Η παγκόσμια παραγωγή μήλων συνεχίζει να αυξάνεται παρά τη μείωση των εκτάσεων

Η παγκόσμια παραγωγή μήλων σημειώνει σταθερή άνοδο τις τελευταίες δεκαετίες, παρά τις μειώσεις στις καλλιεργούμενες εκτάσεις και τις προκλήσεις που δημιουργούν οι κλιματικές αλλαγές και οι αναδιαρθρώσεις της αγροτικής πολιτικής σε πολλές χώρες. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών, το 2023 η παγκόσμια παραγωγή ξεπέρασε τους 97,2 εκατ. τόνους μήλων, που καλλιεργήθηκαν σε περίπου 11 εκατ. στρέμματα.

Η μέση απόδοση υπολογίζεται στους 8,57 τόνους ανά στρέμμα, ενώ μέσα στα 60 χρόνια που ο ΟΗΕ διαθέτει καταγεγραμμένα δεδομένα, η παραγωγή αυξάνεται σταθερά με μέσο ετήσιο ρυθμό 3%. Αν και οι συνολικές εκτάσεις κορυφώθηκαν το 1995, η απόδοση ανά στρέμμα έχει αυξηθεί θεαματικά, με την παραγωγικότητα να ανεβαίνει κατά 172% από το 1995 έως το 2023.

Η κυριαρχία της Κίνας και η παγκόσμια κατάταξη

Η Κίνα εξακολουθεί να αποτελεί τον αδιαμφισβήτητο ηγέτη της παγκόσμιας παραγωγής, ευθυνόμενη για πάνω από το 50% της συνολικής ποσότητας. Το 2023, παρήγαγε περίπου 49,5 εκατ. τόνους, με τις Ηνωμένες Πολιτείες να ακολουθούν στη δεύτερη θέση και στην τρίτη θέση να βρίσκονται η Τουρκία, η Πολωνία και η Ινδία.

Η Κίνα διαθέτει σχεδόν 5 εκατ. στρέμματα καλλιεργειών μήλων – περισσότερα από κάθε άλλη χώρα. Αντίθετα, οι ΗΠΑ βρίσκονται στην έβδομη θέση σε έκταση, με λιγότερα από 300.000 στρέμματα, αν και παραμένουν πρωταγωνιστές σε αποδόσεις και ποιότητα. Ενδεικτικά, το 2023, οι Αμερικανοί παραγωγοί καλλιέργησαν 40% λιγότερη γη από την Ινδία, αλλά παρήγαγαν 180% περισσότερα μήλα. Η μέση απόδοση στις ΗΠΑ ανέρχεται σε 17,1 τόνους ανά στρέμμα, τη στιγμή που στην Ινδία είναι μόλις στους 3,81 τόνους.

Η υψηλότερη μέση απόδοση παγκοσμίως καταγράφεται στη Νέα Ζηλανδία, με 24,2 τόνους ανά στρέμμα, ενώ ακολουθούν η Χιλή, η Ελβετία, η Λιβύη και οι ΗΠΑ. Ο παγκόσμιος μέσος όρος υπολογίζεται σε 7,06 τόνους ανά στρέμμα, αποδεικνύοντας ότι η τεχνολογική πρόοδος και η ορθολογική διαχείριση της γης αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες αποδοτικότητας.

Νέα μοντέλα καλλιέργειας

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Μήλων και Αχλαδιών (WAPA), η παραγωγή μήλων της Κίνας για την περίοδο 2025/26 αναμένεται να μειωθεί κατά 5% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, φτάνοντας στους 38,1 εκατ. τόνους. Πρόκειται για δεύτερη συνεχόμενη ετήσια μείωση, αν και η συνολική δυναμική της χώρας παραμένει τεράστια.

Η πτώση αυτή συνδέεται με κυβερνητικές πολιτικές που στόχευσαν στη σταθεροποίηση της παραγωγής σιτηρών και την αποφυγή μετατροπής γεωργικής γης σε οπωρώνες. Από το 2020, οι κινεζικές αρχές έχουν απαγορεύσει την καλλιέργεια φρούτων σε βασικές γεωργικές εκτάσεις, οδηγώντας πολλούς παραγωγούς σε αλλαγή καλλιεργητικών προτύπων.

