Πεσμένες οι αποδόσεις και τα brix στις πρώιμες ντομάτες της Θεσσαλίας
Με τα σημάδια της ταλαιπωρίας από το χαλάζι και τις βροχοπτώσεις του Ιουνίου να είναι ορατά στις πρώιμες φυτεύσεις, σε εξέλιξη βρίσκεται εδώ και μία εβδομάδα περίπου η φετινή καμπάνια της βιομηχανικής ντομάτας στον θεσσαλικό κάμπο.
Η εικόνα από τα πρώτα φορτία που παραδίδονται στα εργοστάσια φαίνεται να επιβεβαιώνει την εκτίμηση ότι οδεύουμε προς μια σεζόν συνολικά χαμηλότερων αποδόσεων σε σύγκριση με πέρυσι, ενώ πεσμένα εμφανίζονται, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, και τα brix. Μένει να φανεί αν το σκηνικό θα αλλάξει προς το καλύτερο όσο η συλλογή προχωράει προς τις μεσαίες και, αργότερα, τις όψιμες φυτεύσεις, ωστόσο για την ώρα οι απώλειες στην παραγωγή και τα ποιοτικά ελαττώματα μετριάζουν την ικανοποίηση των παραγωγών από τις αυξήσεις τιμολογίων στις οποίες προχώρησαν, ακόμα και στο παραπέντε της καμπάνιας, οι βιομηχανίες της περιοχής.
Η Νομικός ΑΒΕΚ άνοιξε το εργοστάσιο του Δομοκού στις 27 Ιουλίου, ενώ από την Τετάρτη 3 Αυγούστου τέθηκε σε λειτουργία και εκείνο των Φαρσάλων. «Η πρώτη εντύπωση είναι θα έλεγα μεικτή. Υπάρχουν παραγωγοί που πάνε πάρα πολύ καλά και πιάνουν ακόμα και πάνω από 11 τόνους/στρέμμα. Υπάρχουν ωστόσο και αυτοί που με μεγάλη δυσκολία φτάνουν τους 5-6 τόνους, πρόκειται κυρίως για φυτείες που βρέθηκαν στο επίκεντρο της κακοκαιρίας, όπως ο Νομός Λάρισας, και είχαν τα μεγαλύτερα προβλήματα από αυτήν», λέει στην «ΥΧ» ο διευθυντής των μονάδων, Θωμάς Τσιαγκλάνης.
«Σε γενικές γραμμές, πάντως, η εικόνα είναι μάλλον καλύτερη απ’ ό,τι περιμέναμε. Τα brix, βέβαια, είναι χαμηλότερα, τουλάχιστον στα πρώτα φορτία. Ενδεικτικά, με το ζόρι πιάνουμε τώρα τα 4,7 brix, όταν πέρυσι στο ίδιο διάστημα βρισκόμασταν στα 5. Η εκτίμησή μου είναι ότι δεν θα μείνουμε εκεί και τα brix θα ανέβουν όσο κυλάει η συγκομιδή, όμως και πάλι, με τα σημερινά δεδομένα, πολύ δύσκολα θα δούμε τα περσινά νούμερα», προσθέτει ο ίδιος.
Έρχονται πιο μπροστά
Σύμφωνα με τον κ. Τσιαγκλάνη, διαφαίνεται και μια συσσώρευση των ποσοτήτων μέσα στον Αύγουστο, καθώς οι ντομάτες φαίνεται να «έρχονται» πιο μπροστά. «Παρατηρούμε ότι οι όψιμες ντομάτες έχουν αρχίσει και πρωιμίζουν αρκετά γρήγορα. Πριν από έναν μήνα, υπολογίζαμε ότι θα παραλάβουμε 3.000-4.000 τόνους μέσα στον Ιούλιο και, τελικά, πήραμε 10.000 τόνους. Ενδεικτικό της πρωίμισης αυτής είναι και το γεγονός ότι ο αρχικός σχεδιασμός ήταν να ανοίξουμε το εργοστάσιο των Φαρσάλων στις 8-9 Αυγούστου, τελικά ξεκινήσαμε στις 3 Αυγούστου», εξηγεί.
Όπως έγραψε στο προηγούμενο φύλλο η «ΥΧ», η εταιρεία προχώρησε σε νέα αύξηση της εγγυημένης τιμής, η οποία πλέον για το εργοστάσιο Δομοκού και για 5 brix φτάνει μέχρι και τα 123 ευρώ/τόνο. Δεδομένου του έντονου ανταγωνισμού και της έλλειψης προϊόντος, ακολούθησαν και οι υπόλοιπες επιχειρήσεις, με αποτέλεσμα η εγγυημένη τιμή για την Ντάμαβαντ να φτάνει μέχρι τα 118 ευρώ/τόνο και για την Del Monte μέχρι τα 120 ευρώ/τόνο. Ακόμα ψηλότερα στα 125 ευρώ/τόνο κινείται η Agrofarm του ομίλου Λεβεντάκη απέναντι στην οποία, ωστόσο, εμφανίζονται αρκετά… κουμπωμένoι οι συνεταιρισμοί του θεσσαλικού κάμπου.
