Η δραματική μείωση των αποδόσεων στιγματίζει τη μηλοκαλλιέργεια

Προς την ολοκλήρωση της συλλογής των μήλων βρίσκεται πλέον το μεγαλύτερο ποσοστό των παραγωγών σε όλη τη χώρα, όμως τα φετινά δεδομένα μόνο ενθαρρυντικά δεν είναι. Οι αποδόσεις εμφανίζονται δραματικά μειωμένες, με αρκετές περιοχές να αναφέρουν απώλειες άνω του 50% και σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και 90%. Οι συνεχείς εναλλαγές των καιρικών συνθηκών, οι παγετοί και η έλλειψη νερού έχουν επιφέρει ισχυρό πλήγμα στις καλλιέργειες.

Αν και η αγορά δείχνει να αντιδρά θετικά με μια σημαντική άνοδο των τιμών σε σχέση με πέρυσι, οι παραγωγοί ζητούν εκ νέου από την πολιτεία να στηρίξει το εισόδημά τους. Ωστόσο, τα γνωστά «ψιλά γράμματα» των κανονισμών του ΕΛΓΑ φαίνεται να αφήνουν εκτός αποζημίωσης μεγάλο μέρος των πληγέντων.

Μειωμένη έως και 90% η παραγωγή στην Καστοριά

Από την Καστοριά, ο πρόεδρος της ΓΕΟΚ ΑΕ, Δημοσθένης Μωυσίδης, κάνει λόγο για μία από τις δυσκολότερες χρονιές των τελευταίων δεκαετιών. Όπως αναφέρει, «οι αποδόσεις είναι μειωμένες πάνω από 70%, ενώ για κάποιες ποικιλίες το ποσοστό ξεπερνά ακόμη και το 90%».

Το πρόβλημα, όπως εξηγεί, ξεκίνησε ήδη από την περίοδο της ανθοφορίας, όταν οι χαμηλές θερμοκρασίες προκάλεσαν σοβαρές ζημιές, περιορίζοντας δραματικά τον αριθμό των καρπών. Παράλληλα, όσοι καρποί απέμειναν εμφανίζουν μειωμένα ποιοτικά χαρακτηριστικά, κάτι που, όπως εκτιμά, θα επηρεάσει σημαντικά τις τιμές πώλησης.

Ο κ. Μωυσίδης σημειώνει ότι ο ΕΛΓΑ δεν αναγνωρίζει τη ζημιά, επικαλούμενος τα όρια του κανονισμού, με αποτέλεσμα να μην εγκρίνει τις αιτήσεις αποζημίωσης. «Για πολλούς παραγωγούς, η μηλιά είναι η κύρια καλλιέργεια και το βασικό τους εισόδημα. Αν δεν υπάρξει στήριξη, πολλοί δεν θα μπορέσουν να συνεχίσουν», δηλώνει.

Στην ευρύτερη περιφέρεια της Καστοριάς καλλιεργούνται περίπου 14.000 στρέμματα, εκ των οποίων το 80% αφορά κόκκινες ποικιλίες. Η φετινή κρίση δεν απειλεί μόνο το εισόδημα, αλλά και τη βιωσιμότητα του συνεταιρισμού, καθώς η απουσία προϊόντος από τις αγορές μπορεί να υπονομεύσει τις μελλοντικές εμπορικές συνεργασίες.

Χαμηλές αποδόσεις, υψηλές τιμές στην Αγιά Λάρισας

Ανάλογη είναι η εικόνα και στην περιοχή της Αγιάς, όπου, σύμφωνα με τον παραγωγό Γιώργο Ζέικο, οι αποδόσεις είναι μειωμένες πάνω από 30%. «Οι καιρικές συνθήκες όλη τη χρονιά μάς πήγαν πίσω. Είχαμε προβλήματα στην καρπόδεση και στην ανάπτυξη των καρπών», τονίζει.

Ωστόσο, οι τιμές φαίνεται να κινούνται ανοδικά, κάτι που δημιουργεί μια αίσθηση αισιοδοξίας. «Φέτος, οι τιμές παρουσιάζουν γεωμετρική αύξηση, κάτι που μπορεί να βοηθήσει κάπως το τελικό εισόδημα», λέει. Παρά ταύτα, το υψηλό κόστος παραγωγής, που ξεπερνά τα 1.000 ευρώ το στρέμμα, και η ανησυχία για τις ανταγωνιστικές τιμές της Ιταλίας, περιορίζουν τη θετική προοπτική.

Ο κ. Ζέικος αναφέρει, επίσης, ότι δεν υπάρχουν αποθέματα στα ψυγεία, γεγονός που θεωρεί ευνοϊκό για τη διάθεση του προϊόντος. Παράλληλα, όμως, τονίζει πως η έλλειψη εργατών γης έχει καταστεί χρόνιο πρόβλημα, το οποίο «πρέπει να αντιμετωπιστεί από κοινού από την πολιτεία και τον αγροτικό κόσμο».