Ωστόσο, η χώρα επενδύει σε νέα μοντέλα υψηλής πυκνότητας φύτευσης και στην ανάπτυξη νάνων ποικιλιών, που επιτρέπουν αυξημένη παραγωγή σε μικρότερες εκτάσεις. Οι ποικιλίες Fuji εξακολουθούν να κυριαρχούν, καλύπτοντας πάνω από το 70% της παραγωγής, ενώ οι Gala και άλλες μεσαίας ωρίμανσης ποικιλίες καταλαμβάνουν το υπόλοιπο 30%.

Οι εξαγωγές μήλων της Κίνας, κυρίως προς γειτονικές ασιατικές χώρες, αυξάνονται σταθερά, χάρη στη βελτίωση της ποιότητας και στις ανταγωνιστικές τιμές. Οι αναλυτές προβλέπουν ότι η Κίνα θα συνεχίσει να ενισχύει την παρουσία της στις αγορές της Νοτιοανατολικής Ασίας, γεγονός που απαιτεί από τις ΗΠΑ να επενδύσουν ακόμη περισσότερο σε ποιοτική διαφοροποίηση και branding.

Η Ευρώπη διατηρεί τον ρόλο της δεύτερης δύναμης

Ως σύνολο, η Ευρώπη αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη παραγωγό περιοχή παγκοσμίως μετά την Κίνα. Η παραγωγή για το 2025/26 αναμένεται να παραμείνει σταθερή, αγγίζοντας τους 10,7 εκατ. τόνους, περίπου στα ίδια επίπεδα με το 2024/25, αλλά 7% χαμηλότερη από τον πενταετή μέσο όρο. Η Πολωνία παραμένει η κορυφαία παραγωγός χώρα της Ευρώπης, με εκτιμώμενη παραγωγή 3,3 εκατ. τόνους, αυξημένη κατά 3% σε σχέση με πέρυσι. Ακολουθούν η Ιταλία, η Γαλλία, η Γερμανία και η Ισπανία, οι οποίες μαζί αντιπροσωπεύουν το 80% της ευρωπαϊκής παραγωγής. Η Golden Delicious είναι η δημοφιλέστερη ποικιλία στην Ευρώπη, αποτελώντας περίπου το 19% της συνολικής παραγωγής. Οι ποικιλίες Gala, Red Delicious, Idared και Red Jonaprince συμπληρώνουν το μεγαλύτερο μέρος του υπόλοιπου ποσοστού.

Στην Ελλάδα, η παραγωγή μήλων για το 2025/26 εκτιμάται στους 178.000 τόνους, σημειώνοντας εντυπωσιακή μείωση σχεδόν 30% σε σχέση με το προηγούμενο έτος (245.000 τόνοι) και ακόμη μεγαλύτερη υποχώρηση σε σχέση με τον πενταετή μέσο όρο (255.000 τόνοι). Η κάμψη αυτή αποδίδεται σε δυσμενείς καιρικές συνθήκες, αυξημένο κόστος παραγωγής, αλλά και διαρθρωτικά προβλήματα στον αγροτικό τομέα, όπως η γήρανση του παραγωγικού δυναμικού και η περιορισμένη πρόσβαση σε νέες τεχνολογίες καλλιέργειας.

Η Τουρκία αναδεικνύεται σε καθοριστικό παίκτη

Αν και δεν ανήκει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η Τουρκία αναδεικνύεται σε σημαντικό παγκόσμιο προμηθευτή μήλων, έχοντας δεκαπλασιάσει τις εξαγωγές της την τελευταία δεκαετία. Οι Τούρκοι παραγωγοί έχουν επενδύσει σε εκσυγχρονισμό των καλλιεργειών, σε νέες τεχνικές παραγωγής και σε δέντρα υψηλότερης απόδοσης, αυξάνοντας τον όγκο και την ποιότητα των μήλων τους.

Οι κυριότερες ποικιλίες είναι οι Starking (παραλλαγή του Red Delicious), Golden, Amasya και Granny Smith, που αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 75% της συνολικής παραγωγής. Ωστόσο, για το 2025/26 η Τουρκία αναμένεται να αντιμετωπίσει σοβαρή πτώση παραγωγής σχεδόν 40%, από 4,42 εκατ. τόνους σε 2,71 εκατ. τόνους. Αυτή η εξέλιξη μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση των διεθνών τιμών και να ανοίξει νέες ευκαιρίες για Αμερικανούς εξαγωγείς να ανακτήσουν χαμένο μερίδιο αγοράς, ιδιαίτερα στην Ινδία.