«Είδαμε ότι οι παραγωγοί δέχτηκαν με ικανοποίηση τις αυξήσεις που προτείναμε, μαζί με τη δέσμευσή μας ότι θα έχουμε τις καλύτερες τιμές, κάτι που σκοπεύουμε να τηρήσουμε. Θεωρώ, επίσης, ότι έχει μετρήσει πολύ θετικά και η έκπτωση 50% που προσφέρουμε στην ‘‘ποινή’’ για τα ποιοτικά ελαττώματα, η οποία έχει ως αποτέλεσμα να μην έχουν ουσιαστικά εξαιτίας αυτών κάποια επίπτωση στην τιμή», σχολιάζει ο κ. Τσιαγκλάνης.
Ο ίδιος υπογραμμίζει, επίσης, τον ρόλο που έχει παίξει το πρόγραμμα ασφαλιστικής κάλυψης που τρέχει η εταιρεία σε συνεργασία με ιδιωτική εταιρεία. «Είναι κάτι που εφαρμόζουμε εδώ και τέσσερα χρόνια και θεωρούμε ότι έχει αποδείξει την αξία του, αφού καλύπτει ζημιές που δεν καλύπτει ο ΕΛΓΑ και ιδίως τις βροχοπτώσεις, οι οποίες αναδεικνύονται σε πολύ σοβαρό πρόβλημα για το φυτό», τονίζει.
Νέα κεραμίδα με το ρεύμα
Απογοητευμένος με τη μέχρι στιγμής εικόνα της παραγωγής δηλώνει ο υπεύθυνος για τη βιομηχανική ντομάτα του Συνεταιρισμού Λαρισαίων Αγροτών, Παναγιώτης Καλογιάννης. «Έχουν ξεκινήσει οι παραδόσεις, ωστόσο, τόσο οι αποδόσεις όσο και τα brix είναι πολύ πεσμένα. Παράλληλα, έχουμε μικροκαρπία, αρκετά σαπίσματα και άλλα ποιοτικά προβλήματα», υπογραμμίζει.
«Οι βροχές, η χαλαζόπτωση και γενικότερα όλα αυτά τα σκαμπανεβάσματα που είχε φέτος ο καιρός δεν βοήθησαν την ντομάτα. Είναι μια περίεργη χρονιά γιατί εκεί που λέγαμε ότι, με τα νέα τιμολόγια, θα καταφέρουμε να ξεχρεώσουμε το προϊόν δεν πάει πολύ καλά. Συν τοις άλλοις και τα μεταφορικά διαμορφώθηκαν στα 18 ευρώ, κάτι που αποτέλεσε ένα ακόμα χτύπημα της τελευταίας στιγμής», συμπληρώνει.
Ο ίδιος εκτιμά ότι στο μεγαλύτερο ποσοστό των πρώιμων φυτεύσεων που ενδεχομένως να αγγίξει το 80% οι αποδόσεις θα κυμανθούν από 6 έως 6,5 τόνους/στρέμμα. Εκφράζει, πάντως, συγκρατημένη αισιοδοξία ότι στις όψιμες ντομάτες, που θα έρθουν μετά τις 25 Αυγούστου, η εικόνα θα είναι καλύτερη τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά και αυτό, μαζί με τη ζέση των μεταποιητών να εξασφαλίσουν πρώτη ύλη, πιθανότατα θα συμβάλει ώστε να ανέβουν κι άλλο μετά τον Δεκαπενταύγουστο οι τιμές.
«Πρέπει οπωσδήποτε να στηριχθεί ο αγρότης φέτος γιατί, σε αντίθετη περίπτωση, του χρόνου και με αυτά τα έξοδα η πτώση στις εκτάσεις με βιομηχανική ντομάτα θα είναι ακόμα μεγαλύτερη. Με τις νέες αυξήσεις στο ηλεκτρικό, το κόστος μέχρι στιγμής διαμορφώνεται μόνο για ρεύμα στα 130-140 ευρώ/στρέμμα. Υπολογίζουμε ότι θα φτάσει τελικά τα 160-180 ευρώ/στρέμμα, όταν πέρυσι ήταν 120-130 ευρώ και πρόπερσι από 50 έως 70 ευρώ/στρέμμα στη χειρότερη.
Παρόμοια είναι η εικόνα και σε άλλες καλλιέργειες, όπως το βαμβάκι και το καλαμπόκι. Η κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής είναι σχεδόν δώρον άδωρον, δεδομένου ότι εμείς ποτίζουμε με αυτά τα έξοδα από την άνοιξη. Είναι σαφές ότι αυτά τα χρήματα δεν μπορούν να πληρωθούν, αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση θα έχουμε έκρηξη μεγατόνων τον χειμώνα από τον αγροτικό κόσμο», υπογραμμίζει ο συνομιλητής μας.
