Βιολογική γεωργία: Η θέση της Ελλάδας στον παγκόσμιο χάρτη

Η θετική πορεία που έχει παρουσιάσει τα τελευταία χρόνια ο κλάδος της βιολογικής γεωργίας φαίνεται πως συνεχίζεται, καθώς τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στην τελευταία μεγάλη παγκόσμια έκθεση της Fibl & Ifoam 2017 επιβεβαιώνουν την ανάπτυξή του.

Βιολογική γεωργία: Η θέση της Ελλάδας στον παγκόσμιο χάρτη

Το γεγονός πως η καταναλωτική ζήτηση, οι εκτάσεις και οι παραγωγοί που καλλιεργούν, πλέον, βιολογικά έχουν αυξηθεί, αντικατοπτρίζει και τη μεγάλη ανάπτυξη αγορών που γίνονται εύφορο έδαφος για εξαγωγές τρίτων χωρών προς αυτές.

Η αγορά βιολογικών προϊόντων εκτιμάται πως έφτασε τα 81,6 δισ. δολάρια συνολικά σε παγκόσμιο επίπεδο, με τις ΗΠΑ να είναι η κυρίαρχη αγορά με 35,7 δισ. ευρώ. Δεύτερη, με αρκετή όμως διαφορά, έρχεται η Γερμανία με 8,6 δισ. ευρώ, ενώ ακολουθούν η Γαλλία (5,5 δισ. ευρώ) και η Κίνα (4,7 δισ. ευρώ). Σύμφωνα με την έκθεση, και οι δέκα μεγαλύτερες αγορές βιολογικών προϊόντων σημείωσαν αύξηση. Συγκεκριμένα, τη μεγαλύτερη ανάπτυξη σημείωσαν οι ΗΠΑ, καθώς το 2014 η αγορά ανερχόταν στα 27,1 δισ. δολάρια. Όσον αφορά την Ελλάδα, τα οικονομικά στοιχεία λιανικής πώλησης βιολογικών προϊόντων έχουν να καταγραφούν από το 2010, που ανέρχονταν σε 60 εκατ. ευρώ. Το μέγεθος των αγορών αυτών φανερώνει πως διαθέτουν τους πιο πιστούς καταναλωτές βιολογικών προϊόντων που τα επόμενα χρόνια θα αναζητήσουν νέα προϊόντα.

Βιολογική γεωργία: Η θέση της Ελλάδας στον παγκόσμιο χάρτηΠαραγωγοί

Το 2015, 2,4 εκατ. παραγωγοί εγγράφηκαν ως καλλιεργητές βιολογικών προϊόντων παγκοσμίως, με τον αριθμό αυτόν να σηματοδοτεί μία αύξηση 7,2 ποσοστιαίων μονάδων από το 2014. Η Ινδία συνεχίζει να είναι η χώρα με τους περισσότερους παραγωγούς (585.200), αν και σημείωσε μείωση (βλ. πίνακα). Ακολουθεί η Αιθιοπία με 203.602 παραγωγούς και τρίτη μεγαλύτερη χώρα καταγράφεται το Μεξικό, με 200.039 παραγωγούς.

Βιολογική γεωργία: Η θέση της Ελλάδας στον παγκόσμιο χάρτηΕκτάσεις

Η μεγαλύτερη αύξηση εκτάσεων που καλλιεργούνται βιολογικά παγκοσμίως σημειώθηκε μεταξύ του 2014 και 2015. Τα στρέμματα που καταγράφηκαν ως βιολογικά το 2015 ήταν 509 εκατ. στρέμματα, όταν το 2014 ήταν 437 εκατ. στρέμματα. Η Αυστραλία είναι η χώρα με τα περισσότερα στρέμματα, που καλλιεργούνται βιολογικά, φτάνοντας τα 227 εκατ. στρέμματα, ακολουθεί η Αργεντινή με 31 εκατ. στρέμματα και ως τρίτη μεγαλύτερη χώρα καταγράφηκαν οι ΗΠΑ με 20 εκατ. στρέμματα.

Βιολογική γεωργία: Η θέση της Ελλάδας στον παγκόσμιο χάρτηΟι μεγαλύτερες αγορές στην Ευρώπη

Η κατανάλωση βιολογικών προϊόντων συνεχίζει να αυξάνεται και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, γεγονός που αναδεικνύει τις αναπτυξιακές δυνατότητες και προοπτικές του συγκεκριμένου τομέα. Συγκεκριμένα, σημείωσε αύξηση κατά 13%, δηλαδή λίγο κάτω από 30 δισ. ευρώ. To 2015, οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κατανάλωση βιολογικών προϊόντων διέθεσαν 27,1 δισ. ευρώ, ενώ όλες σχεδόν οι μεγάλες αγορές βιολογικών προϊόντων σημείωσαν αύξηση. Η Γερμανία είναι η μεγαλύτερη αγορά βιολογικών προϊόντων στην Ευρώπη με 8,6 δισ. ευρώ το 2015. Ακολουθεί η Γαλλία με 5,5 δισ. ευρώ, ενώ στην τρίτη θέση βρίσκεται το Ηνωμένο Βασίλειο με 2,6 δισ. ευρώ. Κάθε χρόνο, οι Ευρωπαίοι καταναλωτές ξοδεύουν ολοένα και περισσότερα χρήματα σε βιολογικά προϊόντα, με τον μέσο όρο κατανάλωσης ανά Ευρωπαίο για βιολογικά προϊόντα να είναι 36,4 ευρώ. Η Ελβετία είναι η χώρα με την υψηλότερη κατά κεφαλήν κατανάλωση βιολογικών προϊόντων, με 262 ευρώ. Ακολουθείται από τη Δανία με 191 ευρώ και τη Σουηδία με 177 ευρώ.