Νότια Αμερική: Μικρότερη παραγωγή, αλλά αυξητική τάση

Στη Νότια Αμερική, η Χιλή, η Βραζιλία και η Αργεντινή αντιπροσωπεύουν το 94% της συνολικής παραγωγής της ηπείρου. Σύμφωνα με τα στοιχεία του WAPA:

• Η Χιλή εκτιμάται ότι θα διατηρήσει την παραγωγή της στους 0,91 εκατ. τόνους.
• Η Βραζιλία θα σημειώσει άνοδο 14%, φτάνοντας τους 0,95 εκατ. τόνους.
• Η Αργεντινή θα αυξηθεί κατά 6%, φτάνοντας τους 0,53 εκατ. τόνους.

Η ανάπτυξη της βιομηχανίας μήλου στη Νότια Αμερική στηρίζεται σε νέες καλλιεργητικές τεχνολογίες, καλύτερη πρόσβαση σε αγορές εξαγωγής και σταθερές συμφωνίες εμπορίου με τη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη.

Η σημασία του Μεξικού και του Καναδά για τις ΗΠΑ

Αν και το Μεξικό συνεισφέρει μόλις 1% της παγκόσμιας παραγωγής, αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές εξαγωγικές αγορές για τα αμερικανικά μήλα. Η παραγωγή του 2025/26 προβλέπεται να αυξηθεί ελαφρά, φτάνοντας τους 0,82 εκατ. τόνους, με τις ποικιλίες Golden Delicious και Red Delicious να κυριαρχούν στην αγορά. Οι τιμές των μεξικανικών μήλων είναι 18%-26% χαμηλότερες από τις αμερικανικές, γεγονός που επηρεάζει τις εισαγωγές και τον ανταγωνισμό.

Αντίστοιχα, ο Καναδάς αναμένεται να αυξήσει την παραγωγή του κατά 3%, στους 0,42 εκατ. τόνους, ξεπερνώντας κατά 8% τον πενταετή μέσο όρο. Η επαρχία Οντάριο παραμένει ο κύριος παραγωγός με 0,17 εκατ. τόνους, ακολουθούμενη από το Κεμπέκ, τη Νέα Σκωτία και τη Βρετανική Κολομβία. Η ποικιλία Gala είναι η πιο διαδεδομένη, με μερίδιο περίπου 20%, ενώ ακολουθούν οι McIntosh, Honeycrisp και Ambrosia.

Οι ΗΠΑ ανάμεσα στην τεχνολογία και τη στρατηγική εξαγωγών

Οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν ανάμεσα στους πιο αποδοτικούς παραγωγούς παγκοσμίως. Η εκτεταμένη χρήση τεχνολογιών αυτοματοποίησης, αρδευτικών συστημάτων ακριβείας και βελτιωμένων ποικιλιών έχει επιτρέψει στην αμερικανική βιομηχανία μήλου να παραμείνει ανταγωνιστική, παρά το υψηλό κόστος παραγωγής. Οι εξαγωγές των ΗΠΑ κατευθύνονται κυρίως προς τον Καναδά, το Μεξικό και την Ασία, με την ποιότητα και τη σταθερότητα της παραγωγής να αποτελούν βασικά πλεονεκτήματα έναντι των ανταγωνιστών.

Ένα φρούτο με παγκόσμια σημασία

Το μήλο παραμένει ένα από τα πιο παραγωγικά και εμπορικά σημαντικά φρούτα παγκοσμίως, με την ετήσια παραγωγή του να αντανακλά ευρύτερες τάσεις στην παγκόσμια γεωργία: Τεχνολογική εξέλιξη, κλιματική προσαρμογή και αγροοικονομική αναδιάρθρωση.Η Κίνα εξακολουθεί να ορίζει τον ρυθμό, η Ευρώπη διατηρεί σταθερή ισχύ παρά τις προκλήσεις, και η Αμερική –Βόρεια και Νότια– επενδύει στην καινοτομία για να εξασφαλίσει αποδοτικότητα και εξαγωγική δυναμική.

Με βάση τις προβλέψεις, οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Ευρώπη, η Νότια Αμερική, το Μεξικό και ο Καναδάς θα αντιπροσωπεύουν περίπου το 74% της παγκόσμιας παραγωγής μήλων τα επόμενα χρόνια, επιβεβαιώνοντας ότι η παγκόσμια αγορά παραμένει πολυκεντρική, αλλά ταυτόχρονα βαθιά αλληλεξαρτώμενη.