Είναι, τελικά, τα βιολογικά τρόφιμα ακριβά;

Πώς η αυξημένη τιμή για τον καταναλωτή μεταφράζεται σε δίκαιο εισόδημα για τον παραγωγό

Π ολλές φορές έχουμε ακούσει στα καταστήματα οι καταναλωτές να λένε: «Βιολογικό; Δεν το αγοράζω, είναι πολύ ακριβό». Κατά μέσο όρο, ένα βιολογικό προϊόν είναι τρεις φορές ακριβότερο από τη συμβατική εκδοχή του, αν και υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ των προϊόντων. Γιατί, όμως, συμβαίνει αυτό; Στον κλάδο της βιοκαλλιέργειας είναι σημαντικό ένα δίκαιο εισόδημα για το εκάστοτε προϊόν να αποδίδεται σε κάθε κρίκο της αλυσίδας. Δεδομένου ότι η μαζική παραγωγή είναι λιγότερο δυνατή σε ένα βιοκαλλιεργητικό περιβάλλον, αλλά και ότι ο κλάδος των βιοκαλλιεργητών εξακολουθεί να είναι σχετικά μικρός, δεν είναι πάντοτε εφικτό αυτό.

Εάν, ωστόσο, αυξηθεί το μερίδιο κατανάλωσης, ορισμένες διαδικασίες θα λειτουργήσουν πιο αποτελεσματικά, έχοντας αντίστοιχα θετικό αντίκτυπο στην τιμή. Aκόμα ένας παράγοντας που είναι καθοριστικός είναι ο τρόπος με τον οποίο γίνεται η βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία, αφού απαιτεί περισσότερη εργασία, μεγαλύτερες εγκαταστάσεις και πιο ακριβές πρώτες ύλες.

Η βιοκαλλιέργεια είναι κλάδος έντασης εργασίας

Το γεγονός ότι δεν επιτρέπονται χημικά συνθετικά ζιζανιοκτόνα ή εντομοκτόνα αναγκάζει τους παραγωγούς να αντιμετωπίζουν τους εχθρούς των καλλιεργειών με φυσικές μεθόδους, με μηχανικά μέσα ή χειρωνακτικά, κάτι που απαιτεί επιπλέον εργασία.

Τεχνικές όπως η ψευδοσπορά, αλλά και η αντιμετώπιση ζιζανίων, παρασιτικών εντόμων, καθώς και ασθενειών με φυσικά μέσα, αυξάνει κόστη, χρόνο και εργασία.

Μεγαλύτερες απαιτήσεις με μικρότερες αποδόσεις

Στη βιολογική κτηνοτροφία, ο παραγωγός χρειάζεται περισσότερα τετραγωνικά μέτρα ανά ζώο, κάτι που μεταφράζεται σε μεγαλύτερες υπαίθριες εκτάσεις, αλλά και εγκαταστάσεις σταβλισμού, εξασφαλίζοντας επαρκή χώρο για τα ζώα του.

Ανάλυση: Η παραγωγή των βιολογικών στην Ελλάδα

Ένας βιολογικός κτηνοτρόφος μπορεί να εκτρέφει λιγότερα ζώα στην ίδια εκμετάλλευση από έναν συμβατικό, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα η απόδοση του γάλακτος και του κρέατος να είναι μικρότερη από τη συμβατική εκτροφή και η τιμή να αυξάνεται. Η επιλογή ανθεκτικότερων φυλών στην εκτροφή ζώων έχει ως αποτέλεσμα συχνά μικρότερες αποδόσεις, κάτι που μπορεί να παρατηρείται και στη βιολογική καλλιέργεια.

Επιδιώκοντας ένα δικαιότερο εισόδημα

Η βιοκαλλιέργεια επιδιώκει ένα πιο βιώσιμο σύστημα από οικονομική και κοινωνική άποψη. Ένα δίκαιο εισόδημα για τον παραγωγό είναι ένα σημαντικό μέρος αυτού, ωστόσο, στην πραγματικότητα, η τιμή που πληρώνουμε για τα τρόφιμα βιολογικής προέλευσης, παρόλο που στον καταναλωτή μπορεί να φαντάζει υψηλή, παραμένει χαμηλή. Όχι μόνο διότι ο παραγωγός συχνά δεν λαμβάνει ένα δίκαιο εισόδημα, αλλά παράλληλα δεν λαμβάνονται πλήρως υπόψη και τα οφέλη της βιοκαλλιέργειας στο περιβάλλον, στην καλύτερη διαβίωση των ζώων, καθώς και στη βιοποικιλότητα.

Μεγαλύτερη επιβάρυνση για έλεγχο και πιστοποιήσεις

Σε όλα τα παραπάνω θα πρέπει να συνυπολογίσει κανείς και τη σημαντική επιβάρυνση των βιοκαλλιεργητών για τη διαδικασία των πιστοποιήσεων, αλλά και τη διενέργεια ελέγχων που απαιτούνται συστηματικά, σε σύγκριση με τους συμβατικούς καλλιεργητές.

Η πιστοποίηση βιολογικών προϊόντων αφορά παραγωγούς και επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε όλο το φάσμα της ζωικής και φυτικής παραγωγής, καθώς και στους τομείς της μεταποίησης, τυποποίησης, αποθήκευσης και εμπορίας βιολογικών προϊόντων. Πρέπει να είναι σύμφωνη με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς, καθώς αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη διάθεση βιολογικών προϊόντων στην αγορά, την ορθή εφαρμογή των απαιτήσεων της βιοκαλλιέργειας, ενώ εξασφαλίζει την αγορά και προστατεύει τον καταναλωτή από διοχέτευση προϊόντων, που δεν έχουν παραχθεί σύμφωνα με τους κανόνες βιολογικής παραγωγής.

Καλλιεργούµενες εκτάσεις βιολογικών  // Ποσοστό ως προς το σύνολο των καλλιεργούµενων εκτάσεων της ΕΕ (2017)
Καλλιεργούµενες εκτάσεις βιολογικών // Ποσοστό ως προς το σύνολο των καλλιεργούµενων εκτάσεων της ΕΕ (2017)