκεκριμένο πρόγραμμα βοηθάει τους μελισσοκόμους ώστε να έχουν άμεση ρευστότητα, προκειμένου να καλύπτουν τις υποχρεώσεις τους όταν αυτές προκύπτουν. Έτσι, μπορούν να ασχοληθούν με τα μελίσσια και την παραγωγή τους χωρίς κανένα πρόβλημα, με αποτέλεσμα τη μέγιστη βελτίωση της παραγωγής τους. Ταυτόχρονα, η εταιρεία, μέσω της συμβολαιακής μελισσοκομίας, εξασφαλίζει επαρκείς, όσο γίνεται, ποσότητες ελληνικού μελιού, προκειμένου με τη σειρά της να μπορεί να ανταποκριθεί στις εγχώριες και διεθνείς πωλήσεις της.
Ποιο θα λέγατε ότι είναι σήμερα το μεγαλύτερο πρόβλημα για τον Έλληνα μελισσοκόμο;
Οι Έλληνες μελισσοκόμοι αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα ανάλογα με τους περισσότερους παραγωγούς: αύξηση στις τιμές των εφοδίων, στις τιμές των καυσίμων για τις μετακινήσεις, κ.ά. Όμως, οι μελισσοκόμοι είναι οι πρώτοι που βλέπουν τις συνέπειες που προκαλεί στη φύση η κλιματική αλλαγή.
Η κλιματική αλλαγή είναι ο λόγος που πλέον αντιμετωπίζουν με αβεβαιότητα την παραγωγή τους, ενώ πολλές φορές αναγκάζονται να κάνουν αυξημένα έξοδα.