Φωτιά στην άρδευση βάζει η ΔΕΗ

Τα χρέη των ΤΟΕΒ κυρίως προς τον πάροχο ηλεκτρικής ενέργειας, βραδυφλεγής βόμβα στην αγροτική παραγωγή

Η λίστα με τα χρέη ΟΕΒ προς τη ΔΕΗ -Ξεπερνούν τα 45 εκατ. ευρώ

Με φαύλο κύκλο μοιάζει η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί γύρω από τους ΤΟΕΒ, τα χρέη πολλών εκ των οποίων ακολουθούν τα τελευταία χρόνια πορεία παράλληλη με τις τιμές του αγροτικού ρεύματος και… αντιστρόφως παράλληλη των εισοδημάτων των επαγγελματιών του αγροτικού χώρου.

Η εξάρτηση των παρόχων υπηρεσιών ύδρευσης από τους καλλιεργητές, οι οποίοι «στριμώχνονται» ολοένα και περισσότερο από την οικονομική κρίση, τείνει να εξελιχθεί σε βραδυφλεγή βόμβα τόσο για τους ίδιους όσο και για την αγροτική παραγωγή.

Και, παρά το γεγονός ότι ο πρόεδρος της ΔΕΗ, Μανώλης Παναγιωτάκης, πρόσφατα διαβεβαίωσε ότι η επιχείρηση θα προχωρήσει σε νέα ρύθμιση οφειλών, προκειμένου να μη δημιουργηθεί πρόβλημα στη φετινή καλλιεργητική σεζόν, αρχίζει και γίνεται εμφανές ότι μια πιο μακροπρόθεσμη και συνολική παρέμβαση στο ζήτημα «κόστος ρεύματος» για τον πρωτογενή τομέα είναι επιτακτική.

Γύρω από τους ΤΟΕΒ, παρατηρείται, τις τελευταίες μέρες, έντονη κινητικότητα, καθώς σε τοπικό επίπεδο ξεκινούν οι προετοιμασίες για την αρδευτική περίοδο, ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη ο διάλογος της Ομοσπονδίας Εργαζομένων με υπουργεία και Περιφέρειες. Αντικείμενο του διαλόγου αυτού είναι οι βελτιώσεις στον νόμο που δημοσιεύθηκε προ ημερών στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ν. 4456/2017- Α’ 24) και στον οποίο περιλαμβάνονται διατάξεις σχετικές με ρυθμίσεις θεμάτων έργων και οργανισμών εγγείων βελτιώσεων.

Από το διάλογο με κυβερνητικούς και αυτοδιοικητικούς παράγοντες, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στους ΤΟΕΒ, Γιώργο Αθανασούλα, προέκυψε ότι οι Οργανισμοί στην πλειοψηφία τους μπορούν να είναι βιώσιμοι, όσο όμως η λειτουργικότητά τους είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το οικονομικό εισόδημα των αγροτών-αρδευτών, τόσο η ανησυχία για το μέλλον θα αυξάνεται. «Από την στιγμή που βασικοί αιμοδότες των ΤΟΕΒ είναι οι αρδευτές, που καταβάλουν σε ετήσια βάση τα τέλη και το εισόδημα τους πλήττεται συνεχώς από μνημονιακές-κυβερνητικές αποφάσεις, εμείς πρέπει να είμαστε σε επαγρύπνηση», τονίζει στην «ΥΧ».

Οι τρεις «πληγές»

Σύμφωνα με τον ίδιο, στην πρόσφατη συνάντηση της Ομοσπονδίας με τον πρόεδρο της ΕΝΠΕ και Περιφερειάρχη Θεσσαλίας, Κώστα Αγοραστό, υπήρξε σύγκλιση απόψεων στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι 416 ΤΟΕΒ και 10 ΓΟΕΒ της χώρας και τα οποία είναι τα εξής:

* Το αβάσταχτο ενεργειακό κόστος και οι υποχρεώσεις των Οργανισμών στη ΔΕΗ, αφού λείπουν από τη χώρα μας οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), τα φωτοβολταϊκά και οποιοδήποτε σχετικό με την ενέργεια επενδυτικό έργο. Οι περισσότεροι ΤΟΕΒ καταβάλλουν (ή μπαίνουν σε ρύθμιση) στη ΔΕΗ περίπου 500.000-600.000 ευρώ τον χρόνο.

