Μειωμένη κατά 9% προβλέπεται η παραγωγή ελαιολάδου

γράφουν οι Μαρία Αμπατζή, Γιώργος Αργυρίου, Γεωργία Μπόχτη, Γιώργος Ρούστας, Γιάννης Σάρρος, Νικολέτα Τζώρτζη, Αφροδίτη Χρυσοχόου

Επιμέλεια: Μαρία Αντωνίου

Αφήνοντας πίσω μία ελαιοκομική χρονιά με ποσότητες και ποιότητα που χαροποίησαν την Πελοπόννησο, και σημαντικά προβλήματα από την επέλαση του δάκου και των μυκήτων στην Κρήτη, η νέα παραγωγή έρχεται στον απόηχο του μαγιάτικου καύσωνα, που δείχνει να έχει επηρεάσει αρκετές ελαιοπαραγωγικές περιοχές της χώρας. Δεν λείπουν όμως και οι κατά τόπους αυξημένοι δακοπληθυσμοί. Παράλληλα, η παρενιαυτοφορία της ελιάς είναι και αυτή εμφανής στα δέντρα που έδωσαν πέρυσι. Εκείνο βέβαια που προβληματίζει έντονα τους παραγωγούς είναι η χαμηλή τιμή που απέσπασε το προϊόν κατά την τρέχουσα εμπορική περίοδο.

Οι πρώτες προβλέψεις για την παραγωγή ελαιολάδου της τρέχουσας ελαιοκομικής περιόδου αναλύονται στο οδοιπορικό της «ΥΧ» που ακολουθεί. Από το ρεπορτάζ προκύπτει μία μέση μείωση της τάξεως του 9% από πέρυσι. Ωστόσο, πολλά εξαρτώνται από τις συνθήκες που θα επικρατήσουν τους φθινοπωρινούς μήνες, πριν από τη συγκομιδή.

Μειωμένη η παραγωγή στη Θάσο, προβληματίζει ο δάκος στη Σαμοθράκη

Αυξημένη αναμένεται να είναι η φετινή παραγωγή ελαιολάδου συνολικά στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, ενώ μειώσεις αναμένουν Θάσος και Σαμοθράκη, με την τελευταία να ταλαιπωρείται από τον δάκο. Ο προϊστάμενος στη ΔΑΟΚ Καβάλας, Λεωνίδας Καστανάς, εξηγεί πως στην περιοχή ο δάκος είναι σε διαχειρίσιμη κατάσταση. Στη Θάσο έγιναν τρεις ψεκασμοί, ενώ στα ηπειρωτικά οι ιδιώτες ψεκάζουν μόνοι τους. Εκτιμά ότι η παραγωγή θα είναι καλύτερη, λόγω της καλύτερης καρπόδεσης στο ηπειρωτικό μέρος, και ελαφρώς χειρότερη στη Θάσο. Μειωμένη σε ποσοστό 50% αναμένεται η φετινή παραγωγή για τον Ελαιουργικό Συνεταιρισμό Θεολόγου Ποτού, όπως αναφέρει ο πρόεδρός του, Ιωάννης Σουρίνης. Μέτριες προς χαμηλές αποδόσεις αναμένουν και στον Ελαιουργικό Συνεταιρισμό Ραχωνίου, σύμφωνα με τον πρόεδρο Βασίλη Ζαγοριανό. «Ο δάκος τώρα ξεκινά με τις βροχές που πέφτουν και την υγρασία του Σεπτεμβρίου», υποστήριξε, προσθέτοντας ότι υπάρχουν παραγωγοί που δεν θα πάνε στα κτήματα, γιατί τα δέντρα δεν έχουν ελιές.

Στη Σαμοθράκη προβλέπεται μείωση έως 40% εξαιτίας των ξηροθερμικών συνθηκών που επικράτησαν. Ο αναπληρωτής προϊστάμενος της ΔΑΟΚ Έβρου, Απόστολος Ξανθόπουλος, συνιστά στους παραγωγούς να ελέγχουν τους πληθυσμούς από εδώ και έπειτα, ώστε να διασφαλιστεί η ποιότητα του καρπού. «Για την Αλεξανδρούπολη και τη Μαρώνεια (Ροδόπη) ήταν μια χρονιά που δεν είχαμε σημαντική δραστηριότητα δακοπληθυσμών, λόγω των υψηλών θερμοκρασιών. Αντίθετα, στη Σαμοθράκη έχει πολύ δάκο», υποστήριξε. Με την ανησυχία ότι η δακοκτονία δεν θα καλύψει επαρκώς το πρόβλημα και με την επικείμενη αλλαγή του καιρού, προτρέπει τους ελαιοπαραγωγούς να ψεκάσουν συμπληρωματικά με διασυστηματικό εντομοκτόνο.

