Σάρκα και οστά παίρνει η αποκατάσταση των Καπναποθηκών Παπαπέτρου στο Αγρίνιο
Eνα σημαντικό βήμα προς την υλοποίηση μιας διαχρονικής απαίτησης της πόλης του Αγρινίου αποτελεί η ομόφωνη έγκριση των μελετών για τις Καπναποθήκες Παπαπέτρου από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων, προκειμένου αυτές να φιλοξενήσουν μουσείο και χώρους πολιτιστικών εκδηλώσεων. Το έργο είναι ενταγμένο στο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Δυτικής Ελλάδας ΕΣΠΑ 2014-2020, με προϋπολογισμό 3.572.560 ευρώ.
Στόχοι της μελέτης είναι η επισκευή και ο εκσυγχρονισμός του κτηρίου και του περιβάλλοντος χώρου, η διατήρηση της μορφολογίας και των χαρακτηριστικών του μνημείου, αλλά και η ανάδειξη του κτηρίου και της βιομηχανικής αρχιτεκτονικής της εποχής του Μεσοπολέμου μέσω της επανάχρησης και της λειτουργικής χωροθέτησης των πολιτιστικών χρήσεων.
«Το κτήριο των αποθηκών “Αφών Παπαπέτρου” είναι χαρακτηρισμένο ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, με ζώνη προστασίας στα όρια της ιδιοκτησίας του οικοπέδου. Ανεγέρθηκε το 1923, σύμφωνα με επιγραφή στην πρόσοψη του κτηρίου, και λειτούργησε με διάφορες χρήσεις μέχρι το έτος 1980, οπότε και εγκαταλείφθηκε», ανέφερε με δήλωσή της η αρμόδια υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, τονίζοντας ότι το κτήριο είναι σημαντικό για τη μελέτη της ιστορίας της αρχιτεκτονικής, ως μία ενδιαφέρουσα περίπτωση επίδρασης ξένων ρευμάτων στον ελληνικό χώρο, ιδιαίτερα σε κτίσματα που κατασκευάσθηκαν από Έλληνες επιχειρηματίες.
Πρόκειται για τετραώροφο κτήριο με ημιυπόγειο. Στις όψεις του συνδυάζονται στοιχεία γερμανικής επιρροής Art Nouveau και διακοσμητικά στοιχεία Art Deco. Το σχήμα του είναι ορθογώνιο παραλληλόγραμμο με δύο εισόδους στο μέσο των μεγάλων πλευρών. Στον πρώτο και στον τρίτο όροφο βρίσκονταν οι χώροι επεξεργασίας του καπνού. Το ημιυπόγειο, ο δεύτερος και ο τέταρτος όροφος ήταν χώροι αποθήκευσης καπνού. Στις γωνίες του κεντρικού αιθρίου, τέσσερα κλιμακοστάσια οδηγούν αντίστοιχα σε τέσσερις αίθουσες ανά όροφο, που επικοινωνούν, ανά δύο, με εσωτερικές θύρες.
Από την πλευρά του, ο περιφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας, Νεκτάριος Φαρμάκης, εξέφρασε την ικανοποίησή του για την εξέλιξη αυτή, τονίζοντας πως δικαιώνει όλες τις προσπάθειες που έχουν γίνει μέχρι σήμερα.
Ζωντανή ιστορία
Σύμφωνα με έρευνα της Γίτσας Πανταζή Ναστούλη, οι αδελφοί Παπαπέτρου ξεκίνησαν να χτίζουν τις καπναποθήκες το 1932, όπως μαρτυρά η επιγραφή στην πρόσοψή τους. Επέλεξαν μια τοποθεσία κοντά στον σιδηροδρομικό σταθμό, στην οδό Κ. Παλαμά και Λ. Μαβίλη. Με αυτόν τον τρόπο, οι ίδιοι συνδέονταν μέσω παράκαμψης με το σιδηροδρομικό δίκτυο, κάτι που εξυπηρετούσε τη μεταφορά του καπνού στο Κρυονέρι κι από εκεί στο κοντινό λιμάνι της Πάτρας και άλλους προορισμούς.
Ο ίδιος ο Ιωάννης Παπαπέτρος μετέβαινε στα χωριά για την αγορά καπνών που απαιτούσαν οι ανάγκες της εταιρείας και λόγω της εξαιρετικής πείρας που είχε αποκτήσει τα κατέτασσε με μεγάλη ευκολία στις ανάλογες ποιότητες. Οι άλλοι δύο αδελφοί, Χρήστος και Αναστάσιος, εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα, όπου προφανώς διοχετεύονταν τα επεξεργασμένα καπνά για να διατεθούν στη βιομηχανία, προκειμένου να συνεχιστεί το τρίτο στάδιο της επεξεργασίας τους.
Κατά την περίοδο της Κατοχής, το κτήριο επιτάχθηκε από τους Ιταλούς και τους Γερμανούς, οι οποίοι το χρησιμοποίησαν ως φυλακή. Στο ημιυπόγειο των αποθηκών φυλακίστηκαν Έλληνες, Ιταλοί αντιφασίστες, καθώς και Εβραίοι, πριν τη μεταφορά τους σε γερμανικά στρατόπεδα (κάτι ανάλογο που είχε συμβεί και με τις αποθήκες των Aφών Παναγοπούλου). Μεταπολεμικά, η χρήση τους απέκτησε θετικότερο πρόσημο, αποτελώντας στεγάζοντας δρώμενα πολιτιστικών συλλόγων που επέλεγαν να οργανώνουν εκεί τους χορούς τους.
Το 1946, οι Καπναποθήκες Παπαπέτρου επαναλειτούργησαν για μια διετία, με περιορισμένης κλίμακας παραγωγή, ενώ την δεκαετία του ‘50 μετατράπηκαν σε σχολή χωροφυλακής.
Κατά τις δεκαετίες ’60 και ’70, ένα μέρος του εξωτερικού χώρου πουλήθηκε και οι καπναποθήκες παραχωρήθηκαν με ενοίκιο για χρήση ως αποθήκες από συνεταιρισμό της Αγροτικής Τράπεζας, και στη συνέχεια από τις καπναποθήκες Ιωαννίδη και Παναγοπούλου, μέχρι την οριστική εγκατάλειψη του χώρου τη δεκαετία του ’80.
