Βαμβάκι: Ψηλά οι αποδόσεις, χαμηλά οι τιμές

Με κοινό παρονομαστή τις πιέσεις στα μέτωπα των καιρικών συνθηκών και των τιμών πορεύονται οι βαμβακοπαραγωγοί εν μέσω συγκομιδής. Η συγκυρία έχει «σπείρει» την απογοήτευση στις τάξεις των απασχολούμενων, οι οποίοι για άλλη μια φορά θα αγωνιστούν απλά για να καλύψουν τα υψηλά τους κόστη και να μη βγουν ζημιωμένοι. Όμως, ακόμη κι αυτό, σε πολλές περιπτώσεις, δεν περνάει από το χέρι τους…

Θεσσαλία: Προβληματισμός για την τιμή, αγωνία για τις βροχές

Με βαριά καρδιά ξεκίνησαν να συγκομίζουν το βαμβάκι οι Θεσσαλοί παραγωγοί, καθώς η τρέχουσα εμπορική τιμή, που κυμαίνεται στα 0,41 ευρώ/κιλό στο εκκοκκιστήριο και 0,38 στο χωράφι, θεωρείται πολύ χαμηλή και σε καμία περίπτωση δεν καλύπτει το αυξημένο κόστος παραγωγής. Το μόνο παρήγορο για τους παραγωγούς είναι η καλή σοδειά και οι υψηλές αποδόσεις που καταγράφονται, όπως και η ποιότητα, που χαρακτηρίζεται άριστη. Το ζητούμενο, βέβαια, είναι αν θα πριμοδοτηθεί αυτή από την αγορά, καθώς τα προηγούμενα χρόνια, σύμφωνα με όσα καταγγέλλουν οι βαμβακοπαραγωγοί, αυτό δεν συμβαίνει παντού.

Αυτές τις ημέρες οι βαμβακοσυλλεκτικές μηχανές «χτυπούν» υπερωρίες στα χωράφια, καθώς όλοι προσπαθούν να συγκομίσουν για να προλάβουν τις πολλές βροχές που αναμένονται το Σαββατοκύριακο στη Θεσσαλία. Οι περισσότεροι θέλουν να αποφύγουν την ποιοτική υποβάθμιση του προϊόντος, ελπίζοντας οι προβλεπόμενες βροχές να μην είναι έντονες και να μην «πέσουν» σε σύντομο χρονικό διάστημα, αλλά να είναι περισσότερο ποτιστικές.

Στερεά Ελλάδα: Καλή εικόνα στα ποτιστικά, ανησυχία για τιμές και νερό

Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η συγκομιδή βαμβακιού στη Στερεά Ελλάδα, με τις πρώτες εικόνες να δείχνουν αποδόσεις σε ικανοποιητικά επίπεδα στα χωράφια που είχαν τη δυνατότητα να αρδευτούν και να διαχειριστούν με ορθολογικό τρόπο. Αντίθετα, στις ξηρικές καλλιέργειες, η εικόνα είναι απογοητευτική, καθώς οι μειωμένες ποσότητες νερού, που ήταν διαθέσιμες φέτος, οδήγησαν σε σημαντικές απώλειες. Η φετινή συλλεκτική περίοδος συνοδεύεται από έντονο προβληματισμό, καθώς οι τιμές παραγωγού κινούνται στα 0,40 ευρώ το κιλό. Πρόκειται για επίπεδα που, σύμφωνα με τους αγρότες, καθιστούν την καλλιέργεια μη βιώσιμη και ενδέχεται να οδηγήσουν σε περαιτέρω μείωση των εκτάσεων την επόμενη χρονιά.