Απώλειες γράφει η Μαγνησία, καλύτερη η παραγωγή στη Λάρισα

Αισθητά μειωμένη αναμένεται η παραγωγή ελαιολάδου στη Μαγνησία, ενώ μεγαλύτερες ποσότητες από πέρυσι περιμένει η Λάρισα, όπου όμως οι παραγωγοί αγωνιούν για τη διάθεση του προϊόντος τους και ιδιαίτερα για την τιμή.

Σύμφωνα με τον προϊστάμενο της ΔΑΟΚ Μαγνησίας, Νίκο Λιανό, φέτος η παραγωγή αναμένεται αισθητά μειωμένη, ενώ στις Σποράδες εκτιμάται ότι θα είναι ελάχιστη. Προσοχή στον δάκο το φθινόπωρο συνιστά στους παραγωγούς του Πηλίου, για να περιοριστούν οι απώλειες που έτσι κι αλλιώς καταγράφονται στην ελαιόδεντρα.

Στη Λάρισα, εν αντιθέσει με τις λίγες ποσότητες λόγω των ξηροθερμικών συνθηκών πέρυσι, φέτος η παραγωγή στα ελαιόδεντρα φαίνεται πολύ καλή. Σύμφωνα με τον διευθυντή της ΔΑΟΚ, Παναγιώτη Καλφούντζο, η φετινή παραγωγή εκτιμάται περίπου στους 1.300 τόνους ελαιολάδου.

Μεγάλο κενό στην αγορά, που καλούνται να καλύψουν με δικό τους πελατολόγιο, αναφέρουν οι παραγωγοί της περιοχής, αντίθετα με τη δυναμική παρουσία μεταποιητικών μονάδων στην επιτραπέζια ελιά. «Οι περισσότεροι παραγωγοί προορίζουν τις ελιές τους για επιτραπέζια κατανάλωση και όσες μείνουν αδιάθετες τις οδηγούν στα ελαιοτριβεία», υποστήριξε ο πρόεδρος της –μοναδικής θεσσαλικής– Ομάδας Παραγωγών Ελιάς στο Πουρνάρι Τεμπών, Γιώργος Πολύμερος. Προβληματισμό για τη διάθεση του ελαιολάδου εξέφρασε όμως και ο Τάσος Ψωφογιώργος, διευθυντής του Συνεταιρισμού Πηλίου.

Καθοριστικά για την ελαιοποίηση τα αποθέματα της ποικιλίας Καλαμών στη Στερεά

Ο καύσωνας του Μαΐου, ο οποίος συνέπεσε με την ανθοφορία, θεωρείται υπαίτιος για μικρότερες αποδόσεις φέτος σε όλες σχεδόν τις περιοχές της Στερεάς Ελλάδας. Θετικά, όμως, κρίνεται η μέχρι τώρα περιορισμένη παρουσία του δάκου. Σε χαμηλά επίπεδα εμφανίζονται τα αποθέματα σε ελαιόλαδο, ωστόσο όλοι αναμένουν πώς θα εξελιχθεί η εμπορία της επιτραπέζιας ελιάς και κυρίως της ποικιλίας Καλαμών. Με τις περσινές ποσότητες της ποικιλίας στις κάδες, το ερώτημα των καλλιεργητών είναι αν θα στρέψουν την φετινή παραγωγή προς την ελαιοποίηση. «Η παραγωγή της ποικιλίας Καλαμών βρίσκεται σε αδιέξοδο» υποστηρίζει ο Γιώργος Μιχαλόπουλος, παραγωγός από τις Λιβανάτες. Κατά τον ίδιο, τα αποθέματα από πέρυσι και πρόπερσι ξεπερνούν τους 5.000 τόνους στην περιοχή. Εκτιμά, δε, ότι από τη νέα σοδειά, μεγέθη πάνω από 300 τεμάχια/κιλό θα πρέπει να οδηγηθούν στην ελαιοποίηση για να αποφευχθούν επιπλέον προβλήματα.

Ξηρασία και δάκος προβληματίζουν τη Δυτική Ελλάδα

Με την «πικρή γεύση» της περσινής χρονιάς, λόγω της χαμηλής διάθεσης του προϊόντος, αλλά και των επιπτώσεων της πανδημίας, η προσοχή όλων στρέφεται στη φετινή παραγωγή, που παρουσιάζει διαφοροποιήσεις ανά περιοχή, με κοινό όμως χαρακτηριστικό την ξηρασία.