* Οι φθορές στο δίκτυο, λόγω παλαιότητας, προβάλλουν ως επιτακτική ανάγκη τον εκσυγχρονισμό του δικτύου, ώστε να μην σπαταλώνται χρήματα στις αντικαταστάσεις φθαρμένων αγωγών. Ανάλογο πρόβλημα υπάρχει και με τις κλοπές -με στόχο τον χαλκό-, κυρίως όταν σημειώνονται σε περίοδο άρδευσης, αναγκάζοντας τις διοικήσεις να προβαίνουν σε άμεση αντικατάσταση των κλαπέντων αρδευτικών συγκροτημάτων, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις οικονομικές τους αντοχές.

* Οι προσλήψεις προσωπικού, με το νέο διοικητικό πλάνο και την μεταφορά της εποπτείας λειτουργίας των ΤΟΕΒ από τους δήμους στις Περιφέρειες είναι ιδιαίτερα περίπλοκη.

Οι φτωχοί και οι… στρατηγικοί μπαταχτσήδες

«Είμαστε άμεσα εξαρτημένοι από τη ΔΕΗ σε ό,τι αφορά το κόστος του νερού, ενώ παράλληλα η οικονομική κατάσταση των αγροτών δεν είναι και η καλύτερη, ώστε να αποφεύγουμε ένα οικονομικό άνοιγμα», δηλώνει στην «ΥΧ» ο υπεύθυνος για τον ΓΟΕΒ Αργοναυπλίας, Νίκος Μαρκάκης. Η χρονιά που πέρασε, όπως σημειώνει, ήταν πολύ καλύτερη από το 2015, αφού κατέστη δυνατό να εισπραχθεί το 40% των οφειλών. «Το 2016, ενώ τα χρέη ήταν 1,195 εκατ. ευρώ, εισπράχθηκαν 600.000 ευρώ και έτσι είχαμε τη δυνατότητα να ρυθμίσουμε τα χρέη μας στη ΔΕΗ σε 36 δόσεις», εξηγεί. Τέλος, ο Προιστάμενος του ΓΟΕΒ στην Αργολίδα επιμαίνει ότι η διαρκής άνοδος της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος, τα τελευταία χρόνια, ήταν καθοριστική για να διογκωθούν τα χρέη των αγροτών προς τους Οργανισμούς.

Από την πλευρά του, ο τέως πρόεδρος του ΤΟΕΒ Ξυλοκάστρου, Γιώργος Φάγκρας, υποστηρίζει ότι «αυτοί που χρωστάνε φτάνουν το 20%-25% και δεν έχουν σχέση με την οικονομική κρίση. Εκείνο που βοηθά να χαμηλώσει το κόστος του νερού είναι τα έργα υποδομής, όπως αυτό που έγινε με τους κάθετους διανομείς νερού τώρα τελευταία, με χρηματοδότηση της Περιφέρειας Πελοποννήσου».

Στα Μεξιατά Λαμίας, τα χρέη του ΤΟΕΒ προς τη ΔΕΗ ανέρχονται σε 68.000 ευρώ και είναι ρυθμισμένα σε 36 δόσεις. «Ο Οργανισμός απασχολεί 2 εργαζόμενους και μπορεί να διαχειριστεί 3.000.000 κυβικά νερό το χρόνο. Το κόστος άρδευσης για το βαμβάκι φτάνει τα 20 ευρώ το στρέμμα», λέει στην «ΥΧ» ο πρόεδρος του Οργανισμού, Θανάσης Μόσχος.

«Το πρόβλημά μας είναι οι υποχρεώσεις των αγροτών προς τον Οργανισμό, οι οποίες φθάνουν τις 350.000 ευρώ και οι δικές μας προς τρίτους τις 130.000 ευρώ», εξηγεί την ίδια στιγμή ο πρόεδρος του ΤΟΕΒ Ροδίτσας Λαμίας, Γιώργος Ζήσιμος. «Το κόστος άρδευσης σε σχέση με άλλους ΤΟΕΒ είναι σχετικά χαμηλό, φθάνει τα 14 ευρώ για το ρύζι και τα 11 ευρώ για το βαμβάκι», συμπληρώνει ο ίδιος.