Ο Θανάσης Βελέντζας, παραγωγός από τον Ορχομενό, υπογραμμίζει: «Το μεγαλύτερο πρόβλημα για εμάς είναι το νερό. Χωράφια που δεν αρδεύτηκαν επαρκώς αποδίδουν 100-150 κιλά ανά στρέμμα, ενώ τα ποτιστικά ξεπερνούν τα 400 κιλά. Δεν ξέρουμε πώς θα εξελιχθεί η νέα καλλιεργητική περίοδος. Με χαμηλές τιμές και τόσο σοβαρό πρόβλημα άρδευσης, η βαμβακοκαλλιέργεια στον τόπο μας κινδυνεύει να εγκαταλειφθεί».

Όψιμη συγκομιδή στη Λοκρίδα

Στην Τιθορέα και τη Δυτική Λοκρίδα, η σοδειά χαρακτηρίζεται όψιμη και τα καλλιεργούμενα στρέμματα βαμβακιού εμφανίζονται μειωμένα. «Έτσι όπως εξελίσσεται η κατάσταση, την άνοιξη ίσως να μην καλλιεργηθεί ξανά βαμβάκι», δηλώνει με πικρία ο γεωπόνος Νίκος Γκιώνης. Όπως σημειώνει, η συγκομιδή φαίνεται να πηγαίνει περίπου δέκα μέρες πίσω, χωρίς ωστόσο να έχουν παρουσιαστεί σοβαρά προβλήματα στα φυτά.

Η πορεία της παραγωγής θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τις καιρικές συνθήκες των επόμενων εβδομάδων. Καλύτερη είναι η εικόνα στη Θεσσαλιώτιδα, όπου οι αποδόσεις των αρδευόμενων χωραφιών ξεπέρασαν ακόμη και τα 500 κιλά ανά στρέμμα. «Το μεγαλύτερο ποσοστό των χωραφιών κινείται πάνω από τα 400 κιλά, ενώ πολλά έφτασαν και ξεπέρασαν τα 500», δηλώνει ο Χρήστος Πετρόπουλος, πρόεδρος του Συνεταιρισμού «Συναγρός». Όπως τονίζει, καθοριστικός παράγοντας υπήρξε η σωστή διαχείριση της άρδευσης.

Οι βαμβακοπαραγωγοί της Στερεάς Ελλάδας καταλήγουν πως η φετινή χρονιά θα αποτελέσει ορόσημο για το μέλλον της βαμβακοκαλλιέργειας στην περιοχή. Αν οι τιμές δεν βελτιωθούν και αν το νερό συνεχίσει να αποτελεί δυσεύρετο πόρο, η μείωση των καλλιεργούμενων εκτάσεων είναι αναπόφευκτη.

Κεντρική Μακεδονία: «Μια χρονιά χωρίς εισόδημα»

Οι καλές αποδόσεις σε κιλά και οι πολύ χαμηλές τιμές χαρακτηρίζουν τη φετινή εικόνα του βαμβακιού. Στην Ημαθία, η συγκομιδή βρίσκεται στην αρχή της κορύφωσής της, οι καιρικές συνθήκες είναι ιδανικές, οι αποδόσεις στα κιλά πάρα πολύ καλές και οι εκτιμήσεις που υπάρχουν και για τα υπόλοιπα βαμβάκια είναι ότι –τουλάχιστον από άποψη απόδοσης κιλών– θα πάνε αρκετά καλά. Ωστόσο, αυτό που προβληματίζει έντονα τους παραγωγούς είναι οι τιμές με τις οποίες αποτιμάται το σύσπορο βαμβάκι. «Αυτές οι τιμές που έχουν δημοσιευθεί πλέον, 0,39-0,40 ευρώ/κιλό συν κάποια πριμ που υπάρχουν σε ειδικές περιπτώσεις λόγω της ποιότητας, της ποικιλίας και της ξηρότητας που μπορεί να έχει το βαμβάκι, είναι απογοητευτικές για τον παραγωγό, που βλέπει μια ολόκληρη χρονιά να φθάνει στο τέλος της και προσπαθεί με αγωνία να θερίσει, παίρνοντας το κόστος πίσω. Ουσιαστικά, δηλαδή, μια χρονιά χωρίς εισόδημα», λέει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του ΑΣ Επισκοπής «Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ», Στέφανος Νταούκας.

