Ο ρόλος των ζώντων μικροοργανισμών – βακτηρίων στην εξέλιξη της γεωργίας

του Μπάμπη Δαναλάκη, γεωπόνου και ιδρυτή της Greek Farmer

Πάνω στη χρήση των μικροοργανισμών έχουν γίνει πολλές έρευνες σχετικά με τη χρησιμοποίησή τους στη γεωργία. Στο έδαφος, όπως είναι γνωστό, υπάρχουν εκατομμύρια μικροοργανισμοί. Άλλοι οργανισμοί είναι ωφέλιμοι και άλλοι παθογόνοι για το έδαφος και, κατά συνέπεια, και για τα φυτά.

Ο κάθε μικροοργανισμός στο έδαφος παίζει τον ρόλο του και βοηθάει στην υγεία των εδαφών και στις καλλιέργειες. Όταν αυτοί οι ενεργοί μικροοργανισμοί έρθουν σε επαφή με οργανικό υλικό, αποβάλλουν ωφέλιμες ουσίες, όπως βιταμίνες, οργανικά οξέα, ορυκτές χηλικές ενώσεις και αντιοξειδωτικά.

Ο κύριος ρόλος των ωφέλιμων μικροοργανισμών είναι:

1. Ο αποικισμός τους στο ριζικό σύστημα και η δημιουργία ενός αδιαπέραστου προστατευτικού φράγματος (βιοφίλμ). Εδώ συντίθενται με φυσιολογικό τρόπο διάφοροι μεταβολίτες που ενεργοποιούν, διεγείρουν και προστατεύουν τα φυτά. Αυτοί είναι οι εξής:

✱ φυτοορμόνες (αυξίνες, γυβερελλίνες και κυτοκινίνες)

✱ αμινοξέα

✱ βιταμίνες

✱ ένζυμα – αντιβιοτικές ουσίες και πολλές άλλες ενώσεις, με την πρόσληψη των οποίων τα φυτά αποκτούν δύναμη για την υγιή ανάπτυξή τους και υψηλότερη απόδοση και βελτίωση της ποιότητας.

Συγχρόνως, ενεργοποιούν το αμυντικό σύστημα των φυτών, το οποίο μαζί με μικροοργανισμούς του σκευάσματος δημιουργεί μια ανθεκτική αντιμικροβιακή προστασία στην επίθεση από παθογόνα. Ο καλύτερος τρόπος εφαρμογής των βακτηρίων είναι από το φύλλωμα και τη ρίζα ταυτόχρονα. Για καλύτερα αποτελέσματα θα πρέπει να ξεκινήσετε από τον σπόρο.

2. Ενεργοποίηση δεσμευμένων στοιχείων (P, Fe, Μη, Ζη, Ν). Ένας από τους κύριους ρόλους των βακτηρίων στο έδαφος σχετίζεται με τις δυσδιάλυτες ενώσεις, τις οποίες μετατρέπουν σε αφομοιώσιμες για τα φυτά. Για παράδειγμα, το 70% του φωσφόρου και του καλίου βρίσκεται σε αδιάλυτες μορφές και αυτό το ποσοστό αυξάνεται σταθερά. Τα βακτήρια από το έδαφος εξασφαλίζουν στα φυτά:

✱ 30-40 κιλά φωσφόρου ανά εκτάριο

✱ 60%-80% του μαγνησίου και σιδήρου

✱ περίπου 20%-30% του ψευδαργύρου από τις συνολικές τους ανάγκες

Επιπλέον, τα βακτήρια δεσμεύουν τα βαρέα μέταλλα από το νερό και το έδαφος (Cu2 +, Ni2 +, Zn2 +, Cd2 + και Cr3 +) με τη μέθοδο της κροκίδωσης (συσσωμάτωσης). Τα βακτήρια είναι οργανικό μικροβιακό σκεύασμα, το οποίο δεν είναι επιβλαβές για την υγεία μας και το περιβάλλον. Χρησιμοποιείται στη βιολογική και στη συμβατική γεωργία.

3. Τα βακτήρια δίνουν ζωή, βελτιώνουν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του εδάφους, διασπούν τα φυτικά υπολείμματα, δεσμεύουν τα βαρέα μέταλλα, μειώνουν τον αριθμό των παθογόνων στο έδαφος και επιταχύνουν την αποσύνθεση των φυτοφαρμάκων.

Οι μηχανισμοί δράσης των ωφέλιμων μικροοργανισμών του εδάφους είναι πολύ διαφορετικοί. Ο κύριος ρόλος είναι ότι, στα φυτά με τα οποία συμβιώνουν, παρέχουν τις πλέον κατάλληλες συνθήκες για την ανάπτυξη και την προστασία τους από ασθένειες. Ως αντάλλαγμα, τα φυτά από το ριζικό τους σύστημα δίνουν την απαραίτητη για την επιβίωση και την αναπαραγωγή τους τροφή. Με την προσθήκη βακτηρίων, αυξάνουμε τον πληθυσμό των ωφέλιμων μικροοργανισμών στο έδαφος και με αυτόν τον τρόπο διεγείρουμε την ανάπτυξη των φυτών και τα προστατεύουμε από τη διείσδυση επιβλαβών μικροοργανισμών.

4. Εφαρμόζονται σε όλους τους τύπους εδαφών και υποστρωμάτων. Τα βακτήρια μπορούν να εφαρμοστούν σε όλους τους τύπους εδαφών και υποστρωμάτων. Είναι ανθεκτικά σε υψηλή αλατότητα και το σκεύασμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη βελτίωση της ποιότητας των εδαφών. Με την επεξεργασία της οργανικής και ανόργανης ύλης, τα βακτήρια εξασφαλίζουν τον αερισμό και τη συνεκτικότητα (αφράτο έδαφος) του εδάφους που θεωρούνται προϋποθέσεις για ένα υγιές και ισχυρό ριζικό σύστημα. Εξαιρετικά αποτελέσματα επιτυγχάνονται στα εσωτερικά και εξωτερικά υδροπονικά συστήματα, όπου τα βακτήρια επιδρούν στην αφομοιωσιμότητα των διαλυτών συστατικών και στη μείωση του αριθμού των παθογόνων.

5. Αντιμικροβιακή δράση. Οι ευεργετικοί μικροοργανισμοί δημιουργούν μια φυσική προστασία γύρω από τα φυτά και συνεχώς αντιστέκονται σε ένα ευρύ φάσμα των παθογόνων Alternaria, Aspergillus, Botrytis, Entomosporium, Erwinia, Erysiphe, Fusarium, Phytophthora, Podosphaera, Pseudomonas, Pythium, Sclerotinia, Xanthomonas και άλλα. Για να επιτευχθεί η μόλυνση, ο αριθμός των παθογόνων θα πρέπει να αυξηθεί. Με την προσθήκη ωφέλιμων βακτηρίων, μεταξύ άλλων, επιτυγχάνεται η αριθμητική υπεροχή τους και έτσι εμποδίζεται η εξάπλωση των παθογόνων. Είναι σημαντικό να καθαρίζεται και γι’ αυτό συστήνεται η εφαρμογή των βακτηρίων στα φυτικά υπολείμματα.