Χωρίς οφειλές προς τρίτους είναι αυτή τη στιγμή ο ΤΟΕΒ Χαιρώνειας Βοιωτίας. Σύμφωνα με τον πρώην πρόεδρο, Γιάννη Δημόπουλο, «το κόστος άρδευσης ανέρχεται στα 34 ευρώ για το βαμβάκι και 36 ευρώ για τη μηδική».

Δίνουν κίνητρα

Αρκετοί είναι οι ΤΟΕΒ που παρέχουν κίνητρα στους αγρότες με μορφή εκπτώσεων, προκειμένου να ενθαρρύνουν την έγκαιρη πληρωμή των τελών που τους αναλογούν. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του ΤΟΕΒ Ξάνθης, ο οποίος διαθέτει ένα οργανωμένο δίκτυο που λειτουργεί με σύστημα επιφανειακής άρδευσης και καλύπτει έκταση 30.000 στρεμμάτων. Δεν έχει οφειλές προς τη ΔΕΗ, αλλά έχει λαμβάνειν από τα μέλη του και, μάλιστα, έχει κινηθεί νομικά για την είσπραξη των οφειλομένων από τις αρμόδιες ΔΟΥ. Η ρευστοποίησή τους ετησίως είναι στο 50% από όσο χρεώνουν. Τα έξοδα λειτουργίας και συντήρησης είναι υψηλά, γιατί το δίκτυο είναι ανοικτό και παλιό. Η συντήρηση γίνεται με έξοδα του Οργανισμού, ο οποίος, όπως πληροφορείται η «ΥΧ», δίνει τη δυνατότητα στα μέλη να πληρώνουν έγκαιρα, κερδίζοντας ένα ποσοστό 10% από τα 9 ευρώ/στρέμμα ετησίως που είναι το κόστος.

Μένοντας στην Βορειοανατολική Ελλάδα, ο ΤΟΕΒ Φιλίππων, που καλύπτει έκταση 100.000 στρεμμάτων, βρίσκεται σε φάση οργάνωσης και ξεκαθαρίσματος των μελών καθώς, όπως μας λέει ο πρόεδρός του, Ανδρέας Καλλινιίδης, το 2009 ανέλαβαν τη διοίκηση αγρότες μέσα από εκλογές. «Στέλνουμε χαρτιά σε όλους και έρχονται με το Ε9 και το Ε1, να δούμε τα περιουσιακά τους στοιχεία, καθότι τα τελευταία χρόνια έγιναν αναδασμοί και υπήρξαν αλλαγές».

Περισσότερες δόσεις υπόσχεται ο Παναγιωτάκης

Διευκολύνσεις στους ΤΟΕΒ με περισσότερες δόσεις προανήγγειλε, μιλώντας στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής, ο πρόεδρος της ΔΕΗ, Μανώλης Παναγιωτάκης, διαβεβαιώνοντας ότι «και φέτος οι αγρότες θα σπείρουν».

Παράλληλα, όμως, άσκησε κριτική στους ΤΟΕΒ και σε δημοτικές επιχειρήσεις: «Το ζήτημα είναι να κάνουμε διευκολύνσεις και πολλές φορές δεν υπάρχει το νοικοκύρεμα που πρέπει από τους ΤΟΕΒ, όπως δεν υπάρχει και από τις δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης και αποχέτευσης. Το ρεύμα κοστίζει. Και αυτή η εξυπηρέτηση κοστίζει. Είναι σε χαμηλές τιμές, για να βοηθήσουμε τους ΤΟΕΒ να κάνουν εξοικονόμηση όσο μπορούν, αλλά και εκείνοι θα πρέπει να είναι πιο τακτικοί στις πληρωμές, διότι όσο αφήνονται αυτοί οι λογαριασμοί, τόσο γίνονται δυσκολότερα εξυπηρετήσιμοι».

Κατέληξε, δε, διαβεβαιώνοντας ότι «θα κάνουμε και περισσότερες δόσεις και κάνουμε περισσότερες δόσεις, και, επίσης, βεβαίως, είμαι πρόθυμος να επαναλάβουμε την περσινή συνάντηση με χαρά μου, αλλά μπορείτε να τους μεταφέρετε –ή και εάν με ακούνε τώρα– ότι θα σπείρουν οι άνθρωποι, δεν θα τους αφήσουμε χωρίς σπορά».

Γιώργος Ρούστας, Μαρία Αμπατζή, Γιώργος Αργυρίου, Μελίνα Ζιάγκου, Γιάννης Σάρρος, Γιάννης Τσατσάκης