Όπως αναφέρει ο ίδιος, «πρέπει το ελληνικό προϊόν, που παράγεται με ευρωπαϊκό κόστος, να διαφύγει από αυτόν τον συμβατικό ανταγωνισμό με χώρες της υποσαχάριας Αφρικής, της Μέσης Ανατολής, της Ανατολικής Ασίας, οι οποίες παράγουν βαμβάκι με υποπολλαπλάσιο κόστος. Εμείς πρέπει να ξεφύγουμε από αυτό. Πρέπει να δημιουργήσουμε ένα ιδιαίτερο trademark πάνω στο ευρωπαϊκό, πάνω στο ελληνικό βαμβάκι, για να μπορέσουμε να κάνουμε άλλου τύπου σχέση με την αγορά και τη διαπραγμάτευση της τιμής», καταλήγει ο κ. Νταούκας.

Στο Κιλκίς, τώρα, η συγκομιδή θα ξεκινήσει σε λίγες ημέρες. Ο παραγωγός, Νίκος Καραβαλάκης, δεν είναι ικανοποιημένος από την πορεία της καλλιέργειας, αφού δεν υπήρχαν νερά για άρδευση του βαμβακιού με εμφανή αποτελέσματα στην ποιότητά του. Σε ό,τι αφορά τις τιμές, όπως λέει χαρακτηριστικά, με 464 στρ. μισά ενοικιασμένα και μισά ιδιόκτητα, αναρωτιέται πώς θα ζήσει τον χειμώνα.

Αν. Μακεδονία – Θράκη: Δεύτερη χρονιά με χαμηλές τιμές

Με τιμή για το εκκοκκισμένο βαμβάκι στα 0,385 ευρώ το κιλό, οι παραγωγοί συγκομίζουν και ανησυχούν για το μέλλον. Οι χαμηλές τιμές συνεχίζονται για δεύτερη χρονιά, με αποτέλεσμα, σε περιοχές που το προϊόν διαδραματίζει κυρίαρχο ρόλο, όπως η Θράκη, να επικρατεί φτώχεια και κατήφεια, επισημαίνει ο πρόεδρος του Αγροτικού Κτηνοτροφικού Συλλόγου Αλεξανδρούπολης, Κώστας Αλεξανδρής, υπογραμμίζοντας ότι η χαμηλή τιμή επιβαρύνεται από τις χαμηλές αποδόσεις. Στην περιοχή των Φερών, έχουν παραδοσιακά υψηλές αποδόσεις, που κυμαίνονται από 400 έως 600 κιλά.

«Θα υπάρχουν χωράφια με υψηλές αποδόσεις, αλλά συνολικά φέτος θα έχουμε πτώση, επειδή αντιμετωπίσαμε προβλήματα άρδευσης», σημειώνει. Ο Νότιος Έβρος και συγκεκριμένα ο ΤΟΕΒ Φερών-Πέπλου έφτασε στο σημείο τον Ιούλιο να ανακοινώσει ότι «δεν υπάρχει διαθέσιμο νερό στον ποταμό Έβρο και όλα τα αντλιοστάσια του Οργανισμού βρίσκονται εκτός λειτουργίας». Η αγωνία των παραγωγών κορυφώνεται, γιατί τα περισσότερα προϊόντα έχουν πτώση στην τιμή. Ο κ. Αλεξανδρής διακρίνει τον έντονο προβληματισμό των συναδέλφων του και σχολιάζει πως, αν μειωθούν οι εκτάσεις βαμβακιού, πρέπει αυτό να αντικατασταθεί από άλλη καλλιέργεια, αλλά δεν γνωρίζουν από ποια. «Η Θράκη υπέστη τεράστιο οικονομικό πλήγμα από τον συνδυασμό τιμής-καλλιεργητικού κόστους και οι συνέπειες θα είναι πολύ άσχημες», υπογραμμίζει. Στους χαμένους είναι και τα καταστήματα αγροεφοδίων, τα πρατήρια υγρών καυσίμων και τα βουλκανιζατέρ, μια πολύ μεγάλη αλυσίδα επαγγελματιών που έχουν αυξημένη πελατεία από τον αγροτικό κόσμο.