Ο κ. Καλογιάννης περιμένει και από τον ΕΛΓΑ να βάλει πλάτη ώστε να καλυφθούν οι απώλειες που κατέγραψαν φέτος στις φυτείες τους οι παραγωγοί. «Το μόνο που σώζει αυτήν τη στιγμή κάποιους είναι η ιδιωτική ασφάλιση. Πλέον, όσοι παραγωγοί έχουν τη δυνατότητα τις επιλέγουν για το μεγαλύτερο μέρος των χωραφιών τους. Καθώς το κλίμα έχει αγριέψει πια για τα καλά, είναι ένα αποκούμπι», καταλήγει.
Ομαλή η ροή των φορτώσεων στην Ηλεία
Καλύτερη είναι έως τώρα η εικόνα της βιομηχανικής στην Ηλεία που ολοκληρώνεται σταδιακά η συγκομιδή των πρώιμων φυτεύσεων και σύντομα θα παραδοθούν τα πρώτα φορτία των μεσαίων. Κι εδώ παρατηρείται μια πτώση των αποδόσεων σε σύγκριση με την περσινή χρονιά που μπορούσαν να χαρακτηριστούν εξαιρετικές, ωστόσο και πάλι αυτή υπολογίζεται μεσοσταθμικά σε ένα ποσοστό της τάξης του 10%.
Σε αυτό, βέβαια, δεν έχουν συνυπολογιστεί οι απώλειες που αναμένεται να καταγράψουν, ιδίως στις πιο όψιμες ντομάτες, οι παραγωγοί των περιοχών που, λόγω έργων, στερήθηκαν για μία εβδομάδα περίπου το νερό. Σύμφωνα με τοπικούς γεωπόνους, αυτό δεν αποκλείεται να έχει αφήσει πίσω του και κάποια ποιοτικά προβλήματα, τα οποία, όπως σημειώνουν, «θα διαπιστωθούν στην πορεία».
Επί του παρόντος, πάντως, η ποιότητα των φορτίων κρίνεται από τα εργοστάσια πολύ καλή, οι ντομάτες είναι πλην λίγων εξαιρέσεων ακέραιες, ενώ ομαλή κρίνεται και η ροή των παραδόσεων, αφού δεν είχαμε επανάληψη του περσινού φαινομένου που, λόγω του καύσωνα, οι ντομάτες είχαν ωριμάσει σχεδόν ταυτόχρονα, με αποτέλεσμα να καταγράφονται και απώλειες στα φορτία.
Γκρίνια για το χάσμα με Θεσσαλία
Πάντως, είναι γεγονός ότι, μεταξύ των παραγωγών, υπάρχει το τελευταίο διάστημα μια δυσαρέσκεια για το χάσμα που καταγράφεται στις τιμές παραγωγού μεταξύ Πελοποννήσου και Θεσσαλίας, η οποία μάλιστα εντάθηκε μετά τις αυξήσεις στις οποίες προχώρησε η Νομικός. «Αν συνυπολογιστούν και τα μεταφορικά, στην πράξη βγαίνει μια διαφορά της τάξεως των 20 ευρώ/τόνο στα 5 brix, η οποία είναι μεγάλη», λέει στην «ΥΧ» παραγωγός που επιθυμεί να διατηρήσει την ανωνυμία του και ο οποίος θεωρεί ότι τα εργοστάσια θα «κάνουν τελικά κάτι καλύτερο».
«Τα κόστη, δυστυχώς, αυξάνονται συνεχώς», σημειώνει ο ίδιος, εξηγώντας ότι με τις νέες αυξήσεις το ρεύμα από 1ης Αυγούστου η κιλοβατώρα έφτασε τα 0,42 ευρώ από 0,065 ευρώ που ήταν μέχρι τις 31 Ιουλίου. «Μιλάμε για έξι φορές πάνω, δηλαδή ένας αγρότης που μέχρι τώρα ήθελε 35 ευρώ/στρέμμα πλέον θα πρέπει να πληρώνει περίπου 200 ευρώ/στρέμμα. Αυτά τα έξοδα είναι μη διαχειρίσιμα και καταδικαστικά για τη γεωργία της περιοχής. Περιμένουμε να δούμε αν οι εξαγγελίες της κυβέρνησης θα υλοποιηθούν», προσθέτει.
Στο μεταξύ, αυτές τις μέρες ολοκληρώνονται οι εργασίες στον χώρο συλλογής που έχει επιλέξει ο όμιλος Λεβεντάκη ο οποίος, όπως έγραψε στο προηγούμενο φύλλο η «ΥΧ», επιχειρεί να απορροφήσει ντομάτα από την Ηλεία.
Μέχρι στιγμής, η εταιρεία δε φαίνεται να έχει παραλάβει προϊόν και τα στελέχη της έχουν απευθυνθεί κυρίως σε μεμονωμένους γεωπόνους και παραγωγούς, κάποιοι από τους οποίους το σκέφτονται σοβαρά. Η τιμή που προσφέρεται στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις είναι πλέον στα 125 ευρώ/τόνο, χαμηλότερα δηλαδή από τα 135-140 ευρώ/τόνο για τα οποία γινόταν λόγος αρχικά, ευθυγραμμισμένη ωστόσο με την τιμή που ο ίδιος όμιλος προσφέρει στους παραγωγούς της Θεσσαλίας.
