του Δρ. Γιώργου Κωνσταντόπουλου, προέδρου του ΣΕΒΕ
Oλοι όσοι ασχολούμαστε με τις εξαγωγές, γνωρίζουμε ότι πρόκειται για μία δύσκολη και απαιτητική διαδικασία. Γνωρίζουμε, όμως, ότι έχουμε και ένα σημαντικό πλεονέκτημα, το οποίο είναι η υψηλή ποιότητα των προϊόντων και των υπηρεσιών μας.
Με αυτήν, μπορούμε να κατακτήσουμε τις διεθνείς αγορές και να κερδίσουμε και τον πιο απαιτητικό πελάτη, αλλά φυσικά δεν αρκεί μόνο αυτή. Η εξωστρέφεια προϋποθέτει στρατηγική στόχευση τόσο από την πλευρά των επιχειρήσεων, όσο και από την κυβέρνηση.
Γι’ αυτό στον ΣΕΒΕ πιστεύουμε ότι αν τη θέσουμε ως κοινή μας προτεραιότητα, τότε σε λίγα χρόνια θα μιλάμε για μία πιο αυτάρκη, πιο ανεξάρτητη, πιο ανοιχτή και οικονομικά πιο ισχυρή Ελλάδα.
Αν ρίξουμε μία ματιά στον πρωτογενή τομέα, θα διαπιστώσουμε την ισχυρή δυναμική που κρύβεται στην εξωστρέφεια του κλάδου. Περίπου το 25% των ελληνικών εξαγωγών για το 2020, και συγκεκριμένα το 22,2%, προέρχεται από τον αγροδιατροφικό κλάδο.
Από τα 4,4 δισ. ευρώ εξαγωγές το 2010, φτάσαμε τα 6,8 δισ. ευρώ εξαγωγές το 2020, το οποίο αποτελεί το 4% του ΑΕΠ, τη στιγμή που το 2010 βρισκόμασταν μόλις στο 2% του ΑΕΠ. Κι αυτό μέσα σε μία δεκαετία οικονομικής κρίσης, μνημονίων, σεναρίων εξόδου από την Ευρώπη και πανδημίας.
Καταφέραμε σε μία από τις πιο δύσκολες περιόδους της εγχώριας οικονομίας να αυξήσουμε κατά 2,4 δισ. ευρώ, δηλαδή περίπου 55%, τις εξαγωγές του πρωτογενούς τομέα. Σε επίπεδο προϊόντων, οι εξαγωγές γαλακτοκομικών προϊόντων αυξήθηκαν κατά 498,3 εκατ. ευρώ, των επεξεργασμένων φρούτων και λαχανικών κατά 414,5 εκατ. ευρώ, των φρούτων και των λαχανικών κατά 399,5 εκατ. ευρώ και του ελαιολάδου κατά 245,8 εκατ. ευρώ. Ένα, επίσης, σημαντικό στοιχείο είναι ότι συνολικά οι ελληνικές εξαγωγές αποτελούν μόλις το 0,6% των ευρωπαϊκών εξαγωγών, αλλά στον αγροδιατροφικό κλάδο το ποσοστό ανέρχεται σε 1,3%.
Εξωστρέφεια και αναπτυξιακή προοπτική
Τα στοιχεία αυτά αποδεικνύουν ότι ο πρωτογενής τομέας είναι βασικό συστατικό της ελληνικής οικονομίας και ότι η εξωστρέφειά του θα συμβάλει τα μέγιστα στην αναπτυξιακή προοπτική της χώρας.
Όπως είπα, όμως, και στην αρχή, οι εξαγωγές δεν είναι μία εύκολη υπόθεση, καθώς ο διεθνής ανταγωνισμός γίνεται ολοένα και πιο έντονος.
Στο μείγμα της στρατηγικής μας πρέπει να βάλουμε νέα σύγχρονα εργαλεία. Για παράδειγμα, η τεχνολογία είναι ένας κρίσιμος παράγοντας που θα καθορίσει την πορεία του πρωτογενούς τομέα, διότι η 4η Βιομηχανική Επανάσταση είναι πλέον γεγονός. Η γεωργία ακριβείας έχει αλλάξει την παραγωγική διαδικασία, τις καλλιέργειες, τη συγκομιδή, τη διακίνηση των προϊόντων και όλο αυτό αλλάζει ευρύτερα τη λειτουργία της επιχείρησης και, εκ των πραγμάτων, τη διεθνή της ανταγωνιστικότητα.
Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δώσουμε στους δείκτες ESG που αφορούν το περιβάλλον, την κοινωνική και την εταιρική διακυβέρνηση. Οι συνεργάτες και οι πελάτες μας στο εξωτερικό, πέραν του ότι έχουν διαμορφώσει οι ίδιοι στρατηγική προσκείμενη στους δείκτες ESG, θέλουν να μάθουν τι κάνουμε και εμείς σε αυτόν τον τομέα.
Αποτελεί αδήριτη ανάγκη να αναπτύξουμε τέτοιες δράσεις και να συμπεριλάβουμε τους δείκτες ESG στη στρατηγική μας. Φυσικά, δεν θα πρέπει να παραλείψουμε τις δράσεις που αφορούν στο εξαγωγικό μάρκετινγκ και το branding των προϊόντων μας, καθώς και την τυποποίηση και την πιστοποίηση που αποδεικνύουν την ποιότητα των προϊόντων μας.
Μία μεγάλη νίκη
Το 2020 πετύχαμε, επίσης, κάτι πολύ σημαντικό, αφού για πρώτη φορά το διαχρονικά ελλειμματικό ισοζύγιο του αγροδιατροφικού κλάδου παρουσίασε πλεόνασμα, το οποίο διαμορφώθηκε σε 10,4 εκατ. ευρώ. Στο α’ πεντάμηνο του 2021, η εικόνα είναι ακόμη καλύτερη. Οι εξαγωγές του κλάδου αυξήθηκαν κατά 14,5% συγκριτικά με το 2020, ενώ το εμπορικό μας πλεόνασμα ανήλθε στα 162,3 εκατ. ευρώ.
Οι εξαγωγείς επενδύουν στρατηγικά στην εξωστρέφεια και το ίδιο σκοπεύουν να κάνουν με το πέρας της πανδημίας, καθώς σύμφωνα με τον Δείκτη Εξαγωγικών Προσδοκιών του ΣΕΒΕ, το 69% των εξαγωγέων έχει καταρτίσει ήδη πλάνο για την ενίσχυση των εξαγωγών με το πέρας της πανδημίας. Παράλληλα, σύμφωνα με την ίδια έρευνα το 90% των εξαγωγέων του πρωτογενούς τομέα αναμένει αύξηση ή σταθερότητα στην πορεία των εξαγωγών του στο α’ εξάμηνο του 2021.
Οφείλουμε να αξιοποιήσουμε αυτό το θετικό momentum και να επενδύσουμε στρατηγικά στην εξωστρέφεια του πρωτογενούς τομέα, ώστε η τάση αυτή να μην είναι ένα πυροτέχνημα, αλλά η βάση μίας νέας αρχής.