Σύμφωνα με τις μέχρι στιγμής εκτιμήσεις των ΔΑΟΚ, μεγάλοι δακοπληθυσμοί παρατηρούνται σε κάποιες ελαιοκομικές περιοχές, ενώ η έλλειψη βροχοπτώσεων επιδρά αρνητικά στην απόδοση των ελαιοδέντρων. Στα περσινά επίπεδα αναμένεται να κινηθούν οι ποσότητες ελαιολάδου στην Αχαΐα, ενώ, αντίθετα, αυξημένη ποσότητα εκτιμά η Αιτωλοακαρνανία, η οποία, σύμφωνα με τη ΔΑΟΚ, αποδίδεται στο γεγονός ότι οι υψηλές θερμοκρασίες εμπόδισαν τη δράση του δάκου. Τέλος, μικρότερη παραγωγή της περσινής εκτιμάται στην Ηλεία, καθώς η παρατεταμένη ξηρασία επηρέασε σημαντικά τα δέντρα. «Αν και ο καρπός δεν έχει την εικόνα του ζαρώματος, που προκαλείται συνήθως από τις υψηλές θερμοκρασίες, η παρουσία έντονης υγρασίας ευνοεί την ανάπτυξη του δάκου», υποστήριξε ο Γιώργος Μικέογλου, προϊστάμενος Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου στη ΔΑΟΚ Ηλείας. «Ήδη παρατηρούνται μεγάλοι πληθυσμοί στους παραθαλάσσιους ελαιώνες», τόνισε.

Λιγότερο φέτος το ελαιόλαδο για την Αττική

Παρενιαυτοφορία και καύσωνας του Μαΐου φέρνουν μειωμένες εκτιμήσεις για τις ελαιοπαραγωγικές περιοχές της Αττικής. Οι τρέχουσες υψηλές θερμοκρασίες, ωστόσο, αναμένεται να συμβάλουν στη μείωση των δακοπληθυσμών, συνεπικουρώντας στους ψεκασμούς που πραγματοποιούνται, ενώ το έντομο δεν φαίνεται για την ώρα να έχει αυξηθεί σε ανησυχητικά επίπεδα.

Σχεδόν… μισή η παραγωγή της Πελοποννήσου

Από 30% έως και 50% μειωμένη υπολογίζεται η φετινή παραγωγή ελαιολάδου στην Πελοπόννησο, σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, με τους εκπροσώπους των ΔΑΟΚ να διευκρινίζουν ότι η οριστική εικόνα θα έχει διαμορφωθεί έως το τέλος Σεπτεμβρίου, αφού τα προβλήματα με τον καιρό συνεχίζονται. Σύμφωνα με πληροφορίες, χωρίς όμως να μπορεί να επιβεβαιωθεί από τοπική κρατική αρχή, υπάρχουν περσινά αποθέματα σε όλους τους νομούς.

Μειωμένη κατά 40%-50% της περσινής εκτιμάται η παραγωγή στη Λακωνία, σύμφωνα με τον Απόστολο Μαυρίδη, από την τοπική ΔΑΟΚ. «Με τα νέα δεδομένα και την εμφάνιση του δάκου, αναμένεται να είναι ακόμα πιο μεγάλη η μείωση», ανέφερε. Μείωση που δεν θα ξεπεράσει το 30% του περσινού όγκου εκτιμά η ΔΑΟΚ Κορινθίας.

Στους 4.000 τόνους, από 6.000 πέρυσι, αναμένεται η παραγωγή της Αργολίδας. Σε ό,τι αφορά τα αποθέματα, οι πληροφορίες λένε ότι υπάρχουν χωρίς αυτό να αποδεικνύεται υπηρεσιακά, διευκρίνισε η Μαρία Μαραθιανού από τη ΔΑΟΚ.

Καλή αναμένεται η παραγωγή σε Πυλία και Μεσσήνη, σύμφωνα με τον προϊστάμενο της ΔΑΟΚ, Κυριάκο Σκούλικα, ενώ μειώσεις εκτιμώνται στους δήμους Οιχαλίας και Καλαμάτας. «Η συνολική εικόνα δείχνει ότι οι ζημιές είναι μικρότερες από αυτές που περιμέναμε. Η μείωση αναμένεται να είναι στο 20%, με τα έως τώρα δεδομένα», εξήγησε.