Στην Ορεστιάδα, ξεκίνησαν να συγκομίζουν ξηρικά βαμβάκια που δίνουν αποδόσεις 75-80 κιλά το στρέμμα, με συνέπεια ορισμένα να μείνουν αμάζευτα. Στην περιοχή των Φερών Έβρου, που καλλιεργούν ποτιστικά, δεν ξεκίνησε η συγκομιδή. Ορισμένα ποτιστικά χωράφια, που αλωνίστηκαν στα Λουτρά, δίνουν αποδόσεις 200 κιλά το στρέμμα, οι οποίες είναι πολύ χαμηλές εξαιτίας των υψηλών θερμοκρασιών και των προβλημάτων στην άρδευση που αντιμετώπισε ο Έβρος μετά τη λήξη της συμφωνίας με τη Βουλγαρία για τη διοχέτευση υδάτων από τον ποταμό Άρδα.

Ανομβρία στη Ροδόπη

Σε αρκετές περιοχές της Ροδόπης συγκομίζουν τα ξηρικά και η πρώτη εικόνα δείχνει μειωμένες αποδόσεις συγκριτικά με πέρυσι εξαιτίας της ανομβρίας, σχολιάζει ο γεωπόνος Αθανάσιος Ρουσινόπουλος από τον Ίασμο, όπου η συγκομιδή δεν ξεκίνησε, γιατί τα περισσότερα χωράφια είναι ποτιστικά.

«Στα ποτιστικά χωράφια, η εικόνα είναι πολύ καλύτερη από πέρυσι, που οι αποδόσεις ήταν πολύ χαμηλές εξαιτίας του πράσινου σκουληκιού. Φέτος, δεν είχαμε σοβαρές εντομολογικές προσβολές και, μάλιστα, ορισμένα χωράφια δεν ραντίστηκαν. Το μεγάλο πρόβλημα είναι η σοβαρή έλλειψη νερού που οδήγησε σε ανεπαρκή άρδευση», σημειώνει ο κ. Ρουσινόπουλος. «Στον πάτο είναι οι τιμές στο βαμβάκι, αν συνυπολογίσουμε τα αυξημένα κόστη των τελευταίων ετών», σχολιάζει ο πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Κομοτηνής, Νίκος Μποτρότσος. Η πανελλαδική μείωση στις καλλιεργήσιμες εκτάσεις εκτιμά ότι θα συνεχιστεί.

«Ορισμένοι παραγωγοί θα καταγράψουν ζημιές. Στην περιοχή μας, εξαιτίας της απουσίας υποδομών, τα μισά χωράφια είναι ξηρικά, τα οποία έχουν αποδόσεις 60-70 κιλά κατά μέσο όρο, γιατί δεν είχαμε ποτιστική βροχή το καλοκαίρι. Κάποιος που δεν έχει βαμβακοσυλλεκτική μηχανή δεν αξίζει να πληρώσει 30 με 40 ευρώ το στρέμμα να τα μαζέψει», τονίζει. Εάν συνεχιστούν η λειψυδρία και οι χαμηλές τιμές, σταδιακά το προϊόν θα εγκαταλειφθεί. Ο ίδιος, παράλληλα με το βαμβάκι, στράφηκε στην καλλιέργεια της καμελίνας και της κινόας, εκτιμώντας ότι «οι παραδοσιακές καλλιέργειες είναι προβληματικές από άποψη απόδοσης και τιμής».