Βιολογική γεωργία: Η θέση της Ελλάδας στον παγκόσμιο χάρτη

Η Ελλάδα, δυστυχώς, ανήκει στις χώρες που έχει να ανανεώσει τα οικονομικά στοιχεία λιανικής πώλησης βιολογικών προϊόντων από το 2010, όταν οι πωλήσεις ήταν 60 εκατ. ευρώ. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην μπορούμε να αναγνωρίσουμε με βάση τα επίσημα στοιχεία αν υπάρχει αύξηση των πωλήσεων βιολογικών προϊόντων στη χώρα.

Αύξηση των εκτάσεων

Η βιολογικά καλλιεργούμενη γη αυξήθηκε πιο γρήγορα το 2015 σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Η αύξηση έφτασε τα 10 εκατ. στρέμματα, δηλαδή 8,2%. Στην Ευρώπη, μέχρι το τέλος του 2015, καλλιεργούνταν βιολογικά 127 εκατ. στρέμματα, δηλαδή το 2,5% της συνολικά καλλιεργούμενης γης στην Ευρώπη. Η Ισπανία (19 εκατ. στρέμματα), η Ιταλία (14 εκατ. στρέμματα) και η Γαλλία (13 εκατ. στρέμματα) είναι οι χώρες με τα περισσότερα στρέμματα που καλλιεργούνται βιολογικά. Η χώρα μας παρουσίασε και εκείνη αύξηση στις εκτάσεις από το 2014 έως το 2015. Συγκεκριμένα, τα στρέμματα που καταγράφηκαν ως βιολογικά για το 2015 είναι 4 εκατομμύρια, όταν το 2014 ήταν 3 εκατομμύρια.

Βιολογική γεωργία: Η θέση της Ελλάδας στον παγκόσμιο χάρτη

Τα προϊόντα

Το 2015 δεν υπήρξε μεγάλη αύξηση στον αριθμό των παραγωγών στην ΕΕ, καθώς καταγράφηκαν 270.000 παραγωγοί, όταν το 2014 ο αριθμός ήταν 260.000. Η χώρα με τους περισσότερους παραγωγούς στην ΕΕ είναι η Ιταλία με 52.609, ενώ στην Ευρώπη η Τουρκία με 69.967 παραγωγούς. Αν και τον τελευταίο χρόνο δεν υπήρξε σημαντική αύξηση στον αριθμό παραγωγών, την τελευταία δεκαετία ο αριθμός παραγωγών στην Ευρώπη αυξήθηκε κατά 71 ποσοστιαίες μονάδες. Επίσης, στην Ευρώπη βρίσκεται το 14% του συνόλου των παραγωγών παγκοσμίως. Την ίδια πορεία ακολουθεί και η Ελλάδα. Ο αριθμός των παραγωγών μειώθηκε από το 2014 μέχρι το 2015, καθώς το 2015 καταγράφηκαν 19.604 παραγωγοί βιολογικών προϊόντων, ενώ το 2014 ο αριθμός τους ήταν 20.186. Η μείωση των παραγωγών, σε συνδυασμό με την αύξηση των εκτάσεων, μπορεί να είναι αποτέλεσμα είτε της επέκτασης των υφιστάμενων παραγωγών είτε της εισαγωγής νέων παραγωγών με μεγαλύτερες, όμως, σε μέγεθος εκτάσεις.

Το προϊόν με τη μεγαλύτερη ζήτηση για το 2015 στις προτιμήσεις των καταναλωτών ήταν τα αβγά (βλ. πίνακα). Στις αγορές της Ελβετίας, της Σουηδίας και της Γαλλίας, το μερίδιο αγοράς ξεπέρασε το 20%. Δημοφιλή προϊόντα είναι, επίσης, τα φρούτα και τα λαχανικά. Τα βιολογικά λαχανικά είχαν το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς, μετά τα αβγά, φτάνοντας μέχρι και το 18% στις συνολικές πωλήσεις των λαχανικών στις χώρες όπως η Ελβετία, η Αυστρία, η Σουηδία και η Γερμανία. Αυξημένη, όμως, σε ορισμένες χώρες ήταν η ζήτηση και στα γαλακτοκομικά προϊόντα, όπου το μερίδιο αγοράς ξεπέρασε το 10%.

Αξίζει να σημειώσουμε πως σε πολλές χώρες χαμηλό μερίδιο αγοράς είχαν τα βιολογικά ποτά και το κρέας, με εξαίρεση το κρασί και το κοτόπουλο.

Βιολογική γεωργία: Η θέση της Ελλάδας στον παγκόσμιο χάρτη

Η θέση της Ελλάδας

Η Ελλάδα βρίσκεται σε σχετικά καλή παραγωγική θέση στο εσωτερικό της ΕΕ. Για παράδειγμα στον αριθμό παραγωγών βρίσκεται στην 8η θέση ενώ στον αριθμό των στρεμμάτων βρίσκεται στην 12η. Η προκήρυξη του ΠΑΑ και το γεγονός ότι το 13% περίπου των συνολικών δαπανών αναμένεται να διατεθούν στη βιολογική παραγωγή θα δώσει νέα ώθηση στον κλάδο. Ωστόσο, η «κακοδαιμονία» φαίνεται στο εξής: ενώ όλες οι χώρες παρακολουθούν την κατανάλωση, την αγορά και τα δίκτυα ώστε να αυξήσουν την παρέμβασή τους, η Ελλάδα διαθέτει στοιχεία του 2010.