Στη δημιουργία μιας «λεπτομερούς εικόνας των ανισορροπιών στην αλυσίδα διανομής τροφίμων» προσβλέπει η εκτίμηση επιπτώσεων σχετικά με τις λεγόμενες Αθέμιτες Εμπορικές Πρακτικές (UTP) στην αγροδιατροφική αλυσίδα, στην οποία θα προβεί σύντομα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αυτά διεμήνυσαν ο Επίτροπος Γεωργίας, Φιλ Χόγκαν, και η Επίτροπος Ανταγωνισμού της ΕΕ, Μαργκρέτ Βεστάγκερ, σε ομιλία τους στην Επιτροπή Γεωργίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Ο Επίτροπος Χόγκαν παραδέχθηκε ότι υπάρχουν απτά στοιχεία που δείχνουν ότι το μερίδιο αξίας της αγροδιατροφικής αλυσίδας, που καταλήγει στον αγρότη, βαίνει συρρικνούμενο. Επίσης, επεσήμανε ότι οι Αθέμιτες Εμπορικές Πρακτικές είναι μια αποτυχία της αγοράς, όπως άλλωστε φάνηκε και από το γεγονός ότι «το γάλα έφτασε να είναι φθηνότερο από το νερό», όμως τόνισε ότι «δεν υπάρχει μαγικό ραβδί που να διορθώνει όλα τα κακώς κείμενα». Από την πλευρά της, η Επίτροπος Βεστάγκερ στάθηκε στη σημασία του να διασαφηνιστούν οι κανόνες του ανταγωνισμού, σημειώνοντας ότι «η σημερινή πραγματικότητα της γεωργίας στην ΕΕ βρίσκει τον αγρότη αντιμέτωπο με τις μεγάλες επιχειρήσεις».
Συνολικά, η αξιολόγηση θα διαρκέσει περίπου τρεις μήνες. Στη συνέχεια, θα ακολουθήσει δημόσια διαβούλευση για τουλάχιστον άλλες 12 εβδομάδες, με τα αποτελέσματά της να ανακοινώνονται το πρώτο εξάμηνο του 2018. Ελπίδα όλων είναι οι παραπάνω διαδικασίες να τροφοδοτήσουν με χρήσιμα συμπεράσματα την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και να δώσουν το έναυσμα για μια πιο στοχευμένη στρατηγική, για τη βελτίωση της θέσης του αγρότη στην αγροδιατροφική αλυσίδα. Τότε, επίσης, θα φανεί αν υπάρχει διάθεση για θέσπιση νέας νομοθεσίας, που να αντιμετωπίζει τα φλέγοντα ζητήματα της αγροδιατροφικής αλυσίδας σε όλο το φάσμα της ΕΕ.
Πιέσεις για νομοθεσία που θα διέπει την αλυσίδα της ΕΕ
Σε αυτό το πλαίσιο, πριν μερικές μέρες, μια ομάδα από κράτη-μέλη της Ανατολικής Ευρώπης προέβη σε συντονισμένη κίνηση, ζητώντας επειγόντως νομοθετικές πρωτοβουλίες από την Κομισιόν για την καταπολέμηση των Αθέμιτων Εμπορικών Πρακτικών. Ένα αίτημα που βρήκε υψηλή απήχηση ανάμεσα στα κράτη-μέλη.
Πιο συγκεκριμένα, οι υπουργοί Γεωργίας της Τσεχίας, της Σλοβακίας και της Σλοβενίας, ενέτειναν τις εκκλήσεις τους για δημιουργία νομοθετικού πλαισίου –σε επίπεδο ΕΕ– όσον αφορά τις Αθέμιτες Εμπορικές Πρακτικές στην αγροδιατροφική αλυσίδα, ζητώντας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποβάλει τις προτάσεις της για αποτελεσματικές λύσεις το συντομότερο δυνατό. Μεταξύ των πολλών κρατών που έσπευσαν να υποστηρίξουν την ανωτέρω κίνηση, ήταν η Ελλάδα και η Κύπρος.
Διαφωνία ανάμεσα στους εκπροσώπους αγροτών – λιανοπωλητών
Μετά την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι θα διενεργήσει αξιολόγηση επιπτώσεων και δημόσια διαβούλευση σχετικά με τις Αθέμιτες Εμπορικές Πρακτικές, οι κορυφαίες αγροσυνεταιριστικές οργανώσεις Copa και Cogeca επιδοκίμασαν την απόφαση.
Σύμφωνα με στοιχεία ανεξάρτητης μελέτης που είχε παρουσιάσει τον Μάιο ο πρόεδρος της Ομάδας Εργασίας της Copa – Cogeca για την αγροδιατροφική αλυσίδα, Τζο Χίλι, το 94% των Ευρωπαίων αγροτών και το 95% των οργανώσεών τους έχουν υποστεί τουλάχιστον μία φορά τις αθέμιτες πρακτικές του εμπορίου. Καθυστερήσεις σε πληρωμές και εξοφλήσεις, πωλήσεις κάτω του κόστους, συναλλαγές κάτω από το τραπέζι και υπερβολικές χρεώσεις για είσοδο στα ράφια, είναι πρακτικές που κοστίζουν στον Ευρωπαίο αγρότη και τους συνεταιρισμούς τουλάχιστον 11 δισ. ευρώ ανά έτος.
Υπενθυμίζεται ότι ο Ευρωπαϊκός Σύνδεσμος Εμπορίου, Eurocommerce, έχει ταχθεί κατά της προσπάθειας, ώστε οι αγροτικοί θεσμοί (συνεταιρισμοί, οργανώσεις παραγωγών, διεπαγγελματικές οργανώσεις, συνεργασίες φορέων) να αποκτήσουν ευρύτερη διαπραγματευτική δύναμη.