Ξεκίνησε η συγκομιδή στα ξηρικά

Η πολύ χαμηλή τιμή, αλλά και οι χαμηλές αποδόσεις προβληματίζουν τους παραγωγούς, σύμφωνα με τον Ροδοπίτη Κυριάκο Κρόκο, γεωπόνο, βαμβακοπαραγωγό και πρόεδρο των Επαγγελματιών Αγροτών, λέγοντας ότι η συγκομιδή στα ξηρικά ξεκίνησε δειλά-δειλά, στα ποτιστικά κάνουν αποφύλλωση και μέχρι το τέλος του μήνα θα κορυφωθεί η συγκομιδή. Ο ίδιος συμφωνεί με τον κ. Μποτρότσο ότι η πρώτη εικόνα στα ξηρικά είναι απογοητευτική και πολλά χωράφια με πολύ χαμηλές αποδόσεις δεν θα συγκομιστούν, όπως συνέβη και πέρυσι. Στα ποτιστικά η εικόνα ποικίλλει. «Υπάρχουν χωράφια που ποτίστηκαν καλά, σε ορισμένα όμως το νερό ήταν λίγο και σε κάποια οι γεωτρήσεις στέρεψαν τελείως και έμειναν απότιστα. Εκεί η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη. Η παραγωγή ανά στρέμμα θα είναι μειωμένη», αναφέρει και υπενθυμίζει ότι οι δύο τελευταίες χρονιές ανομβρίας προκάλεσαν μεγάλη πτώση των υδάτων στον υπόγειο υδροφορέα.

Ο κ. Κρόκος ανησυχεί για τις πεσμένες τιμές που επικρατούν επί μήνες, καθώς, όπως λέει, «είμαστε στα 5-6 λεπτά κάτω από το κλείσιμο της περσινής σεζόν, που ήταν 42 λεπτά το κιλό. Για δεύτερη χρονιά, οι αγροτικές οικογένειες μπαίνουν μέσα». Ο ίδιος εξηγεί ότι στη Ροδόπη το κόστος παραγωγής μπορεί να φτάσει τα 300 ευρώ το στρέμμα, άρα χρειάζονται αποδόσεις των 800 κιλών το στρέμμα.

«Ορισμένα παραγωγικά χωράφια με αφθονία νερού φτάνουν τα 600 κιλά. Σε εμάς το αρδευτικό κόστος είναι πολύ υψηλό (λόγω ΔΕΗ). Επίσης, πρόκειται για υποβρύχια μηχανήματα που, μετά από χρόνια, παθαίνουν ζημιές και χρειάζεται αλλαγή στο μοτέρ, την αντλία, τις σωλήνες και ενίοτε καταστρέφεται η γεώτρηση. Επιπλέον, η αρδευτική περίοδος αυξήθηκε κατά έναν μήνα, με συνέπεια την εκτίναξη των εξόδων», εξηγεί.

Η Ροδόπη στερείται αρδευτικών έργων και οι συνέπειες από τη μείωση αγροτικού εισοδήματος θα είναι δραματικές για όλη την οικονομία, καθώς πρόκειται για αγροτικό νομό. Ο ίδιος εκτιμά ότι όσοι μείνουν στο επάγγελμα θα στραφούν ενδεχομένως σε λιγότερο εντατικές καλλιέργειες, λόγω χαμηλότερων εξόδων. Ο ίδιος προβλέπει ότι στον πρωτογενή τομέα θα μείνουν λίγοι με πολλά στρέμματα, οι οποίοι επίσης θα δυσκολευτούν να επιβιώσουν, γιατί το ρίσκο της επένδυσης αυξάνεται ανάλογα με τις εκτάσεις.

Η χαμηλή τιμή στο βαμβάκι οδηγεί στην έξοδο και πολλούς παραγωγούς της Δράμας, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ένωσης ΑΣ Δράμας, Γιάννη Κεσκίνογλου. «Εάν δεν πιάσουν 400 κιλά το στρέμμα σε αποδόσεις, δεν βγαίνουν τα έξοδα», λέει. Να σημειωθεί ότι η Δράμα και ο Έβρος έχουν ΤΟΕΒ, αλλά η Ροδόπη όχι, άρα το καλλιεργητικό κόστος είναι υψηλότερο.