Προβληματισμός και για την έλλειψη εργατών στον Βελβεντό Κοζάνης

Στο Βελβεντό Κοζάνης, οι παραγωγοί κάνουν λόγο για μείωση της παραγωγής των μήλων άνω του 50%. Ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού ΑΣΕΠΟΠ Βελβεντού, Νίκος Κουτλιάμπας, εξηγεί ότι η χρονιά ήταν εξαιρετικά δύσκολη, καθώς οι εναλλαγές του καιρού και η έλλειψη εργατικού δυναμικού δυσκόλεψαν ακόμη περισσότερο τη συλλογή.

«Το πρόβλημα με τους εργάτες δεν είναι αποκλειστικά φετινό. Ξεκίνησε ήδη από τη συγκομιδή των ροδάκινων και συνεχίζεται. Χωρίς ανθρώπινα χέρια, δεν μπορούμε να κρατήσουμε ρυθμό», τονίζει. Παρά τη δύσκολη κατάσταση, σημειώνει πως στην περιοχή υπάρχει ενδιαφέρον για την επέκταση της καλλιέργειας, ιδιαίτερα των κόκκινων ποικιλιών και των Fuji, καθώς η αγορά δείχνει να τις προτιμά.

Το νερό είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα στην Ελασσόνα

Στον αντίποδα, στη Φαρμάκη Ελασσόνας, ο παραγωγός Νίκος Νταλίπης αναφέρει ότι η φετινή παραγωγή είναι καλύτερη σε σχέση με πέρυσι, αλλά το πρόβλημα του νερού εξακολουθεί να αποτελεί τροχοπέδη. «Το ανάγλυφο της περιοχής μας προσφέρεται για την αξιοποίηση επιφανειακών νερών με μικρά φράγματα, αλλά η πολιτεία δεν έχει προχωρήσει σε έργα υποδομής», υπογραμμίζει ο ίδιος.

Η έλλειψη νερού δεν επηρεάζει μόνο την απόδοση, αλλά και την ποιότητα των καρπών, ενώ παράλληλα αυξάνει το κόστος άρδευσης. Ο κ. Νταλίπης προειδοποιεί ότι «αν δεν γίνουν μικρά έργα διαχείρισης, η δενδροκομία στην περιοχή θα φτάσει στα όριά της».

Όσον αφορά τις τιμές, σημειώνει ότι κυμαίνονται μεταξύ 70 και 80 λεπτών ανά κιλό, ανάλογα με την ποιότητα, παρουσιάζοντας άνοδο σε σχέση με τα 65 λεπτά της περσινής χρονιάς.

Χωρίς στήριξη από τον ΕΛΓΑ η Ημαθία

Στην Ημαθία, ο παραγωγός Βασίλης Παπάζογλου από την Κορυφή βιώνει μία από τις δυσκολότερες χρονιές. «Από τα 70 στρέμματα που καλλιεργώ, θα μαζέψω περίπου 130 τόνους, ενώ πέρυσι είχα φτάσει τους 400», αναφέρει. Ο παγετός έπληξε σοβαρά την παραγωγή και η μείωση είναι τέτοια που, όπως λέει, «ο ΕΛΓΑ θα έπρεπε να επέμβει».

Ωστόσο, το αίτημα αποζημίωσης δεν έγινε δεκτό. «Όταν το κόστος παραγωγής ξεπερνά τα 1.000 ευρώ το στρέμμα, είναι εύκολο να καταλάβει κανείς ότι δεν μπορούμε να σταθούμε χωρίς βοήθεια», προσθέτει απογοητευμένος.

Από το μήλο στο ακτινίδιο η Ξάνθη

Σε αντίθεση με τις περισσότερες περιοχές, η φετινή χρονιά ήταν καλή στην Ξάνθη, αλλά οι προοπτικές για τη μηλοκαλλιέργεια παραμένουν στάσιμες. Από το Κουτσό, ο παραγωγός Χρήστος Κούτρας εξηγεί ότι «ένα σημαντικό ποσοστό των παραγωγών στρέφεται πλέον προς την καλλιέργεια ακτινιδίου, λόγω των καλύτερων προοπτικών στην αγορά σε σύγκριση με τα μήλα, που παρουσιάζουν κάθε χρόνο και μια διαφορετική εικόνα».

Όπως αναφέρει, οι καλλιέργειες μήλων δεν επεκτείνονται, ενώ αρκετοί περιορίζονται μόνο σε ανανέωση των φυτειών τους. Το κύριο πρόβλημα είναι η έλλειψη εργατών γης, που δυσκολεύει τον προγραμματισμό και αυξάνει το κόστος. Η συγκομιδή των πράσινων ποικιλιών ολοκληρώνεται χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα, ενώ η μικροκαρπία, που παρατηρήθηκε σε ορισμένα σημεία, θεωρείται αμελητέα. Οι τιμές κυμαίνονται από 50 έως 60 λεπτά το κιλό.

Προοπτικές και προκλήσεις

Το φετινό φθινόπωρο φέρνει στην επιφάνεια παλιά και νέα προβλήματα για τον κλάδο της μηλοπαραγωγής. Η εξάρτηση από τις καιρικές συνθήκες, η έλλειψη εργατών, το υψηλό κόστος παραγωγής και οι δυσλειτουργίες του ΕΛΓΑ συνθέτουν ένα σκηνικό αβεβαιότητας για έναν τομέα που αποτελεί βασικό πυλώνα της δενδροκομίας σε πολλές περιοχές της χώρας.