Το πλήγμα του καύσωνα δέχθηκαν και οι ελιές της Τριφυλίας, με τη ζημιά να φαίνεται περισσότερο όσο περνά ο καιρός, σύμφωνα με τον Αντώνη Παρασκευόπουλο, προϊστάμενο της εκεί ΔΑΟΚ. «Αν προσθέσουμε και την παρατεταμένη ανομβρία τότε οι εκτιμήσεις είναι υψηλού ρίσκου» σχολίασε. «Πάνω από όλα πρέπει να καταλάβουν στον ΕΛΓΑ ότι πρέπει να καταγράψουν τη ζημιά που έχει γίνει» υποστήριξε. Μειωμένη κατά 30%-35% αναμένεται η παραγωγή και στην Αρκαδία.

«Μισοβεντέμα» εκτιμά η Κρήτη

Δάκος και μυκητολογικές ασθένειες έπληξαν την περσινή βεντέμα της Μεγαλονήσου, δημιουργώντας μειωμένες ποσότητες και μέτρια ποιότητα. Στα παραπάνω προστέθηκαν και οι χαμηλές τιμές, που δεν έβγαλαν ούτε το κόστος που απαιτεί η καλλιέργεια. Για να αποφευχθούν τα περσινά προβλήματα, πέραν του προγράμματος δακοκτονίας, που εφαρμόζεται, η περιφέρεια έχει προχωρήσει στη σύσταση επιτροπής από στελέχη του Ινστιτούτου Ελιάς, Yποτροπικών φυτών και Αμπέλου του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ και του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), για τη διενέργεια δειγματοληψίας για την ύπαρξη μυκήτων, που μπορούν να προκαλέσουν αντίστοιχα προβλήματα. Η πρώτη εκτίμησή της αναμένεται το επόμενο διάστημα, σύμφωνα με τον αρμόδιο αντιπεριφερειάρχη, Μανώλη Χνάρη.

Σε ό,τι αφορά τη φετινή εικόνα της παραγωγής, το πλήγμα από τον καύσωνα του Μαΐου, αλλά και η παρενιαυτοφορία της ελιάς, δίνουν την εικόνα περισσότερο μίας μέσης παραγωγής, ενώ ήδη ο δάκος έχει κάνει αισθητή την παρουσία του σε αρκετές περιοχές.

Σημαντική αύξηση από τις περσινές ποσότητες αναμένει το Ηράκλειο, ενώ αυξήσεις προβλέπονται και σε Χανιά και Λασίθι. Χαμηλή ωστόσο έρχεται η πρώτη εκτίμηση για το Ρέθυμνο. «Μέση παραγωγή» εκτίμησε για τη Σητεία ο πρόεδρος της Ένωσης, Μανώλης Μαυροματάκης, αναφερόμενος στη ζημιά που προκάλεσε ο καύσωνας του Μαΐου. Καλύτερη από άποψη δάκου βλέπει τη φετινή χρονιά ο πρόεδρος της Ένωσης Μεραμβέλλου, Νίκος Ζαχαριάδης, ελπίζοντας όμως και σε καλύτερες τιμές των περσινών.

Και στο Αιγαίο άφησε το στίγμα του ο καύσωνας του Μαΐου

Χωρίς ιδιαίτερα ζητήματα από τον δάκο, πλην περιπτώσεων παραθαλάσσιων, πεδινών και ποτιστικών χωραφιών στη Λέσβο, η φετινή παραγωγή στα νησιά του Αιγαίου αναμένεται μειωμένη. Περίεργη καρποφορία λόγω των θυλάκων ζέστης του Μαΐου δυσκολεύει τις εκτιμήσεις στη Σάμο, ενώ μέτρια αναμένεται η παραγωγή της Χίου.

Στην περίπτωση της Λέσβου, εκφράζονται φόβοι για ακόμη μικρότερη παραγωγή από τις πρώτες εκτιμήσεις, λόγω του δάκου, καθώς η χαμηλή τιμή του ελαιολάδου άφησε και αμάζευτους ελαιώνες από πέρυσι, με αποτέλεσμα σε αρκετές περιπτώσεις το έντομο να διαχειμάσει.

Λιγότερο ελαιόλαδο περιμένει φέτος η Χαλκιδική

Μειωμένη αναμένεται η φετινή παραγωγή ελαιολάδου στη Χαλκιδική κι αυτό γιατί τα περσινά καιρικά φαινόμενα οδήγησαν ποσότητες της επιτραπέζιας πράσινης ελιάς στην ελαιοποίηση. Ούτως ή άλλως, πρόκειται για μία περιοχή που φημίζεται περισσότερο για την επιτραπέζια πράσινη ελιά της, εξηγεί ο πρόεδρος τους ΑΣ Σημάντρων, Βαγγέλης Μισαηλίδης, υπενθυμίζοντας ότι πέρυσι κατευθύνθηκαν και επιτραπέζιες ελιές στην ελαιοποίηση, λόγω των καιρικών φαινομένων που έπληξαν τον